Na czym polega nowatorstwo kompozycji "Lalki"?

Kompozycja "Lalki" jest mocno osadzona w rozwijającej się konwencji powieści realistycznej, mającej swoje źródła z oświeceniu; jednak Prus nie pozostaje całkiem wierny tym założeniom.

Realistyczne jest w tej powieści praktycznie wszystko: wydarzenia są jak najbardziej prawdopodobne, bohaterowie mają bardzo ludzkie charakterystyki i biografie prawdopodobne (dopasowane do ich epoki), język i styl wypowiedzi bohaterów jest zindywidualizowany; akcja odbywa się w realnym mieście - Warszawie, opisywane miejsca są jak najprawdziwsze (ukazane podczas pieszych wycieczek Wokulskiego).

Zwracając uwagę na narratora, widzimy już pierwszą nowość: jest ich dwóch; jeden to typowy realistyczny, obiektywny, epicki narrator wszechwiedzący; drugi pojawia się w pamiętnikach Rzeckiego-Subiekta; jest on narratorem subiektywnym, odzwierciedlającym myśli i poglądy autora zapisków; taki podwójny narrator daje szansę pokazania wydarzeń z wielu punktów widzenia, co może przyczynić się do uwiarygodnienia i lepszego wglądu w akcję przez czytelnika.

Mimo typowej dla realizmu chronologiczności wydarzeń, pojawiają się dość rozległe odwołania do historii, zwłaszcza w pamiętnikach Rzeckiego; w sumie jednak sposób uzyskiwania kolejnych informacji o bohaterach przypomina powieści poetyckie romantyzmu - pełny obraz wydarzeń mamy dopiero pod koniec powieści.

Również na konwencji powieści romantycznej oparta jest otwartość kompozycji utworu: nie jest on jednoznacznie zakończony daje czytelnikowi dość duże możliwości dopowiedzenia dalszego ciągu; duże znaczenia mają także liczne wątki wtrącone, które jednak nie mają większego znaczenia dla głównej akcji.

---