Chlorek - ogólna nazwa związków chemicznych, soli kwasu solnego lub innych związków zawierających chlor.
W chemii nieorganicznej chlorkami nazywa się
sole kwasu solnego;
pochodne kwasów, w których przynajmniej jedna grupa OH została zastąpiona przez atom chloru (chlorki kwasowe).
W chemii organicznej określenie chlorki obejmuje
związki organiczne, będące solami (np. chlorki amin czwartorzędowych; sole kwasu solnego i amin niższego rzędu nazywa się chlorowodorkami)
związki zawierające atom chloru przyłączony bezpośrednio do atomu węgla. Spośród takich związków z ugrupowaniem C-Cl wyróżnić można reaktywne chlorki acylowe, np. chlorek acetylu oraz stosunkowo inertne chlorowe pochodne węglowodorów, np. chlorek winylu.
Większość soli chlorkowych jest dobrze rozpuszczalna w wodzie. Kationy, których chlorki są słabo rozpuszczalne, zostały wyodrębnione w I grupę kationów. Są to: AgCl, PbCl2 oraz Hg2Cl2.
W chemii analitycznej do oznaczania chlorku stosuje się metody: Mohra i Volharda.
Sole chlorkowe zawierają anion chlorkowy: Cl−.. Jony te pełnią ważną funkcję w komórkach organizmów żywych. Działanie toksyny przecinkowca cholery jest związane z zaburzeniem gospodarki jonu Cl−.
Najbardziej znaną nieorganiczną solą chlorkową jest chlorek sodu, czyli sól kuchenna. Jest on również najbardziej powszechną solą rozpuszczoną w oceanach.
Chlorki kwasowe to grupa związków chemicznych będących pochodnymi kwasów, w których grupa -OH zastąpiona została przez -Cl.
Chlorki kwasowe dzielą się na chlorki kwasów organicznych i nieorganicznych, przy czym te pierwsze nazywane są chlorkami acylowymi.
Chlorki kwasów nieorganicznych, np.: SOCl2 (chlorek tionylu), SO2Cl2 (chlorek sulfurylu), PCl3 (trichlorek fosforu), PCl5 (pentachlorek fosforu), POCl3 (tlenochlorek fosforu), SiCl4 (tetrachlorosilan) otrzymywane są w wyniku:
działania chlorem na niemetal, np.:
2 P + 3 Cl2 → 2 PCl3
2 P + 5 Cl2 → 2 PCl5
działania PCl5 na dwutlenek siarki, np.:
PCl5 + SO2 → SOCl2 + POCl3
działania chlorem na dwutlenek siarki, np.:
Cl2 + SO2 → SO2Cl2
Chlorki kwasów karboksylowych czyli chlorki acylowe otrzymuje się w wyniku substytucji nukleofilowej w grupie acylowej kwasu karboksylowego lub bezwodnika kwasu karboksylowego, przy użyciu związku z reaktywnymi atomami chloru, najczęściej: SOCl2, PCl3, PCl5, POCl3, czyli w wyniku reakcji z chlorkami kwasów nieorganicznych.
Chlorki kwasowe kwasów nieorganicznych i niższych kwasów organicznych (np. chlorek kwasu octowego czyli chlorek acetylu) są bardzo reaktywne i gwałtownie reagują z wodą w wyniku czego hydrolizują do odpowiednich kwasów i chlorowodoru.