5.6. Skracanie wyrazów w korespondencji

Skracanie wyrazów, poprzez stosowanie skrótów i skrótowców, możliwe jest tylko w takich przypadkach, gdy są one powszechnie znane.

1. Skrótami nazywamy skrócone pojedyncze wyrazy (szt., zł, dyr.), natomiast skrótowce to zespolenie skrótów poszczególnych wyrazów wchodzących w skład nazwy wielowyrazowej ( PKP, ZUS ).

2. Skróty powstają poprzez:

• odrzucenie końcowej części wyrazu, a tym samym pozostawienie tylko jego początkowej części;

przykłady:

dyr.-dyrektor,

kier.-kierownik,

nacz.- naczelnik,

prof.- profesor,

hab.- habilitowany,

inż.- inżynier,

• pozostawienie pierwszej litery wyrazu i niektórych liter środkowych, a odrzucenie końcowej części wyrazu;

przykłady:

kpt.- kapitan

ekw.- ekwiwalent

• pozostawienie jedynie pierwszej i ostatniej części wyrazu

przykłady:

dr- doktor

nr- numer

wg- według

fa- faktura

rk- rachunek

• pozostawienie pierwszej, jednej ze środkowych i ostatniej części wyrazu

przykłady:

mgr- magister

płk- pułkownik

3. Odrębną grupę stanowią skróty dotyczące miar, wad, i jednostek monetarnych.

przykłady:

• miary wagi: t ( tona), kg ( kilogram), dag ( dekagram ), g ( gram )

• miary długości: km ( kilometr ), m ( metr ), dm ( decymetr ), cm ( centymetr ), mm ( milimetr )

• miary objętości: hl ( hektolitr), l ( litr ):

• jednostki monetarne : zł ( złotych ).

4. Skrótowce powstają poprzez:

• zestawienie pierwszych liter nazw instytucji, przedsiębiorstw i innych organizacji.

przykłady:

NBP - Narodowy Bank Polski

PKO - Powszechna Kasa Oszczędności

PAN - Polska Akademia Nauk

• zestawienie pierwszych liter ciągu wyrazów często występujących w języku potocznym.

Przykłady:

dz.- liczba dziennika

bm.- bieżący miesiąc

br.- bieżący rok

itd.- i tak dalej

itp.- i tym podobne

jw.- jak wyżej

ww.- wyżej wymienione

pt.- pod tytułem

nt.- na temat

pn.- pod nazwą

np.- na przykład

tj.- to jest

tzn.- to znaczy

tzw.- tak zwane

Ps.- postscriptum

m.in.- między innymi

p.n.e.- przed naszą erą.

• Nie skraca się zwrotów grzecznościowych, a także powinno się unikać skracania nazwy firmy, zarówno w polu adresowym, jak i w treści pisma

• Kropkę przy pisaniu skrótów i skrótowców stawia się według następujących zasad:

• jeżeli w skrócie występuje ostatnia litera skracanego wyrazu, kropki nie stawia się;

• przy skrótach dotyczących jednostek miar wag, objętości i walut, kropki nie stawia się

• w skrótowcach dotyczących nazw własnych kropki również nie stawia się;

• skracany ciąg wyrazów rozpoczynających się spółgłoskami, zakończony jest kropką

• ciąg skracanych wyrazów, z których przynajmniej jeden wyraz ( oprócz pierwszego) zaczyna się samogłoską, zapisywane jest poprzez postawienie kropki po każdej literze.

---