18. Przedstaw model procesu motywacyjnego. Omów zmienne wpływające na kierunek i natężenie motywacji uczestników organizacji. Przedstaw hierarchię potrzeb A.Maslowa ( co to są potrzeby braku i potrzeby wzrostu?) i koncepcje F.Herzberga. Jakie wnioski dla kierowników i organizacji wynikają z tych koncepcji? Co to jest utajniony system płac? Czy jesteś jego zwolennikiem czy przeciwnikiem? Opisz system motywacyjny wybranej organizacji. Oceń wady i zalety. Czy rozwiązania te mają charakter uniwersalny? Co to jest emigracja wewnętrzna i jakie są jej symptomy?
Przez motywacje najczęściej rozumie się stan gotowości człowieka do podjecia jakiegos dzialania
Podejścia do motywowania.
Motywowanie - jest takim działaniem, które powoduje, że pracownicy zachowują się w określony sposób. Nowoczesne organizacje zmierzają do tworzenia struktury organizacji „płaskiej” - likwiduje się średnie jednostki organizacyjne. Każdy pracownik chce awansować i jeśli jest mała możliwość awansu pojawia się problem motywacji pracownika do pracy, ponieważ zniknęły bodźce awansu, prestiżu. Istnieje jeszcze możliwość awansu w poziomie - dodatkowe gratyfikacje, prezenty, samochody służbowe, telefony, mieszkanie. Powierza się bardziej odpowiedzialne zadanie, co daje poważanie u innych współpracowników. Rozwój teorii motywowanie przebiegał od podejścia tradycyjnego poprzez podejście od strony stosunków międzyludzkich do podejścia od strony zasobów ludzkich.
Tradycyjne podejście - zakładało, iż główną siłą motywowania są bodźce materialne w podejściu od strony stosunków międzyludzkich. Zakładano, iż pracownik ma silne potrzeby społeczne, które są dla niego ważniejsze niż pieniądze.
Pracownik powinien czuć się ważny, mieć pewną samodzielność w działaniach. Stwarzano iluzję ważności. W podejściu od strony zasobów ludzkich uważano, iż udział ma wartość zarówno dla pracowników jak i dla organizacji.
Podejście od strony treści - próbuje odpowiedzieć na pytanie „Jakie czynniki motywują ludzi do pracy?”
Motywować może pracownika m.in. wyższa płaca, krótszy czas pracy, lepsze warunki pracy, a także większa anatomia i większa odpowiedzialność. W podejściu od strony treści można wyróżnić dwie teorie: hierarchii potrzeb i teorię dwuczynnikową. Hierarchia potrzeb przyjmuje, iż ludzie mają różne potrzeby, które można posegregować wg. hierarchii ważności.
Wg Maslowa - potrzeby te można sklasyfikować następująco:
potrzeby fizjologiczne (płaca podstawowa)
potrzeba bezpieczeństwa (system emerytalny)
potrzeba przynależności (przyjaciele w pracy)
potrzeba szacunku (stanowisko służbowe)
potrzeba samorealizacji (ambitna praca)
Teoria dwuczynnikowa - opracował ją Fryderyk Herzberg - zakłada, że zadowolenie i niezadowolenie ludzi z pracy kształtują się pod wpływem dwóch niezależnych zestawów czynników - czynników motywacji i czynników higieny psychicznej.
Motywatorami są te aspekty pracy, które powodują zadowolenie gdy wystąpią (i jego brak gdy ich nie ma).Są to np.-ciekawe zadania ,uznanie za wykonanie pracy ,poczucie odpowiedzialności za pracę,poczucie autorstwa wobec wykonanej pracy
Czynnikami higienicznymi są np.płaca, relacje ze współpracownikami, fizyczne środowisko pracy. Nie powodują one zadowolenia z pracy ani wysokiej motywacji lecz dzięki nim pracownicy nie są sfrustrowani ani niezadowoleni.
Herzberg proponowal następujące dzialania „wzbogacające”pracę:
a)częste dostarczanie pracownikom informacji zwrotnych dotyczących ich wyników pracy
b)zapewnienie pracownikom możliwości samodzielnego tworzenia programu swojej pracy
c)elastyczniosc hierarchii menedżerskiej (otwarta komunikacja)
d)rozliczanie pracowników pracowników wyników pracy
e)wprowadzenie odpowiedzialności pracowników za pewną część kosztów firmy
Funkcja nagród polega na kształtowaniu lub utrwalaniu zachowan służących osiąganiu celów organizacyjnych.Kary ukierunkowane są natomiast na eliminowanie zachowan niezgodnych z oczekiwaniami zarządzających organizacją.
Warunki skuteczności oddzialywania nagród i kar:
a)najwazniejsza sprawą jest zaznajomienie pracownikow ze stosowanym w organizacji systemem nagradzania i karania. Ciężar przekazania odpowiednich informacji spoczywa na kierownikach.
b)Nagrody powinny być odpowiednio atrakcyjne a kary odpowiednio surowe.
c)Konieczne jest stosunkowo szybkie wzmacnianie zachowań. Pracownik otrzymując nagrody cześciej(mimo iż są one mniejsze)bardziej czuje związek pomiedzy ilością i jakościąpracy oraz płacą.
d)Ważna jest konsekwencja w stosowaniu wzmocnień-każde pożądane zachowanie powinno być nagrodzone(choćby uśmiechem)uśmiechem kazde niewłaściwe-ukarane.
e)Skuteczność stosowania nagrod i kar zalezy od jakości stosunkow emocjonalnych miedzy przełożonym a podwładnym. Wzmocnienia maja wieksza wartość motywacyjna gdy pochodza od osoby lubianej,szanowanej,która ma autorytet. Czesciej odbierane są wówczas jako sprawiedliwe i silniej motywują.
f)Przełożony stosując nagrody i kary powinien dostosowac je do osobowości podwładnego podwładnego tego, co jest dla niego naprawde wazne. Potrzeba indywidualizacji wiąże się zarówno zarówno doborem rodzaju wzmocnienia jak i z jego siłą.
(WIADOMOŚCI DODATKOWE-NIE Z MEGAHITA)
Teoria oczekiwań, która sugeruje, że motywacja zależy siły naszego pragnienia i oczekiwanego prawdopodobieństwa jego zaspokojenia. Opiera się ona na tym, iż motywacja prowadzi nas do wysiłku, ten zaś w połączeniu z naszymi możliwościami i czynnikami tkwiącymi w otoczeniu prowadzi do osiągnięcia sukcesu w pracy.
Podejścia do motywowania od strony procesu - sposobem powstania motywacji, koncentruje się na wyjaśnieniu - dlaczego ludzie wybierają pewne zachowania, by zaspokoić swoje potrzeby i jak oceniają swoje zadowolenie po osiągnięciu tych potrzeb.
Wg teorii ERG - potrzeby ludzkie można podzielić na:
Egzystencji, kontaktów społecznych, wzrostu. Teoria ta sugeruje, że ludzkie działanie może być wywołane jednocześnie przez kilka kategorii potrzeb (np. pieniądze, przyjaźń, nowe umiejętności). Teoria ta obejmuje również element frustracji i regresji, którego brakuje w hierarchii potrzeb Maslowa. Podstawowy wniosek z podjęcia od strony hierarchii potrzeb mówi, że pewne potrzeby mogą być ważniejsze niż inne i że ludzie mogą zmieniać swe zachowanie po zaspokojeniu pewnej grupy potrzeb, np. po uzyskaniu podwyżki.
Teoria motywowania oparta na sprawiedliwości mówi, iż ludzie dążą do sprawiedliwości społecznej w postaci nagród uzyskiwanych w związku z ich osiągnięciami w pracy zgodnie z tą teorią wyniki w pracy obejmują płacę, uznanie, awanse, stosunki społeczne oraz nagrody wewnętrzne. Aby je osiągnąć musimy ponieść pewne nakłady własne. Teoria sugeruje, iż ludzie postrzegają swoje wyniki w powiązaniu z wnoszonym wkładem, porównując ich relację z odpowiednią proporcją u innych. Osoby, które czują się zbyt nisko nagrodzone próbują zmniejszyć tą nierówność np. ograniczając swój wkład (tzn. redukując wysiłek) zwiększając wyniki (występując o podwyżkę).
Utajony system płac - taki system, w którym wysokość płac ( stawki płac) są tajne i pracownicy nie wiedzą ile zarabiają nawzajem.
Emigracja wewnętrzna - zamykanie się człowieka w sobie, odcinanie się od innych, zaskorupianie się. Związane jest z tzw. wypalaniem się
Motywacja - celem motywacji jest spowodowanie tego, żeby pracownik zachowywał się odpowiednio
Potrzeby Bodźce Motyw Zachowanie się
Bodźce dzieli się na materialne i niematerialne.
Funkcja wynagrodzenia zależy od jej wysokości i struktury.
Wynagrodzenie jest wtedy motywacyjne kiedy jest społecznie sprawiedliwe (jest rekompensatą za wykonaną pracę). Struktura wynagrodzenia: stała (płaca zasadnicza) i ruchoma (nagrody, premia, bonusy).
Wynagrodzenie jest motywacyjne, jeżeli: płaca zasadnicza równoważy wysiłek związany z rzetelnym wykonywaniem obowiązku; premia i dodatki powinny być przyznawane za dodatkowy wysiłek, ponadprzeciętne wyniki, indywidualne osiągnięcia.
MOTYWACJA W LABORATORIUM KOSMETYCZNYM DR IRENA ERIS S.A.
Postawa właścicieli w stosunku do pracownikow bazująca na szacunku oraz okazywania uznania stanowi nieodlaczna sile napedowa całego przedsiębiorstwa. Pracownicy czuja się doceniani, wiedza ze ich wysilki zostana dostrzeżone. Bezpośrednie zaangażowanie właścicieli ,ich przekonanie o konieczności czerpania satysfakcji z pracy powoduje ze pracownicy czuja się w tej organizacji dobrze i SA motywowani do pracy. Wiedza ze za dobrze wykonane zadania zostana docenieni.
Dzialania kierownictwa w celu motywowania ludzi do efektywnej pracy:
-wspolne Wigilie, spotkania integracyjne,krotkie wyjazdy, imprezy
-organizacja komfortowych warunkow pracy stwarzających poczucie bezpieczeństwa i stabilności
-duzy poziom samodzielności gwarantujący możliwość samorealizacji
-okazywanie szacunku i zrozumienia pracownikom
-zagwarantowanie opieki medycznej i socjalnej
-dywersyfikacja działalności-podejmowanie nowych wyzwan, poszukiwanie nowych obszarow dzialania np.Instytuty Kosmetyczne, Hotel SPA. Dzieki nim pracownicy motywowani są do coraz to nowocześniejszych,ciekawszych dzialan