Wykład VI
Przypomnienie:
Dwoistość ujęcia socjologicznego: normatywne i behawioralne
Przynależność do grup
Zjawisko konfliktu społecznego
Pluralizm pozycyjny - musimy sprostać oczekiwaniom innych, prowadzi do konfliktów, itp.
Pojęcie presji krzyżującej - wyjaśnia naciski wynikające z pluralizmu pozycyjnego
Grupy różnicuje liczebność członków, grupy małe i duże i sieci interakcji.
Ważna jest też bliskość przestrzenna.
Grupy są przestrzennie rozłożone - wymagają organizacji i osób reprezentujących (chodzi tu o grupy wielkie).
Nie poddają się bezpośredniemu podglądowi
Drugi podział dotyczy naszego „stawania się” członkiem grupy:
Przypisanie automatyczne
Osiąganie (pewne staranie się)
W świecie jest wiele pozycji, uruchamiają się dwa mechanizmy: urodzenie i przymus (odgrywa większą rolę niż urodzenie i dziedziczenie) - mechanizmy braku aktu woli
Pozycję są osiągane w dwojaki sposób:
Łatwo przystąpić
Trudno dostępne
Ale punkt widzenia zależy od punktu siedzenia
Grupy ekskluzywne - elitarne i trudno dostępne
Grupy inkluzyjne - łatwo dostępne
Podział 3: grupy formalne i nieformalne
Co je wyróżnia? Trudno zdefiniować JEDNO kryterium, ale różnią się:
- RODZAJEM (charakterem) organizacji
- odmiennym typem działań
- odmiennym typem więzi społecznych, wzajemnych oddziaływań
GRUPY FORMALNE:
Głównie uczestniczymy w grupach formalnych, bo powstają dla jasnych, zaplanowanych celów, wg pewnych wzorów, ustalonych w drodze demokratycznych wyborów/ decyzji.
Typ więzi ma charakter rzeczowy (nie zależą od naszych cech tylko od czegos narzuconego).
Grupa formalna to niekoniecznie coś „z krwi i kości”, ludzie są ważni tylko jak posiadają konkretne umiejętności. Ważniejsza jednak jest procedura (zdolności), nie konkretny człowiek.
Grupy formalne nie są jednostkowe, tylko ponadjednostkowe, nawet ponadpokoleniowe.
GRUPY NIEFORMALNE
Uczestniczą w nich przede wszystkim ludzie, już z charakterystyką, pełne krwi i kości! Kręgi koleżeńskie, itp., gangi, dobrani ludzie wg cech osobowości, charakter tych grup jest spontaniczny, nie wiążą ich jakieś umowy, a ta trwałość istnieję dzięki obyczajom i przyzwyczajeniom. Struktura pozycji jest mniej sztywna.
GRUPY FORMALNE I NIEFORMALNE:
Struktura grupy formalnej jest zdepersonalizowana (czyli anonimowa), ale w obrębie grupy formalnej powstają struktury o charakterze nieformalnym (np. wykładowca pozwolił komuś jesć, mimo, ze formalnie jest zakaz). Czasem ma to negatywny, ale też pozytywny efekt, np. coś można „załatwić” o wiele szybciej. Czasem taka prywata ma charakter dezintegrujący (dysfunkcje), np. łapówki (korupcja), nepotyzm, zjawiska patologiczne
ZJAWISKA KONFORMIZMU
Norma społeczna jest zakresem obowiązujących zachowań, to przepis, ale nie zapewnia skuteczności działań. Jak się zachować poprawnie wobec oczekiwań innych oraz (coś tam o sankcjach). Niekiedy są narzucane przez instytucje (np. państwo)
W warunkach społecznych rozumiemy konformizm dwojako:
Zbieżność naszych zachowań - to swojego rodzaju uniformizm, jednolitość zachowań, zgodność
Złożony proces wywierania nacisku - grupa wywiera nacisk, aby jednostka podporządkowała się do nowych (grupy) norm
Konformizm - akceptowanie, przyjmowanie, aprobata celów grupy
Od czego zależy ten konformizm?
Kiedy nacisk grupy będzie skuteczniejszy? Jaka ma być grupa: duża, średnia czy mała?
Im większa jest grupa tym większy jest stopień nacisku, ale do pewnej wielkości grupy (chyba powyżej 15 słabnie).
Im mniej jasno tłumaczymy sprawę tym większy nacisk - skuteczniejszy im zwięźlej