Wykład III

Socjologia- nauka empiryczna.

4 funkcje (przypomnienie):

- funkcja diagnostyczna (opisowa) - poziom funkcji diagnostycznej jest tylko pewnym punktem wyjścia do definiowania funkcji teoretycznych

- funkcja teoretyczna

- funkcja socjotechniczna - konkretna praktyka, comiesięczne sondaże, wyciągamy wnioski z badań, budujemy praktyczne programy, co robic - plany na przyszłośc, wszystko dla dobra społecznego

- funkcja prognostyczna - jak będą przebiegać procesy społeczne, duża wiedza potrzeban

Dlaczego zjawiska maja taki a nie inny charakter

Empirycy

Socjologowie

Teoretycy

Podział poziomy niewiele mówiący, a każdy podział musi być dokładniejszy

Teoria - zbiór pojęć i twierdzeń dostarczający wyjaśnienia, np. teorie rozwoju, struktury społecznej

Odnalezienie jednej teorii społeczeństwa jest niemożliwe aż do czasów współczesnych

Pluralizm teoretyczny - wielość koncepcji, teorii

Socjologia udziela dwóch różnych odpowiedzi, bo mówimy innym językiem o zjawiskach:

1. Odpowiedź polegająca na całościowości - społeczeństwo stanowi całość, która nie jest tożsama z sumą części. Społeczeństwo jako system społeczny cechuję się odrębnymi cechami, a kompozycja zależy od połączenia w konkretny sposób elementów (tych samych, ale w inny sposób)

Holizm - pogląd przeciwstawny, w myśl którego społeczeństwo stanowi swoistą własność. Społeczeństwo jest to ponadjednostkowa całość funkcjonująca jako byt samoistny

2. Stanowisko indywidualistyczne

Funkcjonalizm - sięga korzeniami do organicyzmu (druga połowa XIX w.) i do nauk przyrodniczych. Porównanie funkcjonowania organizmów do funkcjonowania ludzi

Socjologowie w latach 30. XX wieku (teorie antropologii społecznej):

Passons

Robert Merton

Bronisław Malinowski

I jacyś Brytyjczycy

Założenia funkcjonalnej teorii społeczeństwa:

- społeczeństwo ujawniające się jako system społeczny, czyli odrębna całość składająca się z podsystemów połączonych wzajemnie elementów. W ramach systemu możemy wyróżnić różne podsystemy (np. kulturowu, gospodarczy, oświaty, itp.), które w pewnym zakresie charakteryzują się pewnym stopniem autonomiczności

Własności systemu są swoiste - nie sprowadzają się do jednego elementu- integracja, ciągłość strukturalna, przystosowanie, adaptacja (np. kiedy organizm chory to leczymy). Systemy mają tendencję do samoregulacji, czyli mechanizmy, które utrzymują system społeczny w stanie równowagi - niwelują wpływ tego co niewłaściwe

Mechanizmy kompensujące - przywracają stan równowagi niwelując zagrozenia

Funkcja - rola danego elementu, znaczenie, wpływ jaki dany podsystem wpływa na inne elementy i jak przyczynia się do zaspokojenia wymogów, takich jak ciągłość, równowaga

Malinowski pokazywał jaki wpływ mają instytucje religijne na inne, oprócz duchowych, np. na gospodarkę, rodzinę, itp.

Robert Merton - wprowadził pojęcie dysfunkcji zauważając, ze nie wszystko co istnieje sprzyja dobru społeczeństwa (np. apatia, brak rozprężenia)

Wpływy:

-eufunkcjonalne - bardzo pozytywne

-dysfunkcjonalne - zaburzające, dezintegrujące

-obojętne - takie, ze ani nie wzmacniają ani nie osłabiają

Dodatkowe funkcje Mertona:

- funkcje zamienione (jawne) - następstwa, przewidywanie, zamienione, np. te przedyskutowane, planowy, świadomy

- funkcje niezamienione (ukryte) - następstwa, które wprowadzone do systemu lub podsystemu (norma społeczna, instytucja, układ działań), z którymi są związane skutki, których nie możemy przewidzieć, uboczne, niezamienione a często konsekwencje mogą być olbrzymie, są negatywne, złe

W USA ustawa o prohibicji przyniosła rozwój organizacji mafijnej. Do dzisiaj wzrost przestępczości. Przykład negatywny. Łatwo jest dawać przykłady złego prawa, np. lata 90. W Polsce- wprowadzono regulacje dotyczące bezrobocia- były tak ogólne, że za bezrobotnego uważano każdego kto nie miał pracy - kombinatorzy, „niebieskie ptaki” ustawiały się w kolejce po zasiłek. Niektóre dzisiejsze regulacje też nie są właściwe - trudny okres

Mertonowskie metody podziału funkcji jest dobrą odpowiedzią na inne, złe, podziały (np. Malinowskiego)

Zaproponowano też tak zwane uniwersalne wymogi systemu - wymogi, potrzeby imperatywy funkcjonalne- warunki, które muszą być spełnione by system trwał. Są odpowiedzia na pytanie: Czym musi dysponować społeczeństwo?

Cały zespół amerykańskich socjologów (z Passonsem)- układ wymogów, który zaproponowali- wyróżnili 8 podstawowych rozwiązań do zrównoważenia i harmonii, integracji (zorganizowania):

1. Reprodukcja nowych członków społeczeństwa

2. Musi istnieć pewien poziom zróżnicowania czynności pomiędzy członkami - określony podział pracy i system komunikacji

3. Każdy system musi mieć przynajmniej minimum wspólnych poglądów

5. Każdy typ społeczeństwa musi realizować wspólne działania

6. Każdy typ społeczeństwa musi dysponować zbiorem norm społecznych - zachowania, zwyczaje, obyczaje

7. Instytucje specjalizujące, wychowawcze

8. Każde społeczeństwo musi dysponować instytucjami represyjnymi, dla tych, których systemy normatywne nie dotycza (sankcje np. prawne)

---