Anatomia 2, 27.02.2012
OKOLICA ŻEBROWA
Wykonuje się też:
Nakłucia opłucnej (pleurocentesis) u bydła, konia i świni; w okolicy żebrowej prawej w przestrzeni międzyżebrowej VI a po stronie lewej w przestrzeni międzyżebrowej VII w 1/6 długości (w połowie 1/3 dolnej) części klatki piersiowej tuż ponad żyłą piersiową powierzchowną. U małych zwierząt nakłucie wykonujemy po stronie lewej w VIII a po prawej w VII przestrzeni międzyżebrowej w połowie 1/3 dolnej części klatki piersiowej
Wydobycie płynu opłucnowego do badań
Ewakuacja płynu aby ułatwić oddychanie
Płyn zbiera się podczas niewydolności sercowej u psów
Iniekcje dopłucne (injectiones intrapulmonales) wkłucie do płuc wykonujemy na wysokości linii równoległej do grzbietu przeprowadzonej nieco powyżej tylnego kąta łopatki w przestrzeniach międzyżebrowych od V do VIII. Igłę wkłuwamy przy przednim brzegu żebra by nie uszkodzić nerwów międzyżebrowych
Morbital do eutanazji
Nie należy odmawiać eutanazji przy ślepych szczeniętach, kociętach oraz na wsi
Ważny klinicznie jest zachyłek opłucnowo żebrowo-przeponowy (recessus pleuralis costodiaphragmaticus) ponieważ należy jego obecność brać pod uwagę w czasie zabiegów chirurgicznych by przypadkowo nie otworzyć jamy opłucnowej (odma)
U bydła rozciąga się od XIII lub XII żebra w kierunku przednio dolnym i łukiem osiąga koniec dalszy VII żebra
U konia biegnie wzdłuż ostatniej przestrzeni międzyżebrowej i osiąga wysokość chrząstki IX żebra
U psa zachyłek biegnie od II kręgu lędźwiowego, XIII żebra przestrzeni pomiędzy łukiem żebrowym a wyrostkiem mieczykowatym
Przegroda śródpiersiowa; w 25% przypadków u psów przegroda ta ma otwory, dlatego otwierając klatkę robimy odmę na 2 płuca; dlatego gdy chce się otworzyć jamę opłucnową trzeba posiadać aparaturę kontrolującą oddychanie
KAŻDY LEKARZYK MA SWÓJ CMENTARZYK
OKOLICA SERCOWA (regio cardiaca)
Część wycięta z okolicy żebrowej, ograniczona od góry płaszczyzną poziomą przechodzącą przez połowę wysokości pierwszego żebra, tylna granica na wysokości V przestrzeni międzyżebrowej u krowy, VI u konia a na wysokości VI, VII żebra u psa (ponieważ serce psa leży poziomo)
Znaczenie kliniczne
Badanie serca przez
Osłuchiwanie (auscultatio)
Opukowanie (percussio)
Nakłucia do osierdzia (pericardiocertesis) - w celu pobrania płynu osierdziowego (ligor pericardii) do badań - nakłucie w V i VI przestrzeni międzyżebrowej tuż nad mostkiem po obu stronach
Iniekcje dosercowe (injectiones intracardiales) po obu stronach na wysokości sąsiednich stawów chrząstkowo-żebrowych w V przestrzeni międzyżebrowej. Igłę wprowadzamy na głębokość od 3-4cm u małych zwierząt lub 6-8cm u dużych zwierząt. Wartości wyższe odnoszą się do strony lewej (ze względu na większą grubość ściany komory lewej)
Iniekcje wykonuje się przy ratowaniu lub zabijaniu zwierząt
Środki do eutanazji (morbital, przedawkowanie barbituranów)
SERCE (cor, s. cardia)
Położenie
Bydło strona lewa 5/7, strona prawa 2/7
Podstawa serca leży pomiędzy żebrami od 3 do 5 lub 6
Wierzchołek na wysokości 5 staw chrząstkowo-żebrowego ok. 2cm przed przeponą
Brzeg tylny ustawiony pionowo wzdłuż przestrzeni międzyżebrowej V
Przedni brzeg skośny od 3 do 5 żebra
Serce osiąga wysokość płaszczyzny poziomej przechodzącej na wysokości połowy pierwszego żebra
U kozy i owcy tak samo, 3/5 po stronie lewej, 2/5 po prawej
Koń: strona lewa 3/5, prawa 2/5
Podstawa serca leży pomiędzy żebrami 2 lub 3 do 6
Serce osiąga wysokość płaszczyzny poziomej przechodzącej na wysokość połowy pierwszego zebra
Pies: położone niemal poziomo
Serce leży pomiędzy 3 a 6 lub 7 żebrem
Koniuszek w lewej przestrzeni międzyżebrowej VI i przylega do części mostkowej
U świni tak jak przeżuwacze
Uderzenia serca - skurcze serca powodujące drgania klatki piersiowej, najlepiej wyczuwalne w 1/3 dolnej lewej przestrzeni międzyżebrowej IV (świnie, bydło, małe przeżuwacze) lub V u konia i psa.
Punkty główne (puncta maxima) - są to miejsca najlepszej słyszalności tonów czyli odgłosów powstałych w trakcje zamykania zastawek. Punkty te wyznaczone są przez rzuty zastawek na powierzchnię klatki piersiowej. W tych punktach słyszalność zastawek jest najlepsza
|
Przeżuwacze |
Świnie |
Konie |
Psy |
Zastawka dwudzielna L |
IV P.M. w środku 1/3 dolnej |
IV P.M. w środku 1/3 dolnej |
P.M IV lub V w środku 1/3 dolnej |
P.M. w środku 1/3 dolnej |
Zastawka trójdzielna P |
P.M. III w dolnej części |
P.M. III w dolnej części |
P.M.III lub IV w dolnej części |
P.M. IV w dolnej części |
Zastawka pnia płucnego L |
II lub III P.M. w środku 1/3 dolnej |
II lub III P.M. w środku 1/3 dolnej |
III P.M. w środku 1/3 dolnej |
III P.M. bezpośrednio nad mostkiem |
Zastawka aorty L |
IV P.M. bezpośrednio nad linią stawu ramiennego |
|||
Punkty robocze - miejsca osłuchiwania serca, najczęściej jest to V przestrzeń międzyżebrowa (P.M.)
ANATOMIA PTAKÓW DOMOWYCH
Ptaki (aves)
Charakterystyczne dla ptaków nowoczesnych są:
Skóra wytwarzająca pióra
Przednie kończyny przekształcone w skrzydła
Szczęki okryte rogowym dziobem, pozbawione zębów
Lekki, mocny szkielet, czterodziałowe serce
Układ oddechowy i pokarmowy przystosowane do lotu
Znaczenie gospodarcze: zwierzęta użytkowe, domowe, rolnictwo (nawóz)
Gromada ptaków dzieli się na:
Ptaki bezgrzebieniowce (nieloty)
Ptaki grzebieniowe (uskrzydlone)
Kuraki (galliformes): kury, indyki, perliczki
Blaszkodziobe (anseriformes): gęsi, kaczki
Szkielet ptaków
Czaszkę dzielimy na dwie grupy kości otaczające mózg i narządy zmysłów tworzące mózgoczaszkę i kości otaczające początkowe odcinki dróg oddechowych tworzące trzewioczaszkę.
Mózgoczaszkę w rozwoju zarodkowym stanowią niekompletne elementy chrzęstne, które później zostają obudowane kości pochodzenia skórnego (kostnienie zastępcze) - kość łuskowa, czołowa, ciemieniowa. Cecha ta wyróżnia czaszkę ptaka od gadziej, gdzie kości pochodzenia skórnego nie wbudowują się w puszkę mózgową. U ptaków proces ten wynika z silnego rozwoju mózgowia.
Trzewioczaszka w rozwoju zarodowym powstaje na bazie łuków: szczękowego, gnykowego, niekompletnego skrzelowego. U dorosłych ptaków ulega silnej modyfikacji: w miejscu łuku szczękowego pojawiają się kości pochodzenia skórnego szczęki górnej i żuchwy; na podłożu chrząstki łuku szczękowego powstaje kość stawowa i czworoboczna; z łuku gnykowego powstaje słupek, czyli kosteczka ucha środkowego ptaka. Kości aparatu gnykowego oraz chrząstki krtani górnej powstają z łuków skrzelowych. Szczęka dolna składa się z kilku zrośniętych kości parzystych: zębowych, nadkątowych, kątowych, stawowych i gnykowych. Żuchwa łączy się ze stawem żuchwowym, który tworzony jest przez kość czworoboczną czaszki. Szczękę górną głównie tworzą kości międzyszczękowe. Może ona delikatnie poruszać się względem mózgoczaszki przez łuk jarzmowy (kości jarzmowe, kwadratowo-jarzmowe) i podniebienny kości podniebienne i jarzmowe) z kością czworoboczną, która jest ruchomo połączona ze ścianą boczną mózgoczaszki. Jest to szczególnie wyraźne u papug. Taka ruchomość szczęki górnej (czaszka kinetyczna) umożliwia precyzyjne ruchy dzioba na zasadzie pincety, np. u siewkowców. U ptaków brak wtórnego podniebienia kostnego oddzielającego jamę nosową od jamy gębowej. Budowa okolicy podniebiennej czaszki ptaków działa początek dwóm określeniom typów czaszek, które mogą mieć pewne znaczenie taksonomiczne: czaszka paleognatyczna (ptaki paleognatyczne) i neognatyczna (ptaki neognatyczne). Ptaki nie wytwarzają podciśnienia.
Czaszka ptaków charakteryzuje się dużą lekkością, co wyniku a z braku zębów w szczękach oraz spneumatyzowanymi kośćmi. Zanikają także szwy. Dla ptaków charakterystyczne są silnie wykształcone oczodoły, które oddzielone są od siebie tylko cienką blaszką kostną - przegrodą międzyoczodołową. Czaszka zaopatrzona jest jeden kłykieć potyliczny.
(akajewski)
Kościec głowy:
1. Kości mózgowioczaszki
Kości części mózgowiowej bardzo szybko się zrastają
Brak kości międzyciemieniowej
Brak szwów
Brak błędnika kości sitowej (słaby węch)
Tylko skrzydła skroniowej w k. klinowej, brak skrzydeł oczodołowych
Pojedynczy kłykieć potyliczny (charakterystyczna cecha gadów)
Obszerne oczodoły rozdzielone przegrodą międzyoczodołową (septum interorbitale)
2. Kości trzewioczaszki - stanowi rusztowanie dla górnej i dolnej części dzioba
Górna część dzioba (łączy się ruchowo z cz. Mózgowiową czaszki za pomocą 3 kości:
Czworobocznej (łączy się z kk: skrobiową, skrzydłową, czworoboczno-jarzmową z żuchwą
Podniebiennej (ogranicza nozdrza tylnej i łączy się ze szczęką i k. skrzydłową)
Skrzydłowej (łączy się podniebienną, klinową i czworoboczną
K. siekaczowa - największa, zrasta się z parzystą kość
Szczęka słabo rozwinięta - brak zębów, u kur nie zrastają się wyrostki podniebienne
Jama nosowa - słabo wykształcona, przedzielona przegrodą
Kk. Podniebienne - ruchome, tworzą podniebienie twarde, łączą się z lemieszem, szczękami i kk. Skrzydłowymi
Łuki jarzmowe - bocznie od kk. czworobocznej posiadają 2 części: przednia - k. jarzmowa, tylna - k. czworoboczno-jarzmowa
Dolna część dzioba - żuchwa powstałą w skutek połączenia 6 kości:
Z przodu - k. zębowa (os dentale)
Z tylu - stawowa (articulare)
Między nimi kk:
Płatowa
Kątowa
Nadkątowa
Uzupełniająca
Kość gnykowa - 1 para rogów, zbudowana z 2-3 członów (brak rogów krtaniowych), do przodu od trzonu odchodzi k. śródjęzykowa (endoglossum), z od tyłu układa się kil (carina), dochodzący do tchawicy, pełni rolę rogów krtaniowych