Anatomia 20.02.2012r.
Klarka piersiowa (Thorax)
GRANICE
Z szyją: linia przechodząca wzdłuż bruzdy przedłopatkowej, równolegle do okolicy łopatkowe (u bydła linia ta pokrywa się z przednim brzegiem m. nadgrzebieniowego, u konia i świń z przednim brzegiem m. podobojczykowego)
Linia ta kończy się przy fałdzie dobrzusznym pośrodkowym - palear (bydło) lub przy bruździe piersiowej pośrodkowej (konie)
Z grzbietem: linia wolnego brzegu łopatki
Z brzuchem: linia łącząca trzon ostatniego kręgu piersiowego z ostatnim segmentem mostka. Linia nieco wygięta ku tyłowi, przebiega przedni w stosunku do łuku żebrowego.
Z kończyną piersiową: na wysokości szyjki łopatki, z tyłu od szyjki łopatki wzdłuż brzegu łopatki do jej tylnego kąta, pionowo w dół wzdłuż brzegu mięśnia trójgłowego do fałdu pachowego.
Od przyśrodkowej powierzchni kończyny: pacha (axilla)
ŁOPATKA NALEŻY W TOPOGRAFII DO KLATKI PIERSIOWEJ!
Punkty topograficzne
Widoczne
Macane
Zależą od stanu odżywienia!
Bydło:
Wolny brzeg chrząstki łopatki
Grzebień łopatki
Brzeg doczaszkowy i doogonowy łopatki (cz. Bliższa)
Wyrostek barkowy
Żebra prawdziwe (od VI)
Żebra rzekome (cz. dogrzbietowe)
Rękojeść i trzon mostka
Konie
Wolny brzeg chrząstki łopatki
Guz grzebienia łopatki
Brzeg doczaszkowy i doogonowy łopatki (cz. Bliższa)
Wyrostek barkowy
Żebra prawdziwe (od VI)
Żebra rzekome (cz. dogrzbietowe)
Rękojeść mostka
Pies
Chrząstka łopatki
Grzebień łopatki
brzeg doczaszkowy i doogonowy (cz. Bliższa)
wyrostek barkowy
żebra prawdziwe (od V)
żebra rzekome (cz. dogrzbietowe)
rękojeść i trzon mostka
Punkty topograficzne
bruzda przedłopatkowa (u przeżuwaczy wyznacza ją przedni brzeg m. nadgrzebieniowego, u konia i świni przedni brzeg m. podobojczykowego)
węzeł chłonny szyjny powierzchowny/przedłopatkowy - w trakcie badania muszą być zbadane
bruzda piersiowa pośrodkowa (brak u psa) - u bydła dotąd podąża palear
bruzda piersiowa boczna (przechodzi ku przodowi w dół szyjny)
żyła piersiowa powierzchowna (przechodzi do tyłu w żyłę nabrzuszną doczaszkodą (v. epigastrica cranialis superficialis, inaczej zwana żyłą ostrogową)
Wytwory skóry klatki piersiowej
włosy (pili) - pokrywowe, wełniste (pili lanei), szczeciniaste (szczecina - setae), tworzą strumienie włosowe (flumina pilorum) i wiry włosowe (vortex pilorum)
pokrywowe - konie, bydło
wełniste - owce, niektóre psy (włos wełnisty nie posiada rdzenia)
wiry - zbieżne i rozbieżne (convergens et divergens)
wiry włosowe - miejsce spotkania kilku strumieni włosowych
strumienie włosowe - układ włosa powoduje pływanie zanieczyszczeń, co ułatwia utrzymanie skóry w czystości
gruczoły
potowe (za wyjątkiem mięsożernych, często brak)
mleczne (sutki piersiowe mammae thoracicae)
wydzielanie apokrynowe
u lochy 2 pary
u suki 2 lub 3 (naprzemiennie ległe), sutki rozdziela szeroka bruzda międzysuktkowa sulcus intermammarius)
u kota 2 pary
blacha (knur) - zgrubiała skóra na bocznej stronie klatki piersiowej
podściółka tłuszczowa - słonina, świnia (lardum) lub łój podskórny, inne zwierzęta
tkanka łączna połączona z mięśniami (konie i mięsożerne)
Okolice klatki piersiowej (regiones thoracis)
1. OKOLICA PRZEDMOSTKOWA (regio presternalis)
graniczy z szyją i okolicą mostkową, obejmuje rękojeść mostka i osiąga II staw żerbowo-chrząstkowy
znaczenie kliniczne
wkłucie do żyły czczej przedniej - świnia (można też z żyły kątowej oka)
igłę wkłuwamy pośrodku między przednim zarysem stawu barkowego a wierzchołkiem chrząstki rękojeści mostka cartilago manubri lub boczne od tej chrząstki na szerokość dwóch palców
igłę kierujemy tylko-górnie i przyśrodkowo na głębokość do 3 do 6cm
do rękojeści mostka lub dwóch pierwszych segmentów mostka (sternebre) wstrzykiwać można leki doszpikowe
pobieranie szpiku do badań hematologicznych
miejsce wkłucia: płaszczyzna pośrodkowa okolicy przedmostkowej
2. OKOLICA MOSTKOWA (regio sternalis)
graniczy z okolicą przedmostkową, od tyłu przechodzi w okolicę chrząstki mieczykowatej (regio xiphoidea)
granica boczna wyznaczona jest przez płaszczyznę poziomą przechodzącą przez guz wyrostka łokciowego (pokrywa się z przyczepem mięśnia piersiowego głębokiego)
znaczenie kliniczne
wstrzyknięcia doszpikowe
punkcję w celu pobrania szpiku do badań
3. OKOLICA ŁOPATKOWA (regio scaplularis)
granica: od szyi oddzielona przez krawędź przednią mięśnia nadgrzebieniowego (bydło, pies, małe przeżuwacze) lub m. podobojczykowego (koń, swinga)
górna granica to brzeg wolny chrząstki łopatki, Tylka wyznaczona przez tylny brzeg łopatki
z okolicą stawu ramiennego graniczy w płaszczyźnie przechodzącej przez szyję łopatki
okolica ta dzieli się na 4 okolice wtórne:
chrząstki łopatki
nad i pod grzebieniową
wyrostka barkowego
okolica chrząstki łopatki (regio cartilaginis scapulae) - obejmuje rzut chrząstki łopatki na powierzchnię ciała
u koni i bydła duża, obszerna, u mięsożernych bardzo niewielka
okolica nadgrzebieniowa (regio supraspinata) - obejmuje rzut dołu nadgrzebieniowego na powierzchnię ciała
znaczenie kliniczne
porażenie nerwu nadłopatkowego (n. supraspinatus) najczęściej w wyniku urazów mechanicznych
okolica podgrzebieniowa (regio infraspinata) obejmuje rzut dołu podgrzebieniowego na powierzchnię ciała
znaczenie kliniczne - wstrzyknięcia domięśniowe do m. podgrzebieniowego, szczególne u otłuszczonych psów (na tej części ciała nie ma tak dużo tłuszczu)
okolica wyrostka barkowego (regio acromialis) - u przeżuwaczy i mięsożernych w dolnej części okolicy łopatkowej u których wyrostek barkowy stanowi zakończenie grzebienia łopatki
do wyrostka barkowego przyczepiają się przyczepy m. naramiennego i podgrzebieniowego
4. OKOLICA ŻEBROWA (regio costalis)
granice
górna granica - linia łącząca doczaszkowy kąt łopatki i guz biodrowy,
dolna granica: płaszczyzna pozioma przechodząca przez guz wyrostka łokciowego (granica z okolicą przedmostkową i mostkową)
przednia - linia przechodząca przez krawędź przednią m. nadgrzebieniowego (bydło, pies, małe przeżuwacze) lub m. podobojczykowego (koń, świnia
tylna - linia łącząca trzon ostatniego kręgu piersiowego z ostatnim segmentem mostka. Linia nieco wygięta ku tyłowi, przebiega przednio w stosunku do łuku żebrowego
część granicy przykryta jest innymi
łopatkową
ramienia
stawu ramiennego
m. trójgłowego ramienia
ze względu na widoczne miejsce tej okolicy obejmuje 12 ostatnich żeber u koni i 8-9 żeber u innych ( bo reszta przykrywa łopatka)
znaczenie kliniczne
uszkodzenie splotu barkowego, najczęściej dotyczy nerwów: nadłopatkowego, pachowego, promieniowego i podłopatkowego
dochodzi do niego przy silnie odwiedzionej lub cofniętej kończynie i jednoczesnym gwałtownym zgięciu szyi w przeciwnym kierunki
badanie płuc przez
osłuchiwanie - auscultatio by osłuchać jak największy obszar płuc kończynę po osłuchwianej stronie należy odwiesić jak najbardziej do przodu
opukiwanie - percussio
oglądanie
omacywanie
opukujemy i osłuchujemy również osklepek opłucnej (cupula pleurae) zachyłek ten wystaje przed żebro po stronie lewej na 1,5-2,5cm a po prawej 2,5-4,5cm (u cieląt), u dorosłych krów na ok. 6-7cm. U konia po stronie lewej nie wystaje przed 1 żebro a po stronie prawej wystaje na około 2,5cm. U psa (dużego) po stronie lewej i prawej wystaje przed krawędź 1 żebra na ok. 2cm.
Objawy stanu zapalnego najsilniej występują w osklepku
Część okolicy żebrowej badana w czasie badania klinicznego przez osłuchiwanie i opukiwanie nazywamy polem opukowym jamy klatki piersiowej. Pole to u bydła jest mniejsze niż u konia. Występuje pole opukowe przedłopatkowe, wyznacza się dwie linie pomocnicze do jego wyznaczenia (biodrowa i ramienia)
PŁUCA - wyznaczanie tylnej granicy pola opukowego płuc
Tylna granica płuc
Wyznaczanie: linie pomocnicze
1 od tylnego kąta łopatki do guza biodrowego (krawędź dolna) - linia biodrowa
2 od połowy łopatki do guza kulszowego - linia kulszowa
3- od stawu ramiennego równoległa od poprzednich - linia stawu ramiennego
Wyznaczanie II sposobem
Trzy linie promieniste od tylnego kąta łopatki do
Guza biodrowego
Stawu kolanowego
Stępu
Przecięcie tych linii z odpowiednimi przestrzeniami międzyżebrowymi wyznacza tylną granicę pola opukowego płuc
U przeżuwaczy: przestrzenie XII, X i VIII
U koni: przestrzenie: XVI, XIV, X
U świni: przestrzenie XI, IX i VII - osłuchiwanie trudne - tłuszcz
U psa: przestrzenie XI, X, VIII
Gdy przesunięta do tyłu - rozedma
Gdy do przodu - odma
Strumień sercowy i wątrobowy może się pomylić ze stanem zapalnym:)