NABYWANIE WŁASNOŚCI
Sposoby nabycia własności:
cywilnoprawne
administracyjnoprawne
karnoprawne
Cywilnoprawne sposoby nabycia własności:
przeniesienie własności, np. w drodze umowy np. sprzedaży, darowizny, zamiany,
zasiedzenie (art. 172 k.c.) - następuje w wyniku długotrwałego posiadania rzeczy:
nieruchomości:
- przez 20 lat, jeśli posiadacz jest w dobrej wierze lub
- przez 30 lat, jeśli posiadacz jest w złej wierze,
rzeczy ruchomych - 3 lata posiadania, jeśli posiadacz jest w dobrej wierze,
przemilczenie - następuje w wyniku niewykonywania przez właściciela swego prawa przez czas w ustawie określony np. art. 187 k.c., tj. rzeczy znalezionych po 1 roku od dnia wezwania przez znalazcę właściciela do ich odebrania lub w razie niemożności wezwania właściciela po 2 latach od dnia ich znalezienia pod warunkiem zawiadomienia o ich znalezieniu właściwego organu państwowego (obecnie starosty) stają się własnością znalazcy, za wyjątkiem pieniędzy, papierów wartościowych i kosztowności, które stają się po upływie tych terminów własnością Skarbu Państwa.
przekazanie własności nieruchomości (art. 9021 k.c.) - nieodpłatnie tylko na rzecz gminy lub jeśli nie skorzysta ona z tej możliwości na rzecz Skarbu Państwa,
dziedziczenie,
nabycie własności w toku egzekucji sądowej - na podstawie postanowienia sądu o przysądzeniu własności (art. 998 § 1 k.p.c.),
zniesienie współwłasności (dyskusyjne),
Administracyjnoprawne sposoby nabycia własności
Nabywcą mogą być tylko podmioty publiczne.
nacjonalizacja (komunalizacja) - ma charakter ogólny tj. dot. określonej kategorii dóbr (np. nieruchmości rolne, lasy itp.), następuje zawsze na podstawie ustawy i z mocy prawa (ex lege) na ogół z datą określoną w tej ustawie;
wywłaszczenie - ma charakter indywidualny, tj. dot. jednostkowo określonej nieruchomości, następuję na podstawie decyzji administracyjnej z chwilą, kiedy decyzja ta stanie się ostateczna.
Przykłady aktów nacjonalizacyjnych:
dekret PKWN z dnia 6.09.1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej,
ustawa z dnia 3.01.1946 r. o przejęciu na własność Państwa podstawowych gałęzi gospodarki narodowej tzw. ustawa „o nacjonalizacji przemysłu”,
Przykłady aktów komunalizacyjnych:
dekret z dnia 26.10.1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy tzw. dekret „o gruntach warszawskich”,
ustawa z dnia 10.05.1990 r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych,
ustawa z dnia 13.10.1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną.
Karnoprawny sposób nabycia własności
Nabywcą może być tylko Skarb Państwa.
Przepadek przedmiotów:
stanowiących mienie ruchome, które służyły lub były przeznaczone do popełnienie przestępstwa,
pochodzących bezpośrednio z przestępstwa,
których wytwarzanie, posiadanie, obrót lub przewóz jest zakazany,
a także przepadek korzyści majątkowych pochodzących pośrednio z popełnienia przestępstwa.