Zatrucie grzybami

Do zatrucia dochodzi zazwyczaj po spożyciu nieznanych grzybów lub wskutek mylnego zaliczenia grzybów trujących do jadalnych, nieprawidłowego przyrządzenia oraz z powodu osobniczej nadwrażliwości na grzyby jadalne. Objawy zatrucia mogą ponadto wystąpić po spożyciu zepsutych grzybów jadalnych (toksyczne produkty rozkładu białka), po zjedzeniu surowych grzybów jadalnych, rzadko po wystąpieniu odczynów uczuleniowych Klinicznie zatrucia dzieli się na cztery zespoły różniące się okresem bezobjawowym, objawami, metodami rozpoznania i leczenia:

• zespół muchomora plamistego (okres utajenia 1-2 h, spowodowany spożyciem muchomora plamistego lub muchomora czerwonego)

• zespół muskarynowy (okres utajenia z reguły 1-2 h, wskutek zjedzenia lejkówek, gołąbka wymiotnego, borowika szatańskiego, wieruszka ciemnego)

• zespół żołądkowo-jelitowy (okres utajenia 0,5-2 h, po zjedzeniu wicruszki zatokowalej, gąski tygrysowatej, mleczaja wełnianki, tęgoskóra pospolitego, również borowika szatańskiego)

• zespół faloidynowy (zespół wątrobowo-nerkowy; okres utajenia 5-48 h!, po zjedzeniu muchomora sromotnikowego i gatunków pokrewnych, piestrzenicy kasztanowatej, zasłonaka rudego).

Objawy

• zespół muchomora plamistego: objawy zbliżone do zatrucia atropiną, z rozszerzeniem źrenic, zawrotami głowy, oszołomieniem, omamami, stanami odurzenia, drżeniem mięśniowym, czasem śpiączką

• zespół muskarynowy: zwężenie źrenic, zaburzenia widzenia, ślinienie i łzawienie, zlewne poty przy równoczesnym uczuciu chłodu, nudności, wymioty, bolesne parcie na stolec, biegunka, w końcu duszność, zwężenie oskrzeli, bradykardia, wstrząs, czasami obrzęk płuc

• zespół żołądkowo-jelitowy: nudności, wymioty, biegunka, kolka, bolesne parcie na stolec, w ciężkich przypadkach wstrząs bez objawów ze strony o.u.n.

• zespół faloidynowy: początkowo objawy żołądkowo-jelitowe jak w cholerze z nie dającymi się powstrzymać wymiotami, wodnistymi wypróżnieniami, bólami kolkowymi, bolesnym parciem na stolec, kurczami łydek; cofanie się objawów i poprawa następuje po 18-24 h; od 3-4 dnia ostra dystrofia wątroby z żółtaczką, skazą krwotoczną, śpiączką, drgawkami pochodzenia ośrodkowego, porażeniem oddechu; w przypadkach nie leczonych po 5-7 dniach następuje zgon podczas śpiączki wątrobowej

Rozpoznanie

Zasadniczym zadaniem jest ustalenie, jak długi był okres bezobjawowy (> 5 h oznacza duże zagrożenie) oraz ustalenie rodzaju spożytych grzybów, czasami zabezpieczeńie ich próbki.

Postępowanie

1. Zespół muchomora plamistego:

• wywołać wymioty, w razie potrzeby zastosować płukanie żołądka

• konieczne leczenie w warunkach szpitalnych

Zespół muskarynowy:

• wywołać wymioty, w razie potrzeby zastosować płukanie żołądka

• leczyć w warunkach szpitalnych

• Zespół żołądkowo-jelitowy:

• w razie potrzeby podać środki przeciwwymiotne (np. Mctoclopramid)

• w razie potrzeby podać węgiel leczniczy

• w ciężkich przypadkach leczyć w warunkach szpitalnych

• Zespół faloidynowy:

• wywołać wymioty możliwie jeszcze w okresie bezobjawowym, w razie potrzeby przeprowadzić płukanie żołądka

• podać węgiel leczniczy

• natychmiast wdrożyć leczenie szpitalne, możliwie na oddziale intensywnej terapii

We wszystkich przypadkach jednocześnie leczyć osoby, które zjadły tę samą potrawę z grzybów, mimo że nie zgłaszają dolegliwości.

---