„Z TEORII DZIEŁA LITERACKIEGO” R. INGARDEN
DWUWYMIAROW BUDOWA DZIEŁA SZTUKI LITERACKIEJ:
- wielofazowość - następstwo faz, części dzieła po sobie i wielowarstwowość- wystepowanie róznych składników dzieła - warstw, oba wymiary przynależą do siebie
- zdanie jest samodzielnym składnikiem dzieła literackiego, zawiera w sobie słowa, które pod wieloma wzgledami nie są samodzielne, ale można je wyróżnić, każde słowo w zaniu posiada brzmienie i znaczenie, odnoszące się do czegoś, słowa wnoszą w dzieło różnorodność składników
- dwuwymiarowość -wewnętrzna zawartość budowy utworu
- składniki dzieła w każdej jego fazie są takie same i podobnie dobrane, róznia się pod względem szczegółowych własności:
a) jako twór językowo - brzmieniowy, b) znaczenie i sens danych słów, c) przedmiot i temat dzieła literackiego, d) wygląd w którym unaocznia się przedstawiany przedmiot
- warstwa językowo - brzmieniowa tworzy zwarta całośc, umozliwia zrozumienie czytanego tekstu, nawet gdy teks jest w innym jezyku, da się wyodrębnić tę warstwę
- znaczenia słów wiążą się ze sobą w zwroty lub zdania, zdania łączą się mniej lub bardziej ściśle ze sobą w całości nadrzędne, co może powodowac łatwyodbiór i interpretacje, lub zjawisko odwrotne ( jest to tworzenie warstwy znaczeniowej dzieki słowom i zdaniom)
- warstwa przedmiotowa - w dziele jest ich wiele i są rózne, przynależą do siebie i wiążą się ze sobą w całości, dzięki zdaniom, tworza świat przedstawiony
- obraz dzieła -dosłownie unaocznione przedmioty, które dzieki nagromadzeniu można ogarnąc wzrokiem
- wygląd -np. rzeczy, obiektu, jest zjawiskiem wzrokowym, którego doznajemy, widzac daną rzecz i dzięki którym poznajemy ją i jej własności, „wyglady” są konkretna naoczna treścią subiektywnych spostrzeżeń, mogą być wzrokowe, słuchowe dotykowe itp.
- wyglądy wyobrażeniowe -działają przy uruchomieniu wyobraźni odbiorcy
- fazy dzieła literackiego SA przyswajane przez czytelnika podczas czytani utworu
np. u Mickiewicza: ocean (zielony step) za pomocą wzroku=>wygląd ciszy (słuch)
- wielowarstwowości dzieła nie da się rozdzielić
- przedmiot przedstawiony to wrazenia i percepcja zmysłowa oraz wszystko to o czym mowa jest w dziele, to co zostaje w nim wyrażone
- schematyczność dzieła literackiego - wystepuje we wszystkich warstwach dzieła literackiego, uwydatnia się w warstwie przedstawieniowej tekstu, w dziele sztuki pewne jego cechy ( miejsca niedookreślenie, wyglady usystematyzowane) są prezentowane schematycznie i domagają się aktualizacji- dookreślenia przez odbiorcę w procesie konkretyzacji
- konkretyzacja - wypełnianie przez indywidualnego czytelnika schematyczne struktury dzieła literackiego podczas aktu lektury, odróżnianie schematycznego dzieła sztuki jako przedmiotu artystycznego od dzieła sztuki jako przedmiotu estetycznego danego w konkretyzacji jest fundamentem fenomenologicznej teorii lit. R,I.