Mózgowe porażenie dziecięce
Dziecięce porażenie mózgowe |
|
(paralysis cerebralis infantium) |
|
G80 |
|
G80.0 Kurczowe porażenie mózgowe |
|
G80.1 Kurczowe porażenie obustronne |
|
G80.2 Dziecięce porażenie połowicze |
|
G80.3 Dyskinetyczne porażenie mózgowe |
|
G80.4 Ataktyczne porażenie mózgowe |
|
G80.5 {{{X.5}}} |
|
G80.6 {{{X.6}}} |
|
G80.7 {{{X.7}}} |
|
G80.8 Inne dziecięce porażenie mózgowe |
|
G80.9 Dziecięce porażenie mózgowe, nie określone |
Mózgowe porażenie dziecięce (łac. paralysis cerebralis infantium, ang. cerebral palsy), nazywana również chorobą Little'a - jednostka chorobowa określająca różnorodne zaburzenia ruchu i postawy, wynikające z trwałego uszkodzenia mózgu we wczesnym stadium rozwoju.
Do uszkodzeń mózgu najczęściej dochodzi między 26. a 34. tygodniem ciąży. Statystycznie mózgowe porażenie dziecięce występuje u 2/1000 żywo urodzonych dzieci. Ta częstość wzrasta wielokrotnie w grupie wcześniaków. Występowanie mózgowego porażenia dziecięcego u wcześniaków może być związane z przyczyną przedwczesnego porodu, jak i może być następstwem przedwczesnego porodu samego w sobie.
W powstawaniu odgrywają rolę różne czynniki, w okresie płodowym (niedotlenienie, zakażenia), w okresie okołoporodowym, a nawet ma znaczenie stan zdrowia matki przed poczęciem dziecka. Kiedyś za najczęstszą przyczynę uważano zamartwicę, ale współczesne badania wykazują, że jest to niecałe 10% wszystkich przyczyn mózgowego porażenia dziecięcego. Uszkadzający wpływ zamartwicy zależy od czasu trwania, stopnia nasilenia i od mechanizmów adaptacyjnych płodu, które są uwarunkowane genetycznie.
Uszkodzenia mózgu powodują specyficzne powstawanie zaburzeń ruchowych (niedowłady, porażenia, ruchy mimowolne, inkoordynacja), mogą wystąpić zaburzenia w rozwoju umysłowym, mowy, zachowania, oraz padaczka.
Około 95% osób chorych na Mózgowe porażenie dziecięce ma problemy z nauką przedmiotów ścisłych np:Matematyką i Fizyką. Dzieję się tak dla tego,bo osoby chorujące na tą chorobę mają uszkodzone części mózgu odpowiedzialne za ruch i wyobraźnię przestrzenną,(w szczególności ten problem dotyczy osób z tzw.lewostronnym mózgowym porażeniem dziecięcym).[potrzebne źródło]
Stan dziecka z mózgowym porażeniem dziecięcym, z punktu widzenia samego zespołu, powinien się poprawiać, a samo porażenie nie postępuje. Leczenie polega przede wszystkim na prowadzeniu rehabilitacji. Stan dzieci często jest bardzo ciężki, rehabilitacja często daje bardzo powolne postępy, a dodatkowo utrudniać ją mogą inne towarzyszące choroby. Po 15. roku życia następuje stopniowe zniekształcenie kości, mięśni. Mimo nawet dużej i systematycznej rehabilitacji postępuje przykurcz mięśni. Dziecko coraz gorzej chodzi i mniej podnosi, a nawet ciągnie nogi za sobą.
Uszkodzenie mózgu, które powoduje porażenie mózgowe, najczęściej nie nasila się, ale również nie ustępuje. Nie oznacza to jednak, że dziecku nie można pomóc. Leczenie porażenia mózgowego polega na określeniu stopnia inwalidztwa (psychicznego, fizycznego, słuchowego lub wzrokowego) i w miarę możliwości redukcji tych ograniczeń do minimum. Sami rodzice nie są w stanie zapewnić dziecku wystarczającej opieki i terapii.
Opieka nad chorym wymaga współdziałania z pediatrami, logopedami i fizjoterapeutami oraz nauczycielami, a także, w niektórych przypadkach, z okulistami, laryngologami, ortopedami, terapeutami zajęciowymi, psychologami, pracownikami socjalnymi i wieloma innymi osobami. Zajęcia z fizjoterapii najczęściej prowadzone są w przychodniach, ośrodkach dla osób niepełnosprawnych oraz na turnusach rehabilitacyjnych.
Celem ich jest zapobieganie utrwalaniu się zniekształceń poprzez relaksację sztywnych mięśni i ustawianie w najwłaściwszej pozycji chorobowo zmienionych kończyn. Zmniejszenie napięcia mięśni można także osiągnąć stosując odpowiednie leczenia farmakologiczne. Stosuje się także leki neutralizujące drgawki. Dzięki fizykoterapii z użyciem baloników i innych urządzeń ortopedycznych wiele dzieci, które nigdy nie chodziły, może nabyć tę umiejętność.
Pomoc logopedy może podnieść zdolność komunikowania się dziecka z otoczeniem, a także zmniejszyć uciążliwości związane z połykaniem i karmieniem.
Dzięki zabiegom operacyjnym wiele dzieci może podjąć próby chodzenia za pomocą urządzeń ortopedycznych i nie być przez całe życie skazane na wózek inwalidzki.
Jedną z metod rehabilitacji osób niepełnosprawnych jest hipoterapia, a swoją zaletę zawdzięcza koniowi biorącemu udział w terapii. To właśnie obecność konia - "współterapeuty" - sprawia, że jest to wyjątkowa i niepowtarzalna metoda terapeutyczna, dająca zupełnie nowe i niespotykane w innych terapiach możliwości. Jest ona jednak ściśle powiązana z innymi metodami rehabilitacyjnymi i terapeutycznymi i w pełni korzysta z ich dorobku. Dzięki tej terapii możliwe jest przywrócenie sprawności fizycznej i psychicznej.
Inną często spotykaną metodą jest dogoterapia. Dogoterapia jest formą terapii kontaktowej z udziałem odpowiednio przystosowanych psów, wspomagająca inne rodzaje terapii (ruchu, mowy, psychoterapię). Może być stosowana u osób z różnymi schorzeniami, przynosząc doskonałe efekty. Jest adresowana zarówno do dzieci, osób dorosłych, jak i starszych. Obecność psa na zajęciach terapeutycznych stanowi doskonałą motywację do podejmowania działań, wprowadza do terapii spontaniczność, radość i daje poczucie bezpieczeństwa. Zadaniem dogoterapii jest pomoc w przywróceniu ludziom zdrowia, uśmiechu i wiary we własne siły. Poprzez dogoterapię można:
Rozwijać mowę, wzbogacać słownik.
Przełamywać lęk.
Rozwijać funkcje poznawcze.
Stymulować zmysły, ćwiczyć koncentrację, koordynację ruchów, orientację przestrzenną.
Rozwijać myślenie przyczynowo-skutkowe.
Stymulować pracę mięśni poprzez wykonywanie ćwiczeń ruchowych.
Budować poczucie własnej wartości, pewności siebie, bezpieczeństwa.
Podnosić aktywność, uczyć samodzielności, odpowiedzialności.
Łagodzić stres, samotność.
Rozwijać spontaniczną aktywność.
Motywować i mobilizować do podejmowania działań.
Uczyć właściwych postaw w stosunku do zwierząt.
Uczyć zasad bezpiecznego postępowania z psami.
Budować więzi emocjonalne u osób z trudnym kontaktem.
Dziecko dotknięte porażeniem mózgowym powinien regularnie badać pediatra (lub inny specjalista), niekiedy przy udziale psychologa, aby ocenić jego ogólny rozwój i poziom inteligencji. Lekarze powinni omówić z rodzicami sposób postępowania, który sprzyja rozwojowi i edukacji dziecka. Wiele dzieci, u których porażenie mózgowe ma postać łagodną, a iloraz inteligencji jest prawidłowy lub bliski prawidłowemu, może uczęszczać do zwykłej szkoły.
Dzieci ze znacznym inwalidztwem i poważnymi zaburzeniami uczenia się muszą być kierowane do jeszcze bardziej specjalistycznych szkół. Rodzicom dziecka chorego na porażenie mózgowe wydaje się niekiedy, że jego rozwój jest bardzo powolny, bez większych szans na poprawę. Nie wolno jednak nigdy tracić nadziei i cierpliwości, a także próbować nietypowych lub nie uzgodnionych z lekarzem metod leczenia
Można wyróżnić cztery postaci MPD w zależności od obszaru uszkodzenia:
postaci piramidowe (spastyczne)
Postaci pozapiramidowe ( atetoza)
Postaci mieszane
"Pediatria" pod redakcją Krystyny Kubickiej i Wandy Kawalec