SEJM I SENAT
Dwuizbowy Parlament—Sejm i Senat.
Sejm jest izbą I Parlamentu, Senat izbą drugą Parlamentu.
Kadencja Senatu kończy się wraz z kadencją niższej izby parlamentu, czyli Sejmu; skrócenie kadencji Sejmu, powoduje skrócenie kadencji Senatu.
Wybory zarządza Prezydent nie później niż na 90 dni przed upływem kadencji obecnego parlamentu.
Wybory do Sejmu i Senatu odbywają się w tym samym dniu.
Kadencja 4 lata.
Posłowie wybierani w wyborach: powszechnych, bezpośrednich, równych, tajnych, proporcjonalnych.
Senatorowie wybierani w wyborach: powszechnych, bezpośrednich, tajnych.
Bierne prawo wyborcze- prawo kandydowania:
Posłowie—21 lat.
Senat—30 lat.
Czynne prawo wyborcze- prawo do głosowania od 18 lat.
Kandydatów mogą zgłaszać partie polityczne i obywatele
Wybory przeprowadzają: Państwowa Komisja Wyborcza, okręgowe komisje wyborcze, obwodowe komisje wyborcze
Posłowie i Senatorowie:
Sejm—460 posłów, Senat—100 senatorów
Mandat parlamentarny—charakter generalny, nieodwołalny, niezależny.
Parlamentarzyści dysponują immunitetem parlamentarnym
Posłowie i Senatorowie tworzą kluby i koła parlamentarne.
Organizacja Sejmu i Senatu:
Organy Sejmu:
Marszałek Sejmu- wybierany przez posłów na I posiedzeniu, druga osoba w państwie po Prezydencie, organizuje obrady Sejmu oraz im przewodniczy, jego zastępcami są wicemarszałkowie.
Prezydium Sejmu- marszałek i wicemarszałkowie, kieruje pracami Sejmu, ustala plan prac Sejmu, koordynuje prace komisji.
Konwent Seniorów- członkowie Prezydium i przewodniczący klubów i kół parlamentarnych, opiniowanie planu prac Sejmu.
Komisje Sejmowe- organy Sejmu, rozpatrywanie spraw będących przedmiotem obrad Sejmu.
Funkcje Parlamentu:
Ustrojodawcza- Sejm może uchwalić Konstytucję bądź wprowadzić zmiany.
Ustawodawcza- stanowienie ustaw.
Kontrolna- przysługuje Sejmowi—sprawowanie kontroli nad rządem.
Kreacyjna- powoływanie członków wchodzących w skład organów państwowych.
Tryb ustawodawczy:
Inicjatywa ustawodawcza- zgłoszenie projektu przez upoważniony organ, które zobowiązuje Parlament do jego rozpatrzenia. Projekt składany jest na ręce Marszałka Sejmu. Inicjatywa ustawodawcza należy do:
Grupy przynajmniej 15 posłów
Komisji Sejmowej
Senatowi
Prezydentowi
Radzie Ministrów
Grupy co najmniej 100 tys. Obywateli.
Pierwsze Czytanie- podczas I czytania projekt może zostać odrzucony w całości albo skierowany we właściwych komisjach. Projekt jest czytany na posiedzeniu Sejmu albo we właściwej komisji.
Drugie Czytanie- odbywa się na posiedzeniu Sejmu. Projekt może być całkowicie wycofany, ale mogą też być zgłoszone poprawki i projekt idzie do 3 czytania. Poprawki mogą być dokonywane na posiedzeniu Sejmu i w komisjach.
Trzecie Czytanie- odbywa się na posiedzeniu plenarnym Sejmu. Poseł sprawozdawca przedstawia poprawki i następuje głosowanie.
Jeżeli Sejm ustawę przegłosuje trafia do Senatu. Senat ma 30 dni na zajęcie się ustawą, jeżeli tego nie zrobi ustawa jest przyjęta i trafia do Prezydenta. Prezydent ma obowiązek podpisać ustawę, zarządzić jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw, może ustawę zawetować i skierować do Trybunału. Jeżeli Trybunał stwierdzi że ustawa jest zgodna z Konstytucją to Prezydent musi ją podpisać. Jeżeli Trybunał stwierdzi że ustawa jest niezgodna z Konstytucją to ustawa upada. Jeżeli Trybunał stwierdzi że ustawa jest tylko w części zgodna z Konstytucją to tą część dobrą podpisuje a reszta wędruje do Sejmu do ponownego rozpatrzenia.
Udział Senatu- ustawę uchwaloną przez Sejm Marszałek Sejmu przekazuje Senatowi, który w ciągu 30 dni ustawę może przyjąć, wprowadzić poprawki lub odrzucić. Jeżeli tego nie zrobi ustawa jest przyjęta i trafia do Prezydenta. Uchwałę Senatu odrzucającą lub wprowadzającą poprawki może Sejm odrzucić bezwzględną większością głosów.
Głosowanie
Podpisanie i ogłoszenie
W Polsce sejm uchwala ustawy zwykłą większością głosów przy obecności przynajmniej połowy ustawowej liczby posłów.
Zgromadzenie Narodowe- Sejm i Senat obradują wspólnie pod przewodnictwem Marszałka Sejmu lub w jego zastępstwie Marszałka Senatu. Zbiera się w 4 przypadkach:
Odbierania przysięgi od nowo wybranego Prezydenta
Uznania Prezydenta za niezdolnego do pełnienia funkcji z powodu złego stanu zdrowia
Postawienia Prezydenta w stan oskarżenia
Wysłuchania orędzia prezydenckiego skierowane do Zgromadzenia.