Dermatologia małych zwierząt.
Przypadek 1.
Pies, obwisła skóra napletka, wyłysienia w okolicy prącia i po bokach ciała - symetryczne, w jednym przypadku duży sutek.
Rozpoznanie?
Feminizacja ginekomastia nadmiar hormonów płciowych żeńskich HIPERESTROGENIZM - guz komórek Sertoliego (↑ poziom estrogenów)
W niektórych przypadkach takiego zaburzenia na napletku widać linię rumieniowatą.
Hiperestrogenizm a hiperandrogenizm
Hiperestrogenizm |
Hiperandrogenizm |
Guz komórek Sertoliego |
Guz komórek Leydiga |
↑ estrogenów |
↑ testosteronu |
Zespół feminizacyjny samców |
|
Może przebiegać ze:
|
Może wystąpić przy wnętrostwie. Przebiega na ogół z przerostem gruczołów ogonowych (1/3 górna części ogona). Zaburzenie objawia się wyłysieniem 10 cm od nasady ogona - często mylone z grzybicą |
Leczenie:
W obu przypadkach KASTRACJA, dodatkowo zrobić RTG płuc
Przypadek 2.
Zespół pokastracyjny
Łysienie po zabiegu kastracji należy uzupełnić testosteron aż do porośnięcia (1 mg/kg max 30 mg)
Wyłysienie suk po zabiegu sterylizacji, podać estrogeny 1-2 mg/psa
Przypadek 3.
Łuszczenie się naskórka łojotok suchy
Występuje przy:
Zaburzeniach hormonalnych
Malessesia
Tło żywieniowe
Alergia - głównie atopia
Przy pchłach, przy cheyletiellozie
Częsty u: Doberman (bakt. zapal. skóry), Jamnik, Golden retriever, Seter irlandzki (APZS)
U spanieli występuje łojotok idiopatyczny, oleisty (Springer spaniel, Cocker spaniel, West highland white terrier) leczenie polega na stosowaniu szamponu z siarką, selenem.
Przy łojotokowym zapaleniu skóry (wtórna infekcja bakteryjna) podawać należy antybiotyki
Jeżeli podczas leczenia stan się nie polepsza można zastosować niskie dawki hormonów tarczycy.
Przypadek 4.
Pies cały łysy, włosy jedynie na głowie, końcu ogona, na końcach łap - głównie u Owczarków niemieckich Karłowatość przysadkowa - hipopituitaryzm
Do 2-3 m-ca życia pies wygląda normalnie, potem rozpoczynają się problemy.
Brak hormonu wzrostu (GH) wynikający z hipoplazji przysadki lub obecności torbieli na przysadce (przetrwała kieszonka Rathkego).
Objawy:
Zahamowanie wzrostu.
Wyłysienia rozpoczynające się na szyi, potem rozprzestrzeniające się dalej.
Brak wymiany zębów.
Przy braku TSH objawy niedoczynności tarczycy
ACTH zespół Cushinga
Czas życia wynosi od 3-8 lat.
Diagnostyka różnicowa:
Wrodzona niedoczynność tarczycy
Niedożywienie (ale nie sierść)
Dysgenezja gonad
Sprawdzić poziom GH w surowicy, norma - 1-2 ng/ml
Wykonać próbę ksylazynową
Pobór krwi na EDTA, oznaczenie poziomu GH, podanie do żyły 100-300 μg/kg ksylazyny i po 20-30 minutach ponownie pobrać krew i oznaczyć GH.
Po takiej stymulacji poziom GH powinien wynosić 3,4 - 111,7 ng/ml
Test na Klonidynę
Przebieg podobny jedynie podaje się 10-30 μg/kg klonidyny
Leczenie: somatotropina bydlęca 10 U/zwierzę s.c. co 2 dzień przez 30 dni. Potem powtarzać, co 3 miesiące przez okres 3 lat.
Przypadek 5
Wyłysienia na głowie, „okulary” wokół oczu, łojotok suchy
Wykonano zeskrobinę nużeniec
Przebiega na ogół bez świądu, ale jedynie, gdy nie jest powikłany zakażeniami bakteryjnymi.
Podobne objawy u jamników ze skłonnością do rogowacenia ciemnego powikłanego.
Leczenie nużycy:
Lek z wyboru AMITRAZ (Tactic 12,5%) w rozcieńczeniu 1:250 (1 ml na szklankę wody), wcierać. Problem w tym, że nie zarejestrowany dla małych zwierząt. Lekiem prawdziwym dla małych jest Ectodex.
Przy postaci uogólnionej nie wolno smarować całego zwierzęcia za jednym razem. Wetrzeć lek w jedna połowę, po 3 dniach w 2 połowę. Jednakże powinno się stosować amitraz 1 raz na tydzień aż do porastania. Przestać smarować gdy 2 kolejne zeskrobiny będą miały wynik ujemny!
Inne leki:
Ivomec 0,2-0,4 mg/kg m.c. s.c. 1x na tydzień, można zrobić 8 zastrzyków, ewentualnie ivermectyna p.o. 0,3-0,6 mg/kg przez około 60 dni.
Milbemecyna 0,5-1 mg/kg m.c. p.o., ok. 60 dni
Cytioat (Cyflee) 3 mg/kg m.c.
Błęki trypanu 0,1 ml/kg m.c. i.v.
Przypadek 6
Zmiany skórne na grzbiecie nosa - Owczarek niemiecki, Owczarek collie (tzw. nos collie)
Diagnostyka różnicowa:
Toczeń rumieniowaty
Pęcherzyca
Grzybica głęboka skóry
Gronkowiec
Eozynofilowe zapalenie skóry
Nużyca (teoretycznie też)
Wykluczenie nużycy i bakterii oraz grzybów.
W przypadku tocznia i pęcherzycy leczenie jest podobne.
Gdyby był to toczeń zmiany sięgałyby miejsca przechodzenia skóry w błonę śluzową. Więc pozostaje pęcherzyca:
Pospolita (zwykła)
Bujająca
Rumieniowata
Liściasta nie daje zmian na błonach śluzowych, jako nietypowe pęcherzyca liściasta może dawać zmiany na opuszkach objaw twardej łapy (jak przy nosówce)
Leczenie:
Preparaty sterydowe krótkodziałające, najlepiej w tabletkach.
Prednizon, Prednizolon
W dawkach immunosupresyjnych:
2-4 mg/kg m.c. (pies) 2x dziennie p/2-3 tygodnie
4-8 mg/kg m.c. (kot) 2x dziennie p/2-3 tygodnie
Dalej stosowanie naprzemienne, 15 dnia całą dawkę jednorazowo, 16 dnia nic, 17 dnia całą dawkę jednorazową a potem powoli zmniejszamy dawkę to znaczy 19 dnia zamiast 8 tabletek podajemy 7 aby jak najdłużej przetrzymać psa na Encortonie (prednizon) 1,5-2 m-cy
Gdy lek przestaje działać wznowić leczenie do podstawowego dawkowania i najlepiej dołożyć Azathioprine (Imuran) w dawce 2 mg/kg m.c. przez 3-5 dni a potem do skutku (jednakże dopiero po przejściu na stosowanie encortony naprzemiennie) można raz Encorton a raz Azathioprine
Można stosować sole złota.
Dla psów ↓ 10 kg m.c. w pierwszym tygodniu 1 mg, a dla psa ↑ 10 kg m.c. 5 mg przetestowanie reakcji psa na lek
Jeżeli brak r-cji to stosujemy 1 mg/kg 1x w tygodniu.
ALE są to preparaty bardzo drogie, najlepiej zostawić je na sam koniec leczenie, jeżeli sterydy nie są skuteczne
Tetracykliny z kwasem nikotynowym (?)
Dla psów ↓ 10 kg m.c. stosować 3x dziennie po 250 mg/psa
Dla psów ↑ 10 kg m.c. 3x dziennie 500 mg/psa
Witamina E 400-800 mg/psa/dzień
Czasami do leczenia wystarczy sama witamina E bez GKS
Depo-Medrol - U KOTÓW 5 mg/kg m.c. u psów może spowodować Cushinga jatrogennego!
Przypadek 7
Bullterier, 3 m-ce, zmiany na łapie…
Dermatoza cynkozależna
Uwarunkowana genetycznie u następujących ras psów: Alaskan malamute, Alaskan huski, Akita ale nie letalna obniżona zdolność wchłaniania cynku w organizmie
Występuje także forma letalna.
U wszystkich ras szybko rosnących stosowanie dużych ilości wapnia i cynku działa przeciwstawnie, wapń konkuruje o wchłanianie cynku w organizmie dermatoza cynkozależna
Leczenie polega na stosowaniu przez całe życie preparatów cynkowych u ras, u których schorzenie to nie jest letalne:
Zincas forte 10 mg/kg m.c. (hydroasparaginian cynku)
Zincteral (jednowodny siarczan cynkowy) ale ten preparat wywołuje zaburzenia żołądkowo-jelitowe (bóle brzucha, wymioty, biegunka)
Przypadek 8
Choroba Cushinga - hiperadrenokortycyzm
Objawy: obwisły brzuch, „głowa meduzy” na brzuchu, wyłysienia, poliuria, polifagia, polidypsja
Predyspozycja rasowe: Jamnik, Sznaucer miniaturowy, Pudel
Pochodzenie:
Jatrogenne
Nadnerczowe
Przydsadkowe (ew. nowotwory)
Ektopowe (nowotwory trzustki i płuc w niektórych przypadkach - nadmierne wytwarzanie ACTH)
Badanie: poziom AP, bo ma pochodzenie wątrobowe, nerkowe, mięśniowe, kostne - tzw. AP termostabilna jest indukowana sterydami - stanowi 70% AP pierwotnej.
Test hamowania deksametazonu - i.v. 0,01 mg/kg; najpierw ocena poziomu kortyzolu, potem pobranie krwi po 3h i po 8h. U chorych obserwujemy obniżenie poziomu deksametazonu o połowę po 3h, a potem po 8h (w przypadku guza nadnerczy po 3h ↓ ale po 8h ↑). Ten test daje 100% pewności.
Leczenie: Lekiem z wyboru jest Lysodren (mitotane)
Stosowanie:
Faza indukcji
50 mg/kg p/7-10 dni, ale może dość do odwrotnych objawów Cushinga (preparat niszczy komórki produkujące kortyzol)
Faza powstrzymująca
25 mg/kg 2x tydzień lub 50 mg/kg 1x tydzień do skutku
Leki p/grzybicze stosowane w leczeniu ch. Cushinga - ketokonazol - działa blokująco na korę nadnerczy - nie stosować u młodych zwierząt. Dawka przy grzybicy 10 mg/kg m.c., przy Cushingu 15-30 mg/kg 2x dziennie
Łupież wędrujący
Nie ulega zniszczeniu przy ogrzewaniu.
Dermatologia małych zwierząt
- 4 -