MONITORING ŚRODOWISKA
Temperatury jezior: wody zimne 0-14
wody umiarkowane 15-25
wody ciepłe >25
wody gejzerów >100
STREFA LITORALU- strefa od 6-8m.;występuje tam roślinność naczyniowa
Roślinność ziemno-wodna- skrzyp, turzyca, trzcina, tatarak, pałka szerokolistna
Świat zwierzęcy- pierwotniaki, gabki, nicienice, pająki, wirki, ślimaki
Ryby- szczupaki, bzdręgi, płocie
Ptaki- mewy, rybitwy, łabędzie
STREFA SUBLITORALU- muszle ślimaków i małż
PROFUNDAL- zagłębie śródjeziorne i dolna część stoków misy jeziora- na dno zbiornika spadają nie zużyte i nie rozłożone szczątki (pito- i zooplantonu) na dnie odbywa się intensywny rozkład materii organicznej, jest mało tlenu; zamieszkują: bakterie i komórki glonów.
SYSTEMY REKULTYWACJI JEZIOR
wymiana masy wodnej;
usunięcie powierzchniowych warstw osadów dennych, zwłaszcza profundalu;
usunięcie wód hipolimnioniu droga odsysania;
natlenienie wód hipolimnionu, możliwe do przeprowadzenia za pomocą areatorów, obecnie wykorzystujących droga wietrzną;
PODZIAŁ AERATORÓW
AERATORY PULWERYZACYJNE (grupuja urządzenia rozpylające wodę w powietrzu)
grawitacyjne;
mechaniczne;
zasilanie energią elektryczna w przypadku oczyszczalni ścieków i stawów rybnych;
zasilanie energią wietrzna w przypadku jezior;
Preumatyczne-dyfuzorowe (grupują urządzenie wtłaczające powietrze do natlenionej warstwy wody)
proste (stosowane w oczyszczalniach ścieków);
z komory mieszanej (wykorzystywane do rekultywacji jezior);
Aeratory pulweryzacyjne grupują urządzenia rozpylające w powietrzu. Najprostsze z nich wymagają dostarczenia energii z zewnątrz, wykorzystują znany z natury efekt wodospadu a ściślej energię wód płynących.
Program pomiarowy Morza Bałtyckiego jest realizowany w wyniku zobowiązań rządu polskiego wynikających z podpisanej w 1997r. konwencji helsińskiej „O Ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego”. Zakres pomiarowy, kierunki działań i terminy przekazywania raportu zgodne są z wymaganiami HELCOM (Komisja Helsińska ds. Konwencji ochrony Morza Bałtyckiego). Od 1998r. Polska wdraża międzynarodowy zintegrowany program monitoringu COMBINE, który umożliwia kompleksową ocenę środowiska morskiego w polskiej strefie przybrzeżnej i w strefie południowego Bałtyku. Zadaniem monitoringu jest:
ocena jakości środowiska monitoringu;
badanie jakości wody morskiej:
podatności na eutrofizację;
badanie osadów morskich;
badanie zanieczyszczeń zanieczyszczeń organizmach morskich;
badanie przemian tropoficznych w Bałtyku;
badanie ładunków zanieczyszczeń wprowadzonych do Bałtyku;
W trakcie realizacji tych badań będą wykorzystywane pomiary fizyko-chemiczne tj: temperatura, zasolenie, stężenie tlenu, zawartość biogenów, mętność, zawartość metali ciężkich, związki organiczne i miano Coli.
Wykorzystywane są również pomiary zawartości radionuklidów w osadach dennych i organizmach morskich.
Badania nad różnorodnością środowiska morskiego są prowadzone przez:
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej oddział morski w Gdyni
Instytut Ochrony Środowiska oddział w Gdyni
Morski Instytut Rybacki w Gdyni
Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej w Warszawie
Akademia Rolnicza w Szczecinie
Nadzór merytoryczny sprawuje IMiGW w Gdyni, który gromadzi wykorzystane wyniki w bazie danych oceanograficznych oceanograficznych dalej wyniki badań są przekazywane do bazy danych HELCOM.
Blok oceny i prognozy
Aby informacja o stanie środowiska mogła stanowić skuteczne narzędzie wspomagające realizację polityki ekologicznej państwa, aby mogła wspierać wdrażanie idei ekorozwoju powinna nawiązywać do problemów środowiskowych w kontekście sytuacji społeczno- gospodarczej kraju, powinna być czytelna i odpowiadająca potrzebom zarówno ośrodków decyzyjnych jak i całego społeczeństwa. Z tą myślą w strukturze informacyjnej PMŚ wydzielono blok oceny i prognozy w ramach którego są wykonywane:
Oceny w oparciu o analizy przyczynowo- skutkowe w ramach jednego komponentu środowiska,
Analizy i oceny określonych problemów i zjawisk z uwzględnieniem powiązań międzykomponentowych,
Prognozy przebiegu zjawisk w oparciu o analizy trendów i modelowania matematycznego.
Metodyka ta umożliwia nie tylko diagnozę ale także wskazanie przyczyn istniejącego stanu. Umożliwia określenie odpowiedzialnych sektorów i branż gospodarki za istniejący stan, a takie oceny skuteczności działań zmierzają do poprawy stanu środowiska. Ocena i prognozy stanu środowiska oparte są na schemacie obejmującym następujące kategorie danych:
czynnik sprawczy- dane społeczno- gospodarcze charakteryzujące ludzką aktywność:
gęstość zaludnienia
zużycie zasobów naturalnych
gęstość sieci dróg
wskaźniki ukazujące poziom i dynamikę rozwoju poszczególnych sektorów gospodarki
presje (emisje)- dane o ładunkach zanieczyszczeń odprowadzanych do środowiska w wyniku społeczno- gospodarczej działalności człowieka
jakość środowiska- parametry opisujące jakość poszczególnych komponentów środowiska
skutki- oddziaływania- parametry opisujące skutki zdrowotne i zmiany w ekosystemach zachodzące pod wpływem oddziaływania tych zanieczyszczeń
odpowiedź- przeciwdziałanie- działalność mająca na celu zapobieganie, minimalizowanie i usuwanie negatywnego oddziaływania na środowisko (np. wskaźniki zmian powierzchni obszarów chronionych, ilość oczyszczonych ścieków, wskaźniki recyklingu, itp.)
Przedmiotem zintegrowanych ocen i analiz opartych na powyższym schemacie są:
problemy ekologiczne zidentyfikowane w programach międzynarodowych, krajowych, regionalnych, lokalnych na poziomie krajowym i będą to:
zmiany klimatu
ubożenie warstwy ozonowej
zakwaszenie
eutrofizacja
substancje toksyczne
odpady
degradacja gleb i powierzchni ziemi
utrata bioróżności gatunkowej
sektory gospodarcze
transport
energetyka
rolnictwo
3. „wrażliwe” obszary
środowisko miejskie
środowisko wiejskie
środowisko nadmorskie
środowisko przygraniczne
W ramach realizacji PMŚ są wydawane cykliczne opracowania:
Stan środowiska w Polsce wydawany co 3 lata
Raporty wojewódzkie wydawane co 2 lata
Oceny poszczególnych komponentów środowiska wydawane co roku
Informacje PMŚ dalej są przekazywane do Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska (EAŚ) jako wkład Polski do sporządzonych przez tę agencję raportów i opracowań. Kolejnym odbiorcą jest Światowa Organizacja Zdrowia, a następnym Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju.