ZNIECZULENIE NADOPONOWE.
Znieczulenie nadoponowe:
środek podany w dużej objętości do przestrzeni nadoponowej,
szerzy się we wszystkie strony, rozpychając tkankę łączną i opływa korzenie rdzenia,
powoli dyfunduje przez oponę przechodząc do płynu między mózgowo-rdzeniowego.
Technika wykonania:
początkowo jak w znieczuleniu rdzeniowym (znieczulenie skóry!),
identyfikacja przestrzeni nadoponowej:
metoda zaniku oporu,
metoda wiszącej kropli,
z pojedynczego wstrzyknięcia lub ciągłe (cewnik),
Zalety znieczulenia dokanałowego:
zapobiega zmianom metabolicznym i hormonalnym po urazie chirurgicznym (glukoza, katecholaminy, kortyzol, ADH),
mniejsza utrata krwi,
mniej powikłaj zatorowo-zakrzepowych (50-60%),
mniej powikłań krążeniowo-płucnych.
Przeciw wskazania:
Bezwzględne:
brak zgody,
zakażenie miejsca wkłucia,
nie wyrównana hipowolemia,
nie wyrównane zaburzenie krzepnięcia.
Względne:
heparyna, aspiryna,
zmiany neurologiczne,
bakteriemia.
Objawy uboczne zależą od poziomu znieczulenia:
blokada współczulna powoduje wazodikację w obszarze znieczuleniowym i spadek ciśnienia proporcjonalny do jego wielkości,
znieczulenie zwojów współczulnych Th1-Th4 powoduje bradykardię,
bradykardia spadek powrotu żylnego zmniejsza rzut serca,
porażenie mięśni międzyżebrowych osłabia kaszel i odksztuszanie.
Powikłania znieczulenia I rdzeniowego:
hipotensja istotna chemodynamicznie,
popunkcyjne bóle głowy (po pionizacji, zwykle potyliczne, szum w uszach, podwójne widzenie),
całkowite znieczulenie rdzeniowe (zapobiegać !, zwalczać!).
Powikłania znieczulenia II nadoponowego:
objawy toksyczne (przedawkowanie względne),
przypadkowe podanie podoponowo,
przypadkowe nakłucie opony (zespół popunkcyjny).
krwiak nadoponowy (leki przeciwkrzepliwe!),
powikłanie znieczulenia z cewnikiem:
wprowadzenie lub przemiesczenie do naczynia, lub pod oponę,
ZNIECZULENIE KRZYŻOWE
Znieczulenie krzyżowe:
jest znieczuleniem nadoponowym,
z dostępu przez rozwór krzyżowy,
u dzieci przed zarośnięciem rozworu,
często jako składnik znieczulenia kombinowanego.
Mechanizm działania:
hamują przepływ Na+ przez kanały sodowe błony komórkowej pobudliwej,
uniemożliwiają szerzenie się potencjału czynnościowego we włóknie nerwowym.
Aby działały:
wstrzykiwać w bezpośrednim sąsiedztwie nerwu, aby włókna nerwowe były zanurzone w leku,
podanie donerwowe jest bolesne i może spowodować uszkodzenie nerwu (neuropatie),
minimalne objętości zapewniają szerzenie się środka wokół nerwu,
minimalne stężenie zapewniające gradient dyfuzyjny, aby lek mógł dyfundować do wnętrza włókna nerwowego.
W praktyce:
korzenie nerwowe zanurzone są w płynie mózgowo-rdzeniowym, wystarczy mała ilość środka,
sploty i grube nerwy otoczone są tkanką łączną i tłuszczową, do pełnego znieczulenia potrzeba dużej ilości środka,
im cięższe nerwy tym mniej tym mniej środka potrzeba do pełnego znieczulenia.
Wchłanianie do krążenia ogólnego:
powoduje zmniejszenie środka w okolicy nerwu (zmniejszenie skuteczności znieczulenia),
może być przyczyną objawów toksycznych.
Na wchłanianie wpływają:
dawka całkowita,
miejsce wstrzyknięcia (między żebrowy - 20 splot barkowy),
podanie środka obkurczającego naczynia (adrenalina, noradrenalina),
wybór środka (Bupiwakaina - szybciej się wchłania niż lidokaina),
perfuzja tkankowa.
Objawy toksyczności:
częściej przedawkowanie względne (niezamierzone podanie donaczyniowe),
przedawkowanie bezwzględne (przekraczanie dawki bezpiecznej).
Objawy toksyczne ze strony I układu krążeniowego:
spadek kurczliwości mięśnia sercowego,
zaburzenia rytmu serca oporne na leczenie,
rozszerzenie łożyska naczyniowego - Zapaść sercowo-naczyniowa (najsilniej depresyjnie na układ krążenia działa bupiwakaina).
Objawy toksyczne ze strony II układu OUN (narastająco):
drętwienie języka,
uczucie lekkości głowy,
zaburzenie widzenia,
drżenie mięśniowe,
drgawki,
głęboka śpiączka,
depresja ośrodka oddechowego,
depresja ośrodka krążenia.
LIDOKAINA:
znieczulenie nasiękowe - blokady nerwów, znieczulenie i.v. - blokada centralna,
czas działania 60-180 minut,
dodanie adrenaliny: wydłuża czas działania (wolniejsza absorbcja, zmniejszenie przedawkowania, toksyczności),
dawkowanie:
1-3mg/kg c.c - bez adrenaliny,
3-6mg/kg - z adrenaliną.
Adrenaliny NIGDY NIE PODAJEMY do leków miejscowo znieczulających, do znieczulenia części ciała unaczynionych przez tętnice końcowe (palców rąk, nóg, prącia) mogą wywołać niedokrwienie tkanki martwej.
Lidokaina roztwory:
0,5% - znieczulenie nasiękowe, miejscowe,
1%
2% znieczulenie zewnątrzoponowe,
5% - tzw. Znieczulenie hyperbaryczne (cięższa od płynu mózgowo-rdzeniowego) - znieczulenie podpajęczynówkowe.
Wyliczenie dawki:
Stężenie % * objętość/ml/*10 = dawka w mg.
Postępowanie w zatruciach lekami miejscowo znieczulającymi:
wentylacia Fi 0,21 przez maskę twarzową,
leczenie drgawek:
dormicum 2-5mg i.v.,
relanium 5-10mg i.v.,
thiopental 1-2mg/kg c.c i.v.
intubacja - zaburzenie oddychania,
czynności reanimacyjne (adrenalina) - zaburzenie krążenia.
BUPIWAKAINA:
środek 4* silniejszy od lidokainy,
czas działania 4-6-10 godzin,
powolny początek działania (do ½ godziny),
roztwory 0,25%, 0,5%, 0,75%,
silnie działający,
słabo przenika przez łożysko - bezpieczny w położnictwie,
działa kardiotoksycznie (zaburzenie przewodzenia kurczliwości mięśnia sercowego) - wada.
3