Zdrowie - to nie tylko brak choroby czy kalectwa, to dobre samopoczucie fizyczne, psychiczne i społeczne. Zdrowie jest wartością dzięki której możemy realizować swoje aspiracje:
Jest zasobem (bogactwem) dla społeczeństwa.
Jest środkiem do osiągnięcia lepszej jakości życia
Choroba - jest to reakcja dynamiczna organizmu na zadziałanie czynnika chorobotwórczego wyrażająca się zaburzeniem naturalnego współdziałania narządów i tkanek co prowadzi do zmian czynnościowych i organicznych ustroju.
Choroba to stan, który przeszkadza w prawidłowym funkcjonowaniu człowieka.
Styl życia - to wzory codziennych zachowań.
Pojęcie wprowadzone do psychologii przez Alfreda Adlera, dotyczy indywidualnego, swoistego dla danego człowieka sposobu bycia: ogółu motywów, cech, zainteresowań, wartości, zachowania, sposobu postrzegania świata i reagowania na niego.
Styl życia zależy od norm społecznych, środowiska w którym człowiek się identyfikuje są to również osobiste przekonania oraz wartości. Zależy od ogólnej ekonomicznej i politycznej struktury społeczeństw.
Warunki zdrowotne - to dane charakteryzujące warunki środowiskowe, które wpływają na stan zdrowia poszczególnych osób lub zbiorowości:
Żywności i żywienie.
Stan zdrowia.
Wykształcenie.
Warunki pracy.
Warunki mieszkaniowe.
Wypoczynek i rozrywka.
Medycyna zapobiegawcza - to nauka zajmująca się zapobieganiem choroby, wczesnym wykrywaniem chorób, przedłużaniem życia. Regulowaniem przyrostu naturalnego.
Medycyna środowiskowa - dyscyplina medyczna zajmująca się zapobieganiem, rozpoznawaniem i leczeniem zaburzeń zdrowotnych spowodowanych działaniem czynników środowiskowych.
Dwa podstawowe obszary działania to:
Strefa zdrowia publicznego.
Opieka nad indywidualnym pacjentem.
Narodowy Program Zdrowia - założenie polityki zdrowotnej państwa, w których wyodrębniono cele strategiczne i operacyjne, w których realizacja zmierza do podniesienia poziomu zdrowotności obywateli.
NPZ - jest przedsięwzięciem ogólnokrajowym, w którym uczestniczyć powinno całe społeczeństwo, wszystkie systemy społeczne i istniejące w nich organizacje. Obecnie w Polsce obowiązuje projekt Narodowego Programu Zdrowia na lata 2006-2015.
Zdrowie publiczne - jest to nauka i sztuka zapobiegania chorób i promowania zdrowia, przedłużania życia, przez zorganizowany wysiłek społeczny (1989).
Przy ocenie zdrowotności społeczeństwa stosujemy następujące mierniki:
Negatywne (chorobowość, średnia trwania życia)
Pozytywne (uwzględniające jakość życia)
Czynniki wpływające na stan zdrowie.
Uwarunkowania genetyczne i adaptacyjne (zdolności dziedziczno-rodzinne),
kod genetyczny DNA,
materiał chromosomowy, czyli genetyczny potencjał człowieka - genotyp.
Uwarunkowania środowiskowe związane ze:
środowiskiem wewnętrznym,
środowiskiem zewnętrznym ( woda, produkty spożywcze, powietrze, gleba, pogoda),
środowisko zawodowe
Uwarunkowanie zdrowotne związane z poziomem świadomości zdrowotnej oraz leczniczo profilaktyczne aktywnością służby zdrowia czego wyrazem mogą być:
styl życia, zwyczaje,
używki, nawyki, uzależnienia,
higiena osobista,
racjonalna ekologiczna profilaktyka.
racjonalna żywieniowa profilaktyka
Pole genetyczne Lalonda: 50% styl życia, 20% czynniki środowiskowe, 10% służba zdrowia, 20% czynniki genetyczne
Największy, bo 53% wpływ na zdrowie człowieka ma styl życia, na który składają się między innymi takie elementy: aktywność fizyczna, sposób odżywiania się, umiejętności radzenia sobie ze stresem, stosowanie używek (nikotyna, alkohol, środki psychoaktywne), zatrudnienie, czynniki ryzyka zdrowotnego i zawodowego, sposób rekreacji czy zachowania seksualne.
Środowisko fizyczne warunkuje stan zdrowia człowieka w około 21%. Korzystny wpływ na zdrowie ma czyste powietrze, woda, zdrowa i bezpieczna szkoła oraz zakład pracy. Negatywne oddziaływanie środowiska na zdrowie wynika w znacznym stopniu z degradacji środowiska naturalnego, promieniowania jonizującego, hałasu, szkodliwych substancji chemicznych oraz czynników biologicznych.
Zdrowie człowieka w 16% uwarunkowane jest przez czynniki genetyczne,
zaś jedynie 10%, czyli w najmniejszym stopniu poprzez opiekę zdrowotną, jej strukturę, organizację, funkcjonowanie czy też dostępność do świadczeń medycznych i ich jakość, samo leczenie i rehabilitację.
Podział czynników - (inny podział): Biologiczne - ilość chromosomów (23pary).
Niedożywienie. Używki
Toksoplazmoza - od zwierząt.
Choroby wirusowe, bakteryjne.
Poród kleszczowy.
Niedotlenienie.
Zwichnięcie stawu biodrowego.
Urazy głowy.
Społeczne przyczyny zaburzeń.
Przyczyny środowiskowe - czynniki patogenne w środowisku rodzinnym:
akceptacja,
uznanie,
współdziałanie
Typy matek:
matka agresywna,
matka nadmiernie skrupulatna i lękowa - mająca fobię infekcji, chroniąca dziecko przed demoralizacją, więc zakazująca kontaktów z rówieśnikami.
Matka dla której dziecko jest środkiem kompensacji niespełnionych pragnień i zawiedzionych nadziei życiowych.
Typy ojców:
nieobecny,
rygorystyczny - nadmiernie wymagający,
groźny - utajone wrogości do dzieci,
postrach.
Przyczyny środowiskowe - czynniki patogenne poza środowiskiem rodzinnym.
Społeczne przyczyny zaburzeń tkwiące w środowisku zinstytucjonalizowanym:
- pierwotne przyczyny zaburzeń rozwojowych
- nieprawidłowe warunki lokalne i lokalizacyjne
- niedostosowany system wymagań do danego dziecka
- nieprawidłowy system realizacji: programu dydaktyczno-wychowawczego
- niekorzystne cechy nauczyciela
- brak zaspokojenia potrzeb
- brak szacunku wzajemnego
- przeładowany program dydaktyczny
- zła atmosfera w szkole
- brak przygotowania dziecka do życia społecznego
- nadmierna liczebność grupy
- nieodpowiednio przygotowana kadra nauczycielska
- złe warunki blokowe, hałas