„I NIEŚ ZE SOBĄ WIEŚĆ, ŻE BYĆ HARCERZEM CHCESZ!” -

O ZALETACH HARCERSKIEGO WYCHOWANIA.

Prawie każdy, kto miał kiedykolwiek związek z ruchem harcerskim, zna kawał, mówiący o tym, kim jest harcerz: „To dziecko ubrane jak idiota, pod dowództwem idioty ubranego jak dziecko”. Niestety, anegdota ta często traktowana jest jako prawdziwa, zwłaszcza wśród wychowawców i nauczycieli niezwiązanych bezpośrednio z harcerstwem, przez co nie doceniają sposobu wychowania i metodyki tam funkcjonującej.

Jestem harcerką od ponad czterech lat, od prawie trzech drużynową. Przez ten czas zdążyłam się przekonać, że harcerskie wychowanie, oczywiście odpowiednio poprowadzone i zaplanowane, pozwala wspaniale ukształtować charakter, rozwinąć talenty i umiejętności, właściwie na każdym etapie kształcenia.

Cała metodyka harcerska, bez względu na grupę wiekową, opiera się na czterech fundamentalnych zasadach:

1. Prawo i Przyrzeczenie Harcerskie (albo Prawo i Obietnica Zucha) - czyli zbiór zasad moralnych, którymi powinien się harcerz/zuch kierować.

2. System małych grup - w zależności od grupy wiekowej: zastęp, szóstka, patrol, w których harcerze rozwijają swoje indywidualne zainteresowania, ściśle ze sobą współpracują, podejmują pierwsze samodzielne decyzje.

3. Uczenie w działaniu - podstawowa reguła harcerskiego wychowania, jest główną wskazówką przy konstruowaniu zajęć/zbiórek/obozów.

4. Stale doskonalony i pobudzający do działania program - czyli taki, który każdemu harcerzowi pozwala rozwijać w sobie dobre cechy, doskonalić nabyte umiejętności      i uczyć się nowych.

Opierając się na wymienionych wyżej podstawach, drużynowy pisze program i realizuje go  w roku harcerskim na zbiórkach, wyjazdach, akcjach okolicznościowych. Konstruując zajęcia ma do wyboru bogactwo form pracy, poczynając od teatralnych, wydawniczych aż po służbę  i pomoc w środowisku, w którym drużyna/gromada działa. Harcerze ćwiczą nieustannie czytanie ze zrozumieniem, współdziałanie w grupie, logiczne, ale i kreatywne myślenie. Uczestnicząc w zajęciach plastycznych, przygotowując krótkie dramy na zadany temat, stają się ludźmi twórczymi, o bogatej wyobraźni.

Wspaniałą cechą wychowania harcerskiego jest to, że oddziałuje ono na każdy charakter, wykształcając w nim to, czego najbardziej potrzebuje. Każdy harcerz, który zdobywa sprawność/stopień, jest traktowany indywidualnie - w zależności od jego umiejętności, zalet i wad, konstruuje się dla niego zadania, które wymagają zaangażowania i pracy nie tylko w zakresie działań drużyny, ale też środowiska szkolnego, rodziny i samorozwoju. Wszelkiego rodzaju próby i zdobywanie odznaczeń daje ogromną satysfakcję i motywuje do dalszego doskonalenia się - sama pamiętam, jaką radość sprawiło mi, kiedy po miesiącu gotowania dla rodziny, zaliczono mi wymagania na samarytankę!

Harcerze, ucząc się w działaniu, wynoszą z tego stosunkowo krótkiego odcinka czasu dużo umiejętności, które przydają się w dorosłym życiu. Stają się wspaniałymi organizatorami, potrafią się dostosować do trudnych warunków lokalowych, poradzić w nieznanym wcześniej środowisku. Są zazwyczaj ludźmi towarzyskimi i łatwo nawiązującymi kontakty, co ułatwia im zdobycie pracy i wyższych stanowisk, a często przypominane i utrwalane Prawo harcerskie kształtuje w nich mocny kręgosłup moralny.

Nie da się wymienić wszystkich korzyści płynących z harcerskiego wychowania. Zmieniają się one w zależności od czasu, możliwości drużyny jak i samych harcerzy - to przede wszystkim ich charaktery, zainteresowania i chęci kształtują program. Profity czerpią też sami instruktorzy, którzy swoje doświadczenie wykorzystują w różnorodnych zawodach: nauczyciela, pracowników placówek wychowawczych czy nawet aktora.

Samarytanka - czwarty w sześciostopniowej skali stopień harcerski (nazwa męska - ćwik)

---