Autentyzm
Program poetycki sformułował Stanisław Czernik, głównie w wypowiedziach teoretycznych na łamach wydawanego przez siebie i redagowanego ( jednoosobowo) miesięcznika „ Okolica poetów”( 1935 - 1939), z którym związała się grupa młodych pisarzy ( autentystów) akceptujących postulowaną w piśmie poetykę. Czernik zaczął wydawać Okolicę poetów w 1935 roku - śmierć Piłsudskiego stworzyła nowe możliwości polityczne; wielki kryzys gospodarczy został już opanowany. Sytuacja polityczna Europy była niepokojąca. Czernik na przekór tej atmosferze postanowił wydawać czasopismo poświęcone wyłącznie poezji. W sumie ukazały się 42 numery czasopisma. Układ poszczególnych numerów był dość jednolity. Otwierał je zazwyczaj artykuł krytyczny lub teoretyczny, trzy czwarte wydania zajmowała poezja; dział ostatni stanowiły recenzje poetyckie; noty; przegląd czasopism literackich, komunikaty( wyłącznie autorstwa Czernika) oraz listy do redakcji. Okolica poetów była otwarta na reprezentantów wszystkich izmów i wszystkich wartościowych talentów. Pismo było wydawane w Ostrzeszowie Wielkopolskim, gdzie za namową znajomego zamieszkał Czernik. Najliczniejsze grono współpracowników „ Okolicy Poetów” stanowili młodzi twórcy, a także poeci związani z autentyzmem. Oddzielny zespół stanowili członkowie Kwadrygi( St. Dobrowolski, K. I. Gałczyński, M. Piecha, Wł. Słobodnik), Linii ( J. Brzękowski i J. Przyboś), Żagarów ( J. Putrament, J. Zagórski), poza tym L. Staff, K. Iłłakowiczówna, J. Tuwim, T. Czyżewski, E. Kozikowski, S. Napierski, W. Bąk i in.
Poeci związani z Czernikiem nie organizowali wspólnych spotkań. Czernik był przeciwny tworzeniu jakichkolwiek grup literackich, które uważał za twory „ sztuczne”. Propagował luźne związki poetów z autentyzmem, dobrowolność przynależności - nie krępowanej żadnymi czynnikami zewnętrznymi. Nie powstała więc Grupa w ścisłym tego słowa znaczeniu, a raczej atmosfera pewnego duchowego pokrewieństwa. Do świadomych związków z autentyzmem przyznawało się ośmiu( łącznie z Czernikiem) poetów( Tadeusz Juliusz Demczuk, Józef Andrzej Franik, Czesław Janczarski, Bolesław Kobrzyński, Jan Bolesław Ożóg, Jerzy Pielrkiewicz, Stefan Szajdak).
Zagadnienie autentyzmu ma żywot dłuższy niż Okolica Poetów. Punktem wyjścia jego programu jest artykuł „ Treść i forma” opublikowany w chełmskiej „ Kamenie”. Zawierał on podział na przeżycia autentyczne ( materiał istotny) i nieautentyczne ( surogat). Rozdział ten jest podstawowym założeniem Czernika. Materiał treściowy w liryce musi być odpowiednikiem rzeczywistych przeżyć poety: „ Nie będzie liryką wiersz opisujący rzekome nastroje podczas burzy morskiej, jeśli poeta nie widział morza”. Czernik pisał w artykule p t. „ Fantazjotwórstwo poetyckie”, że poezja ma prawo uwzględniać wszystkie sprawy świata. Autentyzm nie uznaje jednak chaosu. Materiał treściowy musi być zdobyty przez poetę. Walka o prawdę poetycką łączy się ściśle z zadaniem poszukiwania prawdy na drodze doświadczeń, przeżyć i wiedzy.
Z płaszczyzny poetyki Czernik przeszedł na płaszczyznę idei, w zagadnienia pisarskiej etyki wprowadza rozróżnienie postaw twórczych na czynną i bierną. Polemizując z Karolem Irzykowskim wprowadza rozróżnienie szczerości” poetyckiej” i „ życiowej”, fantazji „ pierwotnej” i „ zorganizowanej”.
Program Czernika był ostro krytykowany przez Irzykowskiego, Fika, Pietrzaka, Peipera, Przybosia, Chmielowca i in. Był wynikiem minimalistycznej filozofii pozytywistyczno - deterministycznego widzenia człowieka. W latach 30 - tych poglądy estetyczne Czernika były mocno spóźnione. W aspekcie psychologicznym niemodne ( powszechna była znajomość psychologii podświadomościowej). Czernik okazał całkowite niezrozumienie dla francuskiego dadaizmu( „ (…)Jest gorszy od barbarzyństwa…”); nadrealizmu( = fikcji). Czernik był przekonany o odkrywczości swojego programu i nie uznawał niczego, co się z nim nie zgadzało. Po wojnie program autentyzmu podtrzymuje i teorię Czernika rozwija Jan Bolesław Ożóg.
Inne ważniejsze wypowiedzi teoretyczne i programowe:
Styl w liryce, Dialog o liryce, Fantazjotwórstwo poetyckie, Co i jak, Próba analizy wierszy autentycznych, U źródeł fantazjotwórstwa. Publikowano je w Okolicy Poetów oraz w Polskim autentyzmie[ w:] Prosto z mostu.