Specjalności lekarskie

• Alergolog - zajmuje się wykrywaniem i leczeniem alergii. Ustala, co jest przyczyną swoistej reakcji organizmu: np. substancje chemiczne obecne w powietrzu, pokarmach czy lekach. Prowadzi leczenie farmakologiczne i tzw. odczulanie. Alergologami są najczęściej pediatrzy, laryngolodzy i dermatolodzy.

• Analityk - zajmuje się badaniem chemicznym krwi, moczu, kału, spermy, śliny i wymazów. Skład biochemiczny tych preparatów pozwala na ocenę stanu organizmu, wykrycie wielu zaburzeń i jest podstawą do ustalenia terapii. Obecnie analitykom w osiąganiu precyzyjnych wyników pomagają komputery.

• Androlog - zajmuje się fizjologią męskich narządów płciowych i zaburzeniami ich funkcjonowania na tle fizjologicznym, problemami niepłodności spowodowanej nieprawidłowym składem nasienia oraz męskimi hormonami (także leczy andropauzę).

• Anastezjolog - zajmuje się różnymi metodami znieczulania, usypianiem do operacji, opiekuje się chorym podczas operacji i wybudzania, zapobiega wstrząsom pooperacjnym, w razie konieczności przeprowadza reanimację. Jest niezbędny w salach operacyjnych i w oddziałach intesywnej terapii.

• Balneolog - zajmuje się leczeniem uzdrowiskowym. Stosownie do potrzeb pacjenta przepisuje różnorodne kuracje wodne, ruchowe, klimatyczne i mineralne.

• Chirurg - zajmuje się leczeniem mechanicznym, najczęściej inwazyjnym. Obecnie oprócz tradycyjnych operacji chirurdzy dysponują mniej inwazyjnymi technikami laparaskopowymi. Chirurg "twardy" (chirurg-ortopeda) operuje kości, chirurg "miękki" inne tkanki. Rozwój technik chirurgicznych i możliwości chirurgii w leczeniu wielu chorób spowodowały, że nastąpiła daleko idąca specjalizacja w operowaniu różnych tkanek i narządów.

• Chirurg dziecięcy - specjalizuje się nie tylko w zabiegach wykonywanych na małym organizmie, czyli w mniejszej skali, ale przede wszystkim usuwa swoiste dla wieku niemowlęcego i dziecięcego wady rozwojowe (np. otwory w przegrodzie międzykomorowej serca, rozszczep podniebienia, nieprawidłowe wykształcenie przewodu pokarmowego i układu moczowego).

• Kardiochirurg - przeprowadza operacje serca i naczyń krwionośnych bezpośrednio współpracujących z sercem, wszczepia rozruszniki, dokonuje przeszczepów.

• Chirurg naczyniowy - zajmuje się operacyjnym udrażnianiem naczyń krwionośnych; usuwa zrosty, zakłada by-passy i protezy naczyniowe.

• Chirurg onkologiczny - wykonuje zabiegi u chorych cierpiących na nowotwory. Oprócz operacji przywracających zdrowie często przeprowadza tzw. zabiegi paliatywne, które przedłużają życie pacjentów i poprawiają jego komfort w ostatnich miesiącach.

• Chirurg plastyczny - likwiduje wady wrodzone budowy twarzy i kończyn, usuwa skutki wypadków, powodujące zniekształcenia, blizny lub ubytki.

• Chirurg szczękowy - zajmuje się operacyjnym leczeniem zębów, zatok zębowych i kości twarzoczaszki.

• Torakochirurg - specjalista od otwierania klatki piersiowej głównie w celu diagnozowania i operacyjnego leczenia płuc i jamy płucnej.

• Dermatolog - leczy choroby lub poprawia stan skóry i innych części tzw. powłoki (paznokci, włosów).

• Diabetolog - zajmuje się leczeniem cukrzycy. Zależnie od jej typu, ustala dawki insuliny, prowadzi leczenie farmakologiczne i leczenie dietą.

• Endokrynolog - zajmuje się leczeniem chorób spowodowanych złym funkcjonowaniem gruczołów wydzielania wewnętrznego, czyli nadmiarem lub niedoborem hormonów wydzielanych przez m.in . przysadkę, tarczycę, nadnercza (androlodzy i diabetolodzy też są po części endokrynologami, tylko wyspecjalizowanymi).

• Fizykoterapeuta - zajmuje się częścią rehabilitacji pacjentów przy różnych chorobach i po urazach. Wykorzystuje w tym celu występujące w przyrodzie naturalne czynniki fizyczne (np. ciepło, zimno, wodę, promieniowanie słoneczne) oraz czynniki fizyczne wytwarzane przez aparaturę medyczną (np. bioprądy, pole magnetyczne, ultradźwięki).

• Ftyzjatro-pulmonolog, zajmujący się leczeniem gruźlicy. Obecnie rzadko zdarzająca się specjalizacja.

• Gastrolog - zajmuje się leczeniem zaburzeń przewodu pokarmowego (przełyku, żołądka, dwunastnicy i jelit) oraz narządów bezpośrednio współpracujących (wątroby, dróg żółciowych, pęcherzyka i trzustki).

• Geriatra - zajmuje się chorobami i dolegliwościami specyficznymi dla ludzi w podeszłym wieku.

• Ginekolog - zajmuje się chorobami kobiecego narządu rodnego, przebiegiem ciąży, patologią ciąży. Dobiera najlepsze metody antykoncepcji. Leczy zaburzenia menopauzy. Ze względu na bliskość dziedzin często łączy się specjalizacje: ginekolog-położnik.

• Hematolog - zajmuje się krwią i narządami krwiotwórczymi, leczy liczne chroby powstające w wyniku zaburzeń pracy układu krwiotwórczego (m.in. nowotworów, skaz krwiotocznych, schorzeń układu krzepnięcia).

• Hepatolog - zajmuje się licznymi chorobami wątroby. Specjalizacja ściśle związana z gastrologią.

• Homeopata - leczy metodą homeopatyczną, tzn. stosuje minimalne dawki substancji, które w dawce większej powodują objawy podobne do objawów leczonej choroby. Homeopatia znajduje się na pograniczu medycyny oficjalnej i niekonwencjonalnej, lecz są lekarze różnych specjalności, którzy stosują ją jako metodę wspomagającą.

• Immunolog - specjalista od układu immunologicznego. Leczy swoiste zaburzenia układu odpornościowego i jego zaburzenia w wyniku zakażeń. Kontroluje układ odpornościowy po przeszczepach, aby zapobiec odrzuceniu obcego narządu lub tkanki.

• Internista - lekarz ogólny chorób wewnętrznych. Jest lekarzem pierwszego kontaktu, leczy popularne i często powtarzające się choroby. W razie potrzeby kieruje na badania specjalistyczne.

• Kardiolog - zajmuje się leczeniem przewlekłych chorób serca i układu krążenia, ratuje pacjentów w wypadkach zawału czy ciężkich zaburzeń rytmu pracy serca.

• Kosmetolog - zajmuje się leczeniem drobnych wad, a przede wszystkim pielęgnacją skóry, aby poprawić jej stan i opóźnić procesy starzenia. Podspecjalizacja w ramach dermatologii.

• Laryngolog - zajmuje się leczeniem gardła, krtani, nosa, zatok i uszu. Bada i leczy dolegliwości słuchu i narządu równowagi.

• Lekarz chorób zakaźnych - leczy pacjentów z chorobą przenoszoną przez drobnoustroje, np. wirusowe zapalenie wątroby, zapalenie opon mózgowych, ciężkie przypadki świnki, różyczki itp. Coraz więcej lekarzy tej specjalności zajmuje się osobami zakażonymi AIDS. Do obowiązków tych lekarzy należy także profilaktyka chorób zakaźnych.

• Lekarz medycyny nuklearnej - zajmuje się diagnostyką i terapią radioizotopową (np. scyntygrafia tarczycy lub nerek).

• Lekarz medycyny pracy - zajmuje się ochroną zdrowia ludzi różnych grup zawodowych, kontroluje warunki zdrowotne konieczne dla specyfiki różnych zawodów, zapobiega i leczy tzw. "choroby zawodowe", spowodowane warunkami pracy. Szczególnymi odmianami tej specjalizacji są: medycyna morska, lotnicza, górnicza, kosmiczna itp. zajmująca się specyficznymi problemami zdrowotnymi ludzi znajdujących się w szczególnych warunkach.

• Lekarz medycyny tropikalnej - zapobiega i leczy choroby specyficzne dla warunków tropikalnych.

• Lekarz sądowy - patomorfolog specjalizujący się w ustalaniu przyczyn zgonu ludzi, którzy zmarli w niejasnych okolicznościach. Wyniki sekcji dotyczące przyczyny i czasu zgonu są dowodem sądowym.

• Lekarz specjalista rehabilitacji - przepisuje komplet zabiegów i ćwiczeń, aby przywrócić sprawność ruchową pecjentom po wypadkach, urazach i porażeniach.

• Lipidolog - opiekuje się pacjentami po operacji, po założeniu by-passów lub po przeszczepie serca. Kontroluje poziom trójglicerydów i ustala rodzaj frakcji cholesterolu w hipercholesterolemii, diagnozując zagrożenia i wprowadzając odpowiednią terapię. Specjalność w Polsce jeszcze bardzo rzadka.

• Nefrolog - zajmuje się poważnymi schorzeniami nerek. Ustawia dozowanie silnych leków, nadzoruje dializowanie.

• Neonatolog - zajmuje się noworodkami. Pielęgnuje zdrowe, leczy chore noworodki. Opiekuje się wcześniakami, nadzoruje noworodki w inkubatorach.

• Neurochirug - specjalista wykonujący zabiegi na układzie nerwowym, m.in. operacje mózgu i kręgosługa.

• Neurolog - zajmuje się leczeniem chorób ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Od pewnego czasu w diagnozowaniu posługuje się tak precyzyjnymi narzędziami, jak rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa.

• Okulista - zajmuje się leczeniem chorób oczu i korygowaniem wad wzroku. Dobiera okulary lub soczewki kontaktowe. Zabiegowo wymienia soczewki oka u pacjentów z zaćmą, przykleja siatkówkę promieniami laserowymi. Ocenia stan wzroku u kandydatów na kierowców oraz w różnych specjalnych grupach zawodowych.

• Onkolog - leczy choroby nowotworowe m.in. metodami farmakologicznymi, chemioterapią i radioterapią.

• Ortodonta - lekarz leczący wady zgryzu. Specjalność często połączona ze stomatologią.

• Ortopeda - zajmuje się leczeniem wad i urazów układu kostno-mięśniowo-stawowego. Najliczniejsza grupa pacjentów - to pacjenci ze złamaniami kości.

• Patomorfolog - bada mikroskopowo zmiany chorobowe w pobranych od pacjentów tkankach.

• Pediatra - internista dziecięcy. Zajmuje się leczeniem wszystkich chorób u dzieci, również typowych chorób wieku rozwojowego.

• Pneumonolog (pulmonolog) - zajmuje się leczeniem płuc i układu oddechowego (m.in. gruźlicy, astmy oskrzelowej, zapalenia płuc, rozedmy płuc i chorób zawodowych układu oddechowego).

• Położnik opiekuje się przebiegiem ciąży, porodu i połogu zarówno w sytuacjach prawidłowych, jak i patologicznych. Specjalność często połączona z ginekologią.

• Proktolog - leczy choroby odbytu (m.in. guzy i żylaki odbytu, przetoki, choroby zwieraczy).

• Protetyk - wykonuje protezy i uzupełnienia zębowe (mostki, korony, wkłady). Specjalność często połączona ze stomatologią.

• Psychiatra - zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem chorób psychicznych, nerwic i zaburzeń osobowości metodami farmakologicznymi i terapeutycznymi.

• Radioterapeuta - specjalista od leczenia chorób (najczęściej nowotworowych) przy pomocy aparatury wytwarzającej promieniowanie radioaktywne.

• Radiodiagnosta (rentgenolog) otrzymuje obraz organów lub tkanek przy użyciu promieni rentgenowskich, ultradźwięków, tomografii, rezonansu magnetycznego.

• Radiolog - posługuje się aparaturą zbudowaną na podstawie wiedzy o promieniowaniu i promieniotwórczości, wykorzystywaną w terapii i diagnostyce.

• Reumatolog - specjalista leczący dużą grupę schorzeń stawów i tkanek okołostawowych, popularnie zwanych chorobami reumatologicznymi.

• Seksuolog - doradca w dziedzinie życia płciowego. Uczy prawidłowego przebiegu życia seksualnego, leczy jego zaburzenia, głównie te powstałe na podłożu nieorganicznym (różnego rodzaju nerwice, patologiczne relacje między partnerami).

• Stomatolog - leczy zęby i zajmuje się chorobami jamy ustnej (kości, stawów, błony śluzowej i dziąseł).

• Toksykolog - posiada wiedzę o substancjach szkodliwych, ich działaniu na organizm i metodach eliminacji. Zajmuje się odtruwaniem.

• Transfuzjolog - zajmuje się przetaczaniem krwi i preparatów krwiozastępczych, zapobiega i leczy powikłania potransfuzyjne.

• Transplantolog - chirurg zajmujący się przeszczepianiem komórek, tkanek i narządów.

• Traumatolog - chirurg specjalizujący się w leczeniu urazów tkanki i kości po wypadkach.

• Urolog - zajmuje się chorobami układu moczowego i męskich narządów płciowych. Leczy m.in. dolegliwości gruczołu krokowego (prostaty) i jąder.

---