Kręgosłup

33-34 kręgi: 7-12-5-5-4/5

Kręg:

Część przednia- trzon

Część tylna- łuk

Wyrostki- od łuku:

Ku tyłowi- wyrostek kolczysty przyczepy mięśni i więzadeł

Bocznie- wyrostki poprzeczne

Ku górze i dołowi- wyrostki stawowe górne i dolne połączenia międzykręgowe

Na powierzchni tylnej trzonu

(przednie ograniczenie otworu

kręgowego)

Łuk rozpoczyna się w górnej części trzonu nasadą (najwęższa część łuku)

Dalsza część łuku to blaszka (prawa i lewa łączą się- ograniczają otwór kręgowy z przodu)

Kręgi szyjne: 7

Otwór kręgowy- trójkątny

Wyrostek kolczysty- niezbyt długi, rozdwojony na końcu (do 6.), długość wzrasta

Wyrostki stawowe- pod kątem 45º

Wyrostki poprzeczne*- krótkie, złożone z 2 listewek kostnych łączących się wolnym bocznym końcem, zaopatrzonych w guzki przedni i tylny; listewki obejmują otwór wyrostka poprzecznego

1. kręg:

Atlas- brak trzonu, brak właściwego wyrostka kolczystego;

Łuk przedni i łuk tylny oraz 2 części boczne;

Łuk przedni- pozostałość trzonu; krótszy niż tylny; na powierzchni przedniej guzek przedni, na tylnej- dołek zębowy;

Łuk tylny- guzek tylny (szczątek wyrostka kolczystego- bez wyrostka niehamowane ruchy zgięcia głowy ku tyłowi); na górnej powierzchni bruzda tętnicy kręgowej

Części boczne- najbardziej masywne; brak wyrostków stawowych; dołki stawowe górne dla połączenia z powierzchniami stawowymi kości potylicznej (kłykcie potyliczne); dołki stawowe dolne zwrócone do obrotnika- stawowe połączenie z nim; wyrostki poprzecze- dłuższe i mocniejsze (miejsce przyczepu mięśni obracających głowę), bez bruzdy nerwu i bez guzków

Więzadło poprzeczne kręgu szczytowego- dzieli otwór na 2 części; od tyłu obejmuje ząb obrotnika, oddziela rdzeń od zęba

2. kręg:

obrotnik; trzon wydatnie wydłużony ku górze (ząb- trzon atlasa zrośnięty z trzonem obrotnika);

wyrostek kolczysty- długi, sily, na końcu rozdwojony; właściwych wyrostków stawowych górnych brak- powierzchnie stawowe jak w atlasie;

wyrostek poprzeczny bez guzków i bruzdy nerwu rdzeniowego;

7. kręg:

kręg wystający;

trzon większy niż w szyjnych;

wyrostek kolczysty niepodzielony i długi;

wyrostki poprzeczne znacznej wielkości- otwór zwykle mniejszy (tylko wyjątkowo biegnie weń tętnica, częściej żyły- zwykle do przodu od otworu)

Kręgi piersiowe: 12

Dołki żebrowe trzonów- głowy żeber

Wyrostki poprzeczne mocno zbudowane- na powierzchni przedniej końca wyrostka dołek żebrowy- guzki żeber (Th_1-10)

Wyrostki stawowe w płaszczyźnie czołowej

Wyrostki kolczyste- wydłużają się stopniowo, od Th₈ znowu stają się krótsze

Łuki kręgów silnie zwężone u nasady

Otwór kręgowy mały i okrągły

Kręgi lędźwiowe: 5

Trzony nerkowe lub owalne, brzeg przedni i tylny równe (L₅ tylko klinowata)

Wyrostki stawowe pionowe

Otwory kręgowe spłaszczone w kierunku przednio-tylnym, zwykle trójkątne, czasem owalne

Kość krzyżowa: klin

Ze zrośnięcia 5 kręgów krzyżowych, dopiero u dorosłych (20-25 lat)

Kąt lędźwiowo-krzyżowy 120-170º

Podstawa + wierzchołek + części boczne (zrośnięte wyrostki poprzeczne)

W linii pośrodkowej- grzebień krzyżowy pośrodkowy ze zrośnięcia wyrostków kolczystych

Bocznie obustronnie grzebień krzyżowy pośredni (wyrostki stawowe)

Powierzchnia uchowata dla kości biodrowej (część boczna)

Kość męska jest węższa i dłuższa

Kość guziczna:

4-5 szczątkowych kręgów,

kształt trójkąta

Połączenia trzonów kręgów:

Krążki międzykręgowe: 23

Płaskie płytki chrząstki włóknistej

1. między 2. a 3. kręgiem

część obwodowa- pierścień włóknisty

część środkowa- jądro miażdżyste

Więzadło podłużne przednie:

Początek na guzku gardłowym części podstawnej kości potylicznej

Koniec na powierzchni miednicznej kości krzyżowej

Więzadło podłużne tylne:

Początek na stoku kości potylicznej i na przednim brzegu otworu wielkiego kości potylicznej

Koniec w górnej części kanału krzyżowego

Połączenia wyrostków i łuków kręgów:

Połączenia międzykręgowe:

23 pary stawów (połączone wyrostki stawowe górne i dolne)

Więzadła żółte (międzyłukowe):

Zamykają szpary między łukami zamknięcie kanału kręgowego

Więzadła międzypoprzeczne

Więzadła międzykolcowe:

W obrębie szyi łączą się z więzadłem karkowym, w innych odcinkach kręgosłupa łączą się z więzadłem nadkolcowym

Więzadło nadkolcowe:

Od C₇ do grzebienia pośrodkowego kości krzyżowej

Więzadło karkowe:

Między kością potyliczną a wyrostkami kolczystymi kręgów szyjnych

U góry- grzebień potyliczny zewnętrzny

Od przodu- guzek tylny kręgu szczytowego i wierzchołki wyrostków kolczystych C_2-7

Połączenia kręgosłupa z czaszką:

Górny staw głowy = staw szczytowo-potyliczny:

Składa się z 2 symetrycznych stawów łączących kłykcie potyliczne z dołkami stawowymi górnymi kręgu szczytowego:

-torebki stawowe

-błona szczytowo-potyliczna przednia:

od części podstawnej kości potylicznej do łuku przedniego atlasu

-błona szczytowo-potyliczna tylna przez nią nakłucie podpotyliczne!

od tylnego brzegu otworu wielkiego kości potylicznej do tylnego łuku atlasu

Błony zamykają przestrzenie między kością potyliczną a kręgiem szczytowym!

Dolny staw głowy = staw szczytowo-obrotowy:

Składa się z 4 stawów: 2 nieparzyste stawy szczytowo-obrotowe pośrodkowe przedni i tylny oraz 2 symetryczne stawy szczytowo-obrotowe boczne (między powierzchniami stawowymi górnymi kręgu obrotowego a dołkami stawowymi dolnymi atlasu):

Staw pośrodkowy przedni- przednia powierzchnia zęba obrotnika i strona tylna przedniego łuku atlasu

Staw pośrodkowy tylny- powierzchnia tylna zęba i powierzchnia stawowa więzadła poprzecznego kręgu szczytowego

Torebki stawowe przyczepiają się do brzegów powierzchnia stawowych

Więzadła i błony wzmacniające:

Błona pokrywająca-od wewnętrznej powierzchni części podstawnej kości potylicznej do tylnej powierzchni trzonu obrotnika, chroni rdzeń przed urazami ze strony zęba

Więzadło krzyżowe- sklada się z 2 części: poziomej i pionowej; część pozioma (silniejsza) to więzadło poprzeczne kręgu szczytowego, od niego ku górze i dołowi odchodzą pasma więzadłowe tworzące część pionową więzadła, tzw. pęczki podłużne (górne przyczepiają się do przedniego brzegu otworu wielkiego kości potylicznej, dolne do tylnej powierzchni trzonu obrotnika)

Więzadło wierzchołka zęba- łączy szczyt zęba z przednim brzegiem otworu wielkiego kości potylicznej

Więzadła skrzydłowate- rozpoczynające się na bocznych stronach zęba, biegną skośnie ku górze i bocznie do kłykci potylicznych (strona przyśrodkowa kłykci)

Więzadła obu stawów od tyłu do przodu:

Błona szczytowo-potyliczna tylna, więzadło podłużne tylne, błona pokrywająca, więzadło krzyżowe, więzadło skrzydłowate i więzadło wierzchołka zęba, błona szczytowo-potyliczna przednia, więzadło podłużne przednie

1-2 otwory, przez które żyły trzonów (żyły podstawno-kręgowe) wychodzą z trzonów, wlewając się do splotów żylnych kręgowych wewnętrznych w obrębie kanału kręgowego

Płytkie wcięcie górne

Głębokie wcięcie dolne

Wcięcia 2 sąsiednich kręgów tworzą otwór międzykręgowy

Ku górze biegną nim tętnica i zwykle 2 żyły kręgowe oraz splot nerwów współczulnych;

Między guzkami bruzda dla gałęzi przedniej szyjnych nn rdzeniowych

---