Źródła prawa
Źródłami prawa nazywamy inaczej wszystkie akty prawne, zawierajace konkretne przepisy.
Źródła prawa są to zatem akty stanowione przez organy państwowe,które w treści swej zawierają normy prawne albo stanowią element niezbędny do odczytania obowiązujacej normy prawnej. Dlatego też mówiąc o źródłach prawa w tym znaczeniu , określamy je najczęściej mianem aktów prawodawczych (normatywnych) tj. aktów , które w treści swj zawierają normy prawne lub ich części skaładowe.
Mówiąc o aktach prawodawczych takich jak np. ustawy, rozporządzenia lub uchwały, mamy na myśli dokumenty, w których te normy zostały zapisane. Źródła prawa są u nas w poważnym stopniu zrużnicowane. Nie jest to rzeczą przypadku. Różnego rodzaju akty normatywne stanowią pewień logicznie uporządkowany i wzajemnie powiązany system. Jest on uporzątkowany według dwóch uzupełniających się kryteriów podziału.
Pierwsze kryterium to kryterium podmiotowe, a więc podział doskonały w zależności od tego. Kto wydał dany akt normatywny.
Drugie kryterium - nazywamy je przedmiotowym - decyduje o ustytuowaniu danego aktu normatywnego w systemie źródeł prawa według tego, co aktem tym może być regulowane. Dokonany na podstawie tych dwóch kryteriów podział systemu źródeł prawa polskiego pozwala nam określić pewną hierarchię aktów normatywnych.
HIERARCHIA ŹRÓDEŁ PRAWA
KONSTYTUCJA
USTAWY Umowy międzynarodowe
Dekrety
Rozporządzenia Rady
Ministrów
Uchwały Rady
Ministrów
Uchwały i zarządzenia Zarządzenia
porządkowe rad narodowych ministrów
Zarządzenia i zarządzenia
porządkowe wojewodów.
gmin oraz prezydentów
miast
Akty stanowione przez organy Akty stanowione przez Akty z upoważnienia
władzy państwowej organy administracji państ. ustawy stanowione przez
organizacje społeczne
Prawo zobowiązań
Polecamy podobne teksty
|
|
Odpowiedzialność cywilna, jest to rodzaj odpowiedzialności
prawnej, który określa majątkowy charakter sankcji Ogólne zasady odpowiedzialności cywilnej (kto, od kogo, pod jakimi warunkami i w jaki sposób może domagać się określonego zachowania) określa kodeks cywilny
Odpowiedzialność cywilna może mieć charakter odszkodowawczy (kiedy szkoda już została wyrządzona, a od sprawcy żądamy jej naprawienia przez przywrócenie stanu zgodnego z prawem bądź przez zapłatę odszkodowania) albo charakter prewencyjny (kiedy istnieje dopiero zagrożenie wystąpienia szkody, a od sprawcy tego zagrożenia żądamy zachowania, które ma je usunąć).
Odpowiedzialność cywilna może być oparta na zasadzie winy (kiedy wystąpienie szkody lub zagrożenia spowodowane jest zawinionym działaniem sprawcy; winę tę należy mu wówczas udowodnić) albo na zasadzie ryzyka (kiedy dany podmiot odpowiada za szkodę lub zagrożenie nie dlatego, że wywołał je swoim zawinionym działaniem, ale dlatego, że znajduje się w określonej przez przepisy sytuacji - np. prowadzi zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody - art. 435 k.c.).
Przez szkodę należy rozumieć uszczerbek w obecnym i przyszłym majątku, jakiego poszkodowany doznaje wbrew swojej woli. Szkodę stanowi, więc różnica między dwoma stanami majątkowymi: tym po wyrządzeniu szkody, i tym, który by istniał, gdyby szkody nie wyrządzono.
Szkoda majątkowa obejmuje 2 elementy:
1) Strata - efektywny uszczerbek pomniejszający majątek poszkodowanego,
2) Utracony zysk, czyli korzyści, jakie poszkodowany byłby osiągną, gdyby mu szkody nie wyrządzono
Istnieją dwa typy szkód majątkowych:
1) Na mieniu (te wyrządzone na majątku, bez związku z osobą poszkodowanego np. zniszczenie rzeczy)
2) Na osobie (te, które są następstwem uszkodzenia ciała, lub wywołania rozstroju zdrowia, a więc mają związek z osobą np. utracone w skutek choroby zarobki, zniszczona w skutek wypadku odzież).
Wysokość szkody - może być ustalona przez zainteresowanych lub sprecyzowana przez sąd w trakcie procesu.
: podstawą odpowiedzialności za szkodę może być umowa, w której jedna ze stron przyjmuje na siebie obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej drugiej stronie (np. umowa ubezpieczenia). Najczęściej jednak podstawę odpowiedzialności za szkodę stanowi ustawa, która łączy w sobie obowiązek naprawienia szkody z rozmaitymi zdarzeniami, a przede wszystkim z czynami niedozwolonymi (odpowiedzialność deliktowa) i z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umów (odpowiedzialność kontraktowa -art. 471 k.c.-
Naprawienie szkody może nastąpić:
a) przez przywrócenie rzeczy do stanu poprzedniego (restytucja naturalna)
b) przez zapłatę odszkodowania (restytucja pieniężna). W sprawie wysokości odszkodowania k.c. przyjmuje generalną zasadę, że ma ona odpowiadać wysokości szkody.
Rozróżniamy następujące odpowiedzialności cywilne :
1 Kontraktowa stosownie do treści art. 471 k.c. dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej do wykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Roszczenie odszkodowawcze może powstać w razie naruszenia każdego zobowiązania, bez względu na to, z jakiego zdarzenia się ono wywodzi
Do odpowiedzialności odszkodowawczej dochodzi zarówno wtedy, gdy zobowiązanie wykonano w niewłaściwym miejscu lub nieterminowo, jak również gdy świadczenie było złej jakości albo spełniane częściami. Wadliwość wykonania może także dotyczyć osób uczestniczących w jego realizacji. Gdy istniała konieczność osobistego spełnienia świadczenia, działanie innej osoby niż dłużnik oznaczać będzie niewykonanie zobowiązania, gdy brakuje takiego zastrzeżenia, mówimy o nienależytym wykonaniu.
Tak wiec aby doszło do odpowiedzialności kontraktowej musi dojść do zjawiska przyczynowo - skutkowego, gdyż jak wynika z art. 471 k.c dłużnik ponosi odpowiedzialność nie w każdym przypadku. Nie ponosi jej gdy ,,
niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania będzie następstwem okoliczności, za które on odpowiada.,,
Zwolnienie takie z odpowiedzialności następuje w momencie :
a-niemożności świadczenia - nikt, nie tylko dłużnik, nie jest w stanie w danych okolicznościach spełnić świadczenia. Wyróżniamy 2 rodzaje niemożności
- pierwotna - niemożność istniejąca w chwili powstanie zobowiązania
zasada imposibilium nulla obligatio est
-następcza- niemożność powstaje po podpisaniu zobowiązania
b-opóźnienie dłużnika- termin zobowiązania jest nieokreślony
2- Deliktowa - podstawa odpowiedzialności deliktowej jest delikt czyli czyn niedozwolony . jest nim każde działanie albo zdarzenie powodujące szkodę wyrządzona osobie 3 lub w mieniu do niej należącym . Czyn niedozwolony według k.c. obejmuje naprawę szkody wynikłej z wynikłej z niezawinionego działania człowieka oraz odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez zwierzęta i rzeczy, jak również za szkody związane z użyciem i wykorzystywaniem elementarnych sił przyrody.
1) zdarzenie wyrządzające szkodę
2) szkoda,
3) związek przyczynowy między zdarzeniem a szkodą.
Zasadnicza różnica miedzy odpowiedzialnością kontraktowa a deliktową jest to ze odpowiedzialnością O ile przy odpowiedzialności kontraktowej wyrządzenie szkody następuje w ramach istniejącego stosunku zobowiązaniowego, a zatem podmiot odpowiedzialny za szkodę jest od razu znany, o tyle w odpowiedzialności deliktowej trzeba dopiero ustalić podmiot odpowiedzialny za wyrządzenie szkody
W celu nałożenia obowiązku naprawienia szkody obowiązują 3 zasady :
1 zasada winy - zobowiązanym do naprawienia szkody jest ten, kto ponowi winę za jej wyrządzenie. Na zasadzie winy oparto odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez niepoczytalnych (art. 427 k.c.), za osoby którym powierzono wykonanie czynności (art. 429 k.c.) oraz za zwierzęta (art. 431 k.c.). Wina funkcjonariusza państwowego lub funkcjonariusza samorządu terytorialnego stanowi przesłankę odpowiedzialności Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego (art. 417 i art. 4201 k.c.);
2 zasada ryzyka - prowadzący przedsiębiorstwo ponosić ryzyko naprawienia związanych z tym szkód. Na zasadzie ryzyka opiera się także odpowiedzialność przełożonego za szkody zdziałane przez podwładnego;
3 zasada służebności - obowiązek naprawienia szkody jest usprawiedliwiony zasadami współżycia społecznego. Odpowiedzialność na zasadzie słuszności występuje wyjątkowo tylko w wypadkach wyraźnie przewidzianych w ustawie (art. 419, 4201 § 1 w związku z art. 419, w art. 428 i art. 431 § 2).
Ostatnim rodzajem Od tradycyjnej odpowiedzialności cywilnej jest odpowiedzialność
Absolutna, która ma charakter gwarancyjny, jej cecha jest niemożliwość odstąpienia od obowiązku odszkodowawczego. obciąża ona nie sprawcę, a inną osobę (np. zakład ubezpieczeń) i nie ma charakteru sankcji.
Początek formularza