EPOPEJA WEDŁUG ARYSTOTELESA
Epopeja- sztuka naśladowcza wyrażona w formie opowiadania i w jednorodnym wierszu; fabuła ułożona w sposób dramatyczny i obejmuje jedną, całą i skończoną akcję, posiadającą początek, środek i koniec;
Jedność akcji w epopei.
Epopeja obejmuje jedną, całą i skończoną akcję, aby podobnie jak cała jednolita istota żyjąca mogła ona dostarczyć właściwej przyjemności. W przeciwieństwie do utworów historycznych , które obejmują wszystko, co dzieje się w przeciągu jakiegoś odcinka czasu, epopeja obejmuje zdarzenia połączone jakimś związkiem celowym( Homer w Iliadzie nie przedstawił całej wojny trojańskiej, a tylko jeden jej konkretny moment, natomiast wiele innych zdarzeń wykorzystał tylko jako epizody, którymi urozmaicał swój poemat).
Składniki epopei i jej odmiany.
Epopeja musi posiadać te same odmiany, co tragedia. Jest ona albo prosta, albo zawikłana, etyczna bądź patetyczna. Składa się też z tych samych części, co tragedia z wyjątkiem śpiewu i widowiska. Wymaga ona również perypetii, rozpoznań i cierpień. Także jej język i sposób myślenia muszą być piękne.
U Homera każdy poemat ma odpowiednia budowę: Iliada jest prosta i patetyczna, Odyseja natomiast jest zawikłana(w całości niemal opiera się na rozpoznaniach) i etyczna.
Cechy techniki epickiej.
Homer z wielu względów budzi nasz podziw, najbardziej z tego, że on jeden z poetów jest w pełni świadomy, jaka powinna być jego rola. Poeta [epicki] powinien mianowicie jak najmniej mówić od siebie, bo nie z tego przecież względu jest naśladowcą. O ile więc inni epicy występują w całym poemacie we własnej osobie i tylko niekiedy i to niewiele rzeczy przedstawiają naśladowczo, on- po krótkim osobistym wstępie- wprowadza natychmiast na scenę męża, niewiastę, czy jakąś inną postać i nadaje im jakiś określony charakter, bo nie ma u niego postaci bez charakteru.
Język [poetycki] może być szczególnie wyszukany tylko w tych częściach utworu, w których brak jest akcji i które nie odkrywają charakteru i myślenia[bohaterów[, bo język zbyt wykwintny przyćmiłby swym blaskiem i charaktery i myślenie.
Różnice i podobieństwa między tragedią a epopeją:
Epopeja jest podobna do tragedii o tyle, że stanowi naśladowanie przedmiotów poważnych wierszem. Rożni się natomiast tym, że posiada jeden rodzaj wiersza[heksametr daktyliczny] i formę opowiadania. Rożni się też długością. Tragedia bowiem usilnie dąży do tego, by zmieścić się w czasie jednego obiegu słońca lub tylko nieznacznie go przekroczyć, epopeja natomiast nie ma ściśle określonych granic czasu.
W tragedii nie da się przedstawić kilku równoczesnych zdarzeń akcji, lecz tylko tę jej część, która za pośrednictwem aktorów rozgrywana jest na scenie, o tyle w epopei, ze względu na jej narracyjny charakter, istnieje możliwość przedstawiania wielu zdarzeń równoczesnych.
Tragedia posiada wszystkie `składniki' epopei, może nawet korzystać z jej wiersza.
Tragedia oddziałuje nie tylko swą scenicznością, lecz można ja również czytać.
Tragedia osiąga cel naśladowania mając mniejsze rozmiary- według Arystotelesa przyjemniejsza jest rzecz zwarta niż rozcieńczona potokiem czasu.
Arystoteles, Poetyka, oprac. Podbielski Henryk, Wrocław 1989, s.83.
ibidem, s.84.
ibidem, s.86.
ibidem, s.89.
ibidem, s. 16-17.