Wykład 3 19.10.2012 r.
1. Doskonały i niedoskonały rynek pracy jako przejaw rynku przejściowego.
R.p= f(G,W)
G=f(R.p.,W)
W=f(R.p.,G)
Płaca jest ceną pracy.
2. Rynek pracy :
Doskonały |
Niedoskonały |
a) równość płacy |
a) związki zawodowe |
b) wydajność pracy |
b) wzrost płacy a spadek zatrudniony |
c) migracje |
c) monopson |
d) podaż pracy |
|
e) popyt na pracę a wysokość płacy |
|
f) kwalifikacje a wynagrodzenie |
|
g) inwestycje w kapitał ludzki |
|
h) podwójny (dualny) rynek pracy |
|
i) przymus płacy minimalnej |
|
ad.a) Równość płacy - za identyczną pracę pracownicy o identycznych kwalifikacjach wykonujących identyczną pracę otrzymują identyczne wynagrodzenie
Z wykresu wynika, że płace w Kraju X są wyższe niż w Kraju Y, ale powodem takiej sytuacji nie może być odmienność ustawodawstwa w poszczególnych krajach, gdyż analizujemy doskonały rynek pracy. Zatem przyczyna tkwi w odmienności struktury popytu i podaży pracy, które prowadzą do zróżnicowania poziomu wynagrodzeń (płacy)
ad.b) Zasoby ekonomiczne a wydajność pracy - zatrudnienie kolejnej liczby pracowników przy stałej liczbie pozostałych zasobów wywołuje tendencję do zmniejszania wydajności pracy. Krzywa popytu na pracę jest malejąca, gdyż działa tzw. prawo malejących przychodów.
Zwiększanie liczby ludności w kraju, może przyczynić się do obniżenia stawek płac, jeśli w krajach liczba ludności jest identyczna (zbliżona)wówczas mogą wystąpić różnice w technologii wytwarzania. A zatem idzie zróżnicowana wydajność pracy. A co zatem idzie zaróżnicowane wynagrodzenie.
ad.c) Migracje a ograniczenie podaży pracy.
Kraje, które stanowią atrakcyjne rynki pracy w sensie finansowym ograniczają napływ zasobów siły roboczej z zewnątrz, np. poprzez odpowiednie akty prawne. W ten sposób rząd stara utrzymać się pewnego rodzaju w rydzach (widełkach) podaż pracy i przez to relatywnie wysokie stawki płac. Zatem ograniczenie podaży pracy pozwala oczekiwać wzrost stawek plac natomiast wzrost podaży pracy stwarza tendencje do obciążania się stawek płac.
Analizując sumę zarobków należy zauważyć, iż dopóki elastyczność popytu na pracę jest większa od 1 (wysokoelastyczna) to obniżenie płac spowoduje zwiększenie sumy wypłaconych wynagrodzeń.
ad.d) Podaż pracy
Na podaż pracy wpływają dwa efekty:
1) efekty dochodowy - wyższe płace sprawiają, że pracownik staje się zamożniejszy, zatem spowoduje to zwiększanie popytu na różne dobra czy też usługi w tym również na czas wolny.
2) efekt substytucyjny - pracownicy ,,kupując” dodatkowy czas wolny rezygnują z wykonywania prac. W ten sposób stawka płacy staje się ceną zakupu wolnego czasu. Zatem, gdy płaca rośnie czas wolny jest droższy wobec innych dóbr. Pozwala to przypuszczać, że wzrost płac nakłoni do kupowania mniej czasu wolnego a więcej innych dóbr.
ad.e) Popyt na pracę
Decydujący wpływ na kształtowanie się popytu na pracę mają przedsiębiorcy. Każdy pracodawca spodziewa się, że zatrudniony pracownik wytworzy dochód, który jest źródłem jego wynagrodzenia, zwiększając tym samym przychód przedsiębiorstwa. Zatem popyt na pracę istnieje ze względu na oczekiwaną produktywność. Przedsiębiorcę interesuje wzrost zatrudnienia idący tak daleko jak długo każdy z pracowników przyczynia się do tworzenia zysków przedsiębiorstwa.
Wyróżniając dwa rynki pracy o zróżnicowanym poziomie wynagrodzenia należy zauważyć:
1) na rynku o stosunkowo wysokich wynagrodzeniach mamy do czynienia z wysokim poziomem popytu na pracę i niską podaż pracy
2) na rynku o relatywnie niskich wynagrodzeniach obserwuje się mały popyt na pracę i stosunkowo dużą podaż pracy
2