20. Teologia polityczna papiestwa w XIX i XX wieku.
PAŃSTWA WYZNANIOWE
1. forma tradycyjna -formalne uznanie jednej religii jako religii oficjalnej , subwembcjonowanie określonej religii, finansowanie przez państwo, tolerowanie innych religii, afirmacja doktryny religijnej.
2. forma zmodernizowana- brak afirmacji oficjalne uznanie jednej religii na podstawie kryterium historycznego lub socjologicznego, subwencjonowanie religii oficjalnej , gwarancja wolności religii na zasadzie równości.
Państwa chrześćjańskie ( w modelu tradycyjnym ich nie ma, a tradycyjnym np. arabowie, islamiści) i niechrześćjańskie.
1962-1965- Sobór Watykański II otwiera nową epokę.pokonstantyńską , nowe formy do mszy , ksiądz stoi przodem ludzie biorą czynny udział we mszy .
w stosunkach państwo kościół;
Deklaracja o wolności religijnej dictatus- humanum, kościół stawia hipotezę. Czy uznanie katolickości państwa nie stoi na przeszkodzie wolności religijnej mieszkańców.
Kościół wyraził chęć rezygnacji z przywilejów nadawanych mu kiedyś. Obok państw katolickich mamy państwa niekatolickie.
Prawosławne; Rosja, Serbia, Czarnogóra. XIX wiek- Rumunia obecnie Grecja.
Protestanckie; państwa skandynawskie (Islandia, Dania) kościół jest na utrzymaniu państwa , Anglia- król jest głową kościoła, parlament zajmuje się ustawami.
TOTALITARYZM
Komunizm; politykę 23.1.1918- Wyznaczył dekret o odłączeniu państwa od kościoła i szkoły. Stowarzyszenia zamienione na grupy wierzące. Działalność takiej grupy była limitowana. W 1936- konst.Stalinowska. Stosunek do kościoła w oparciu o wolności sumienia. Rzeczywistość była zupełnie inna. Wynikało to z ; tradycji bizantyjskiego cezaropapizmu, monizmu ideologicznego ideologicznego politycznego ( w ujęciu marksistowskim religia jest jedną z form alienacji człowieka. Wg ideologów była zła, bo odwracała ludzi od dążenia do zmian w zyciu doczesnym bo ludzie zajmują się religią. Obywatele wierzący byli żle traktowani i publiczne nauczanie religii było zakazane. Partia podejmuje walkę z religia jako swój główny cel. Walka z religia była prowadzona na wszelkie sposoby. Państwo to było wrogie w stosunku do religii.
Monizm polityczny; jedyną siłą kierującą zyciem może być partia komunistyczna wszystkie instytucje miały być podporządkowane partii. Największą względną wolnością cieszył się kościoł prawosławny choć tez byli prześladowani zwłaszcza w latach 20 i 30-tych.
Kościół rzymsko-katolicki był prześladowany przez cały czas. Kościół ustosunkowuje się krytycznie do komunizmu poszczegając go jako wielkie zagrożenie.
Pod koniec XIX w Papież Leon XIII przedstawił to ustosunkowanie w encyklikach;
1. QUO apostolici muneris
2. rorum movanum 1891- duża część poświęcona krytyce dobra wspólnego
Pius XI wspomina o komunizmie w encyklikach;
1. Quadrogesimo Anno 1931
2. divini redemptoris 1937 (o bezbożnym kalwinizmie)
najbardziej wnikliwa analiza komunizmu. Zdefiniował go jako błędna idee. Wskazuje błędne podstawy i dorzucanie idei boga, odmawianie człowiekowi godności i wolności. Zakazano rodzicom wychowywania dzieci, kult jednostki.
Pius XII był przedstawiany jako gorliwy antykomunista przez propagandy.
Nowa metoda w postępowaniu z komunizmem zapoczątkował sobór watykański II. Metoda dialogu z komunistami. Przedstawicielem był papież Paweł VI. Nie wykluczał współpracy z komunistami w pewnych kwestiach.
FASZYZM WŁOSKI;
Sytuacja Włoch odmiana od sytuacji Niemiec. Włochy to w większości kraj katolicki w Niemczech panowały różne religie. Faszyzm umie dopracowac się tak zwięzłej ideologii. Nie było takiego ruchu, który przygotował ruch pod faszyzm.
Prawem doktryny była koncepcja państwa jako państwa stalego. Kościoł nie mógł się pogodzić z kultem państwa. Dla faszysty wszystko mieści się w państwie. Poza państwem nie istnieje nic co ludzkie. Faszyzm nie zajmował się problemem rasy.
11.II.1929- konkordat między wlochami a stolica apostolską. Przyznawał religii katolickiej bardzo wysoką rangę. Została wprowadzona nauka religii w szkołach.
NAZIZM NIEMIECKI
Hitler a chrześćjaństwo- w „Meine Kampf” twierdzi ze bardzo mocno wierzy w Boga, jednak on sam sobie go kreuje. Chrystusa nazywa wielkim stwórca nowej wiary. Mowi o kościele protestanckim i katolickim ich role postrzega pozytywnie, jako pierwiastek moralny i wychowujący. Hitler obawiał się radykalnego ataku na religię , bo twierdził że religia trzyma masy w ryzach. Są one jednak potrzebne do czasu az znajdzie się jakies zastępstwo na religie.
W 1933 naziści dochodzą do władzy. Konkordat Niemiec z Watykanem. Propozycja podpisania wyniknęła z rzeszy. Hitler liczył na to ze konkordat przyniesie mu wymierne kkrzysci.
Pius XI w 1933 wydaje encyklike; Mit brennender sorgo- krytykuje narodowy socjalizm , rasizm, kult wodza, działalność socjalistów, nieprzestrzeganie konkordatów.
Ogłoszenie wywołało furię wśród nazistów.