20. Opisz szanse zaistnienia na Ziemi cywilizacji planetarnej oraz jej kosmicznej ekspansji na podstawie książki M. Kaku Wizje.
M. Kaku odwołuje się do podziału stworzonego przez rosyjskiego astronoma Mikołaja Kardaszewa. Głównym kryterium jest wzrost konsumpcji energii. Biorąc pod uwagę fizyczną stronę istniejącego Wszechświata, możemy stwierdzić, że każda powstała cywilizacja może skorzystać jedynie z trzech źródeł energii: uzyskanej z eksploatacji swojej planety, swojej gwiazdy i swojej galaktyki. Odpowiada to trzem typom opisanym przez Kardaszewa (I, II, III). Przejście na wyższy etap rozwoju wiąże się z około dziesięciomiliardowym wzrostem zapotrzebowania na energię.
Ziemia znajduje się obecnie na poziomie cywilizacji typu 0, ponieważ główne źródło energii to paliwa kopalne (martwe rośliny). Ponadto nie jest jednolita, a wręcz przeciwnie: przypomina mozaikę pełną różnorakich kultur, języków i grup etnicznych. Jej historia to głównie konflikty, jakie nią targały. Kaku twierdzi, że skoro astrofizycy nie odkryli na pobliskich gwiazdach żadnego śladu życia, chociaż równanie Drake'a zakłada, że w naszej galaktyce inteligentne jego formy możemy liczyć w tysiącach, ich cywilizacje także znajdowały się na poziomie 0 i proces zarządzania planetą wymknął im się spod kontroli.
Głównym warunkiem przejścia na pierwszy poziom rozwoju cywilizacji, a więc osiągnięcia statusu cywilizacji planetarnej, jest osiągnięcie stabilności politycznej. Tylko stworzenie czegoś w rodzaju światowego rządu pozwoli na kierowanie losami całej planety w celu odpowiedniego pozyskiwania energii. Cywilizacja planetarna czerpie ją ze źródeł o zasięgu globalnym, takich jak oceany, atmosfera i wnętrze planety. Aby zatem osiągnąć tego typu poziom ingerencji w środowisko, konieczna jest głęboka współpraca. W tym sensie cywilizacja typu I jest planetarna. M. Kaku zauważa, że obecnie świat zwraca się ku dwóm sprzecznym tendencjom. Z jednej strony staje się coraz bardziej podzielony, czego przejawem są różnego rodzaju konflikty i antagonizmy, a z drugiej wydaje się głębiej jednoczyć, co widzimy na przykładzie UE. Od tego, który z tych trendów okaże się silniejszy, zależy czy i kiedy Ziemia przejdzie na wyższy stopień rozwoju cywilizacyjnego.
Ku parciu w kierunku współpracy w celu osiągnięcia statusu cywilizacji planetarnej może Ziemię skierować wizja katastrofy na skalę globalną. Kaku mówi tutaj o globalnym ociepleniu i związanych z tym konsekwencjach, takich jak podnoszenie poziomu mórz, czy pustynnieniu niektórych obszarów. Z drugiej strony wymienia kilka zjawisk, które zmierzają w kierunku nadania Ziemi statusu cywilizacji typu I: rozwój gospodarki globalnej, osłabienie poczucia przynależności narodowej, powstanie międzynarodowej klasy średniej, rozwój wspólnego dla całego świata języka i początki kultury ogólnoświatowej.
Cywilizacja typu I jest bardziej świadoma zagrożeń, jakie na nią czyhają. Są one związane z długotrwałą obecnością na jednej planecie, a cywilizacja planetarna jest zmuszona do życia na swojej planecie przez całe wieki, ze względu na trudności z terraformowaniem innych planet i ogromne odległości do sąsiednich gwiazd. Świadomość katastrofy pchnie cywilizację planetarną do rozwoju technologii kosmicznych i eksploracji kosmosu. Początkowo nieudane próby z czasem będą skutkowały zakładaniem małych przyczółków na sąsiednich gwiazdach, czy planetach w celu kolonizacji przestrzeni kosmicznej. Dzięki wzmożonym wysiłkom w perspektywie pojawi się osiągnięcie II stopnia rozwoju planetarnego, czyli opanowanie sąsiednich gwiazd w celu pozyskiwania energii. Na samym końcu stadium rozwoju znajduje się cywilizacja prawdziwie galaktyczna (III stopień).
1