SYSTEM UBEZPIECZEŃ - ĆW 5
SYSTEM UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH - c.d.
4 styczeń zaliczenie - pytania testowe, pytania wyjaśnić pojęcia, wymienić
Następnym razem: ubezpieczenia komunikacyjne i majątkowe
III filar - dodatkowa emerytura
Uczestnictwo w III filarze zreformowanego systemu jest nieobowiązkowe. III filar ma charakter kapitałowy i jest zarządzany przez prywatne instytucje. Jego celem jest zapewnienie osobom ubezpieczonym uzupełnienie przyszłej emerytury z I i II filaru. Warto jednak pomyśleć o dodatkowym zabezpieczeniu swojej przyszłości.
Cechy III filaru:
Całkowita dobrowolność wpłat i samodzielna decyzja ich wysokości,
Nieograniczony wybór formy oszczędzania i terminu rozpoczęcia lub zakończenia wpłat
Kapitałowy
Prywatnie zarządzany
Indywidualne konto
Nadzór państwowy
Możliwe formy gromadzenia środków:
Zbiorowe - Pracownicze Programy Emerytalne
Indywidualne - Indywidualne Konta Emerytalne
Pracowniczy Program Emerytalny
Zorganizowana, grupowa forma systematycznego gromadzenia dodatkowych środków na przyszłe emerytury,
Tworzona dobrowolnie przez pracodawcę
PPE może być tworzony jako program przez:
Jednego pracodawcy - zakładowy
Kilku pracodawców - międzyzakładowy
Funkcjonowanie PPE:
Pracodawca oprócz płacenia obowiązkowej składki emerytalnej może zdecydować o płaceniu na rzecz pracownika dodatkowej składki. Pracodawca może również zaproponować powierzenie oszczędności pracowników instytucjom zajmujących się tworzeniem programów emerytalnych takich jak Grupowe Ubezpieczenia na Życie oraz Pracownicze Programy Oszczędnościowe.
Forma PPE
Umowa z funduszem inwestycyjnym - wnoszenie przez pracodawców składek pracowników do funduszu inwestycyjnego lub różnych funduszy zarządzanych przez wybrane towarzystwo funduszy inwestycyjnych.
Umowa grupowego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym - wnoszenie przez pracodawców składek pracowników do wybranego zakładu ubezpieczeń na życie
Składki na PPE
Dane rodzaje składek w ramach PPE:
Składka podstawowa - kwota składki nie może być wyższa niż 7% wynagrodzenia pracownika
Składka dodatkowa - suma składek wnoszonych przez uczestnika do jednego PPE nie może w ciągu roku przekroczyć trzykrotności sumy maksymalnej wpłaty na IKE.
IKE - Indywidualne Konto Emerytalne
Jest ono jednym z elementów II filaru systemu emerytalnego. Umożliwia podwyższenie przyszłej emerytury poprzez oszczędzanie i reinwestowanie środków gromadzonych na specjalnym koncie, które jest zwolnione z podatku od zysków kapitałowych.
Warunki korzystania z IKE:
Mieć ukończone 16 lat,
Posiadać nieograniczony obowiązek podatkowy na terenie Polski,
Nie dokonywać wypłat transferowych z IKE do programu emerytalnego w danym roku kalendarzowym.
Formy gromadzenia środków na IKE
Fundusze inwestycyjne,
Indywidualne ubezpieczenia na życie z ubezpieczonym funduszem kapitałowym,
Lokata bankowa,
Rachunek papierów wartościowych
Składki na IKE:
Składki mogą być wnoszone z dowolną częstotliwością zależną jedynie od umowy z instytucją prowadzącą IKE,
Suma składek wpłaconych w ciągu roku na IKE nie może przekroczyć 150% średniego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.
Wypłata z IKE
Wypłata świadczenia następuje po ukończeniu 60 roku życia w formie jednorazowej,
W przypadku śmierci środki zgromadzone na IKE są wypłacane: osobą uposażonym oraz spadkobiercom.
PODSUMOWANIE
Wysokość emerytury z III filara zależy od zebranego kapitału, a ten przede wszystkim od okresu oszczędzania i wyników funduszy. Najkorzystniej zacząć w wieku do 35 lat.
Emerytura z dwóch zreformowanych filarów będzie Niżna, niż świadczenia wypłacane do tej pory przez ZUS. W najlepszym wypadku wynosić będzie ok. 60% tego, co udawało się zarobić aktywnie pracując. Państwo zdało sobie bowiem sprawę, że nie jest w stanie zapewnić godziwego życia starzejącemu się społeczeństwu. Dlatego część obowiązków związanych z zapewnieniem środków na emeryturę przerzucono na emeryturę.
Uzupełnić sobie ubezpieczenia osobowe
Co ubezpieczone?
Klasyfikacja (społeczne, gospodarcze),
Nieszczęśliwy wypadek - jak jest definiowany
Klasyfikacja ubezpieczeń - ubezpieczenia społeczne i gospodarcze (kryterium sfery działania)
1.2.1 Ubezpieczenia społeczne
Służą zabezpieczeniu materialnych potrzeb na wypadek śmierci osoby fizycznej bądź uszkodzenia ciała lub dożycia określonego wieku i związanej z tym niezdolności do zarobkowania. Obecnie (przygotowywana jest reforma systemu) organizacją tych ubezpieczeń dla pracujących poza rolnictwem zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych, dla rolników - Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Ubezpieczenia te dotyczą wyłącznie osób fizycznych.
1.2.2 Ubezpieczenia gospodarcze
Funkcjonują w sferze procesów gospodarczych i mimo iż spełniają rolę społeczną są celowo powołaną instytucją, wyodrębnioną organizacyjnie i prawnie, do zaspokajania określonych potrzeb ludności i przedsiębiorstw. Są to wszystkie rodzaje ubezpieczeń poza ubezpieczeniem społecznym. Z uwagi na powojenną przeszłość, pewnym synonimem potocznym tych ubezpieczeń był Państwowy Zakład Ubezpieczeń. W związku ze stosunkowo niskim poziomem wiedzy o ubezpieczeniach jeszcze są mylone pojęcia - ubezpieczeń społecznych i gospodarczych, potocznie określanych ZUS i PZU.
UBEZPIECZENIA OSOBOWE
Osobowe - przedmiotem jest interes ubezpieczeniowy związany z życiem (np. ubezpieczenie na życie), zdrowiem (np. ubezpieczenie kosztów leczenia) i zdolności zarobkowania (ubezpieczenie od utraty zdolności do pracy na skutek wypadku, ubezpieczenie emerytalne). Dzieli na ubezpieczenia życiowe, chorobowe, zdrowotne, od następstw nieszczęśliwych wypadków.
Do ubezpieczeń osobowych najczęściej zaliczane są:
Ubezpieczenia na życie
Ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków
Ubezpieczenia chorobowe, zwane też ubezpieczeniami zdrowotnymi.
Przedmiotem ubezpieczeń osobowych są dobra osobiste takie jak zdrowie, życie.
Art.829 - przedmiot ubezpieczeń osobowych
Art. 829. §1. Ubezpieczenie osobowe może w szczególności dotyczyć:
1) przy ubezpieczeniu na życie - śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią oznaczonego wieku;
2) przy ubezpieczeniu następstw nieszczęśliwych wypadków - uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku.
§ 2. Do zawarcia na cudzy rachunek umowy ubezpieczenia na życie, a także do jej zmiany, konieczna jest uprzednia zgoda ubezpieczonego, która powinna obejmować także wysokość sumy ubezpieczenia. Zmiana umowy dokonana bez zgody ubezpieczonego nie może naruszać jego praw ani praw osoby uprawnionej do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci ubezpieczonego.
Ubezpieczenia te są nie od śmierci ale interesuje nas moment a nie sam fakt śmierci, albo dożycie do określonego momentu.
Ubezpieczenia na życie czy mogą być zawarte na inny rachunek? Inny ubezpieczony i inny ubezpieczycie? Tak. Musi wyrazić zgodę. Np. rodzice na rzecz dziecka.\
Czy można wypowiedzieć umowę w ubezpieczeniach osobowych?
W każdym momencie może ubezpieczający i z dowolnego powodu.
Art. 830. §1. Przy ubezpieczeniu osobowym ubezpieczający może wypowiedzieć umowę w każdym czasie z zachowaniem terminu określonego w umowie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia, a w razie jego braku - ze skutkiem natychmiastowym.
§ 2. W braku odmiennego zastrzeżenia umowę uważa się za wypowiedzianą przez ubezpieczającego, jeżeli składka lub jej rata nie została zapłacona w terminie określonym w umowie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia mimo uprzedniego wezwania do zapłaty w dodatkowym terminie określonym w ogólnych warunkach ubezpieczenia; w wezwaniu powinny być podane do wiadomości ubezpieczającego skutki niezapłacenia składki.
§ 3. Ubezpieczyciel może wypowiedzieć umowę ubezpieczenia na życie jedynie w wypadkach wskazanych w ustawie.
§ 4. Przepisy § 3 oraz art. 812 § 8 stosuje się odpowiednio w razie zmiany ogólnych warunków ubezpieczenia na życie w czasie trwania stosunku umownego. Nie uchybia to stosowaniu w takim przypadku przepisu art. 3841.
Czy może zakład ubezpieczeń?
Jedynie w przypadkach w ustawie może wypowiedzieć umowę!
Jeżeli ubezpieczający opóźnia się w spłacie składki zakład ubezpieczeń wzywa, przypomina o składce jeśli pomimo tego nieuregulowano przyjmuje się, że ubezpieczający wypowiada umowę.
Osoba uprawniona - art.831
Art. 831. § 1. Ubezpieczający może wskazać jedną lub więcej osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia w razie śmierci osoby ubezpieczonej; może również zawrzeć umowę ubezpieczenia na okaziciela. Ubezpieczający może każde z tych zastrzeżeń zmienić lub odwołać w każdym czasie.
§ 11. W razie zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek do wykonywania uprawnień, o których mowa w paragrafie poprzedzającym, konieczna jest uprzednia zgoda ubezpieczonego; umowa lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą przewidywać, że uprawnienia te ubezpieczony może wykonywać samodzielnie.
§ 2. Jeżeli wskazano kilka osób uprawnionych do otrzymania sumy ubezpieczenia, a nie oznaczono udziału każdej z nich w tej sumie, ich udziały są równe.
§ 3. Suma ubezpieczenia przypadająca uprawnionemu nie należy do spadku po ubezpieczonym.
Na okaziciela - kto się stawi ten ma.
Osobowe ubezpieczenia na cudzy rachunek? Musi być zgoda ubezpieczającego.
Kto nie może być uprawiony - art.832
Art. 832. § 1. Wskazanie uprawnionego do otrzymania sumy ubezpieczenia staje się bezskuteczne, jeżeli uprawniony zmarł przed śmiercią ubezpieczonego albo jeżeli umyślnie przyczynił się do jego śmierci.
§ 2. Jeżeli w chwili śmierci ubezpieczonego nie ma osoby uprawnionej do otrzymania sumy ubezpieczenia, suma ta przypada najbliższej rodzinie ubezpieczonego w kolejności ustalonej w ogólnych warunkach ubezpieczenia, chyba że umówiono się inaczej.
Samobójstwo i zatajenie choroby - art. 833 i 834
Art. 833. Przy ubezpieczeniu na życie samobójstwo ubezpieczonego nie zwalnia ubezpieczyciela od obowiązku świadczenia, jeżeli samobójstwo nastąpiło po upływie lat dwóch od zawarcia umowy ubezpieczenia. Umowa lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą skrócić ten termin, nie bardziej jednak niż do 6 miesięcy.
Art. 834. Jeżeli do wypadku doszło po upływie lat trzech od zawarcia umowy ubezpieczenia na życie, ubezpieczyciel nie może podnieść zarzutu, że przy zawieraniu umowy podano wiadomości nieprawdziwe, w szczególności że zatajona została choroba osoby ubezpieczonej. Umowa lub ogólne warunki ubezpieczenia mogą skrócić powyższy termin.
2