18.04 (sobota)

ATRAKCYJNOŚĆ INTERPERSOLANA

Definicje:

1. Zdolność wzbudzania do siebie emocji pozytywnych innych osób

2. Przypisywanie jednostce cech pozytywnie wartościowych

Emocjonalne i poznawcze oceny atrakcyjności interpersonalnej nie zawsze są ze sobą spójne: niektórych ludzi bardziej się ceni niż lubi, innych- bardziej lubi niż ceni

FUNKCJE ATRAKCYJNOŚCI INTERPERSONALNEJ

→ potwierdzenie poczucia własnej wartości

→ narzędzie wpływu społecznego- osoby atrakcyjnie interpersonalnie lepiej (łatwiej) zaspokajają potrzeby

TEORIE ATRAKCYJNOŚCI INTERPERSONALNEJ

Koncepcja wymiany- ogólne założenia

• w kontaktach interpersonalnych jednostka kieruje się bilansem nagród i kar jakie otrzymuje lub spodziewa się otrzymać od partnera

• kontakty interpersonalne regulowane są przez normę wzajemności

• nagrody i kary mają charakter zarówno materialny (fizyczny) jak i psychologiczno - społeczny

1. Teoria elementarnych zachowań społecznych George'a Homansa

Podstawowe tezy:

• jednostka ma tendencje do powtarzania zachowań dlań nagradzających (PRAWO EFEKTU)

•ludzie robią to, za co są chwaleni

• im częściej jednostka nagradzana jest pewną formą zachowania tym mniejszą wartość nagradzającą ma powtarzanie tego zachowania

• im jednostka bardziej czuje się pokrzywdzona, tym bardziej prawdopodobne jest, że zachowa się w sposób agresywny

2. Teoria równości społecznej Adamsa

Tezy:

• człowiek kieruje się równością wkładów i zysków- porównuje wkłady nie tylko partnera lecz innych osób podobnych do siebie w innych związkach

• wzajemna atrakcyjność jest największa wtedy, gdy partnerzy wnoszą mniej więcej tyle samo ile otrzymują

• w sytuacji uzyskiwania więcej niż samemu się daje dochodzi do reinterpretacji sytuacji (pomniejszania wkładu partnera)

• w sytuacji uzyskiwania mniej niż się samemu daje jest większe prawdopodobieństwo zerwania związku

3. Teoria bilansu interakcji Thibuta i Kelley'a

Ogólne założenia:

• bilans interakcji zależy od zewnętrznych i wewnętrznych determinantów związku:

1. zewnętrzne determinanty to: cechy indywidualne partnerów, zdrowie, uroda, stan materialny, wykształcenie itp.

2. wewnętrzne determinanty zachowania: facylitacja (zachowania względem siebie które prowadzą do harmonii w związku), interferencja, repetycja

• bilans interakcji zależy od poziomu oczekiwań partnerów oraz alternatywnego poziomu porównawczego (możliwości wyboru innych partnerów)

4. Teoria zysku i straty Aronsona

Atrakcyjność interpersonalna nie jest wyznaczana przez sumę uzyskanych nagród (czy kar) lecz przez rozbieżność między tym, co się poprzednio dostawało, a tym co się obecnie otrzymuje (badania Aronsona i Lindera 65')

5. Teoria zasobów - E. i U. FOA

Główne tezy:

→ nagrody, jakimi dysponują partnerzy są zależne od ekonomicznych praw podaży i popytu w określonych warunkach społecznych (najbardziej atrakcyjne są dobra, które występują rzadko i są trudno dostępne)

→ podstawowe zasoby uwzględnione w ocenie partnera to: miłość, status społeczny, informacja, dobra materialne, usługi, pieniądze

→ ludzie preferują partnerów z którymi mogą dokonać wymiany zasobów tej samej kategorii

EWOLUCYJNA INTERPRETACJA WIĘZI MIĘDZYLUDZKICH

† podstawowym celem każdej jednostki jest przetrwanie oraz przekazanie swoich genów potomstwu

† w świecie ograniczonych dóbr materialnych oraz silnej agresji wewnątrz gatunkowej życie we wspólnocie ma charakter adaptacyjny

† długi okres zależności dziecka sprawia, że optymalna opieka nad nim wymaga udziału obojga rodziców

† mechanizmem wyzwalającym zachowania przywiązania między rodzicami jest miłość

† dziecko ma wrodzone zdolności do zachowań wiążących (krzyk, ssanie, przytulanie, uśmiech)

TEORIA PRZYWIĄZANIA BOWLBYIEGO I AINSWORTHA

1. Uczuciowe przywiązanie dziecka i matki pełni funkcje biologiczne- zapewnia ochronę przed niebezpieczeństwem i służy przetrwaniu

2. Jakość więzi między dzieckiem a matką decyduje o zaufaniu dziecka do siebie i innych. Wpływa na relacje społeczne w życiu dorosłym

3. Wyróżnia się trzy style przywiązania dziecka do matki:

1. Bezpieczny - zaufanie dziecka do matki, wiara w jej dostępność i wrażliwość na potrzeby dziecka

2. Lękowo- ambiwalentny - niskie poczucie bezpieczeństwa, silny lęk przed rozstaniem, złość po okresie rozstania

3. Unikający - unikanie bliskiego kontaktu z matką jako forma obrony przed zranieniem na skutek długotrwałej niedostępności lub nadwrażliwości matki na potrzeby dziecka

ROLA WCZESNODZIECIĘCYCH WIĘZI SPOŁECZNYCH

ᴥ zjawisko IMPRINTINGU u zwierząt - badania Konrada Lorenza (37')

ᴥ rola dotyku dla prawidłowego rozwoju uczuciowego- badania Hasłowa (65')

ᴥ rola więzi emocjonalnej między dzieckiem a matką dla prawidłowego rozwoju w życiu dorosłym ludzi

ᴥ badania Villanta (82'), Ainsworth (69'), Hazana i Shavera (87')

ZACHOWANIA WIĄŻĄCE- STRUKTURA ZACHOWAŃ WIĄŻĄCYCH

Typ zachowania	Przykłady zachowań
Zachowania seksualne	Wyzwalanie pożądania, inicjowanie kontaktu seksualnego, stosunki seksualne, ekspresja doznań erotycznych
Zachowania na rzecz partnera i wspólnoty

Preferencje kobiet i mężczyzn dotyczące stałego partnera płci przeciwnej wg koncepcji ewolucyjnej

♂ biologiczne różnice między kobietami i mężczyznami - zróżnicowany wkład w przekazywaniu życia potomstwu- sprawiają że preferencje kobiet i mężczyzn dotyczące partnera płci przeciwnej są odmienne

♀ kobiety oczekują, że mężczyzna będzie dysponował zasobami ekonomicznymi, miał wysoką pozycję społeczną, był ambitny i pracowity, odrobinę starszy, odpowiedzialny i stały uczuciowo, zdrowy i silny, a także podobny pod względem wartości

♂ mężczyźni oczekują, że kobieta będzie urodziwa, zdrowa, wierna, niedoświadczona seksualnie

BADANIA KUCZYŃSKIEGO 98'

→ badania dotyczyły par pozostających w trwałych związkach uczuciowych (wspólne mieszkanie)

→ osoby badane pytano o zachowania wiążące własne oraz partnera, a także o ocenę wartości związku

→ oceny jakości związku kształtowały się wg odmiennych prawidłowości u obu płci

WYNIKI:

1. Mężczyźni- MODEL BIORCY

Mężczyźni wyżej cenili jakość związku im częściej (w ich relacjach) partnerki prezentowały zachowania wiążące, im większość przyjemność sprawiały im zachowania partnerki oraz im rzadziej sami podejmowali zachowania wiążące wobec partnerek. Własne zachowania wiążące sprawiały menom znacznie mniejszą przyjemność niż zachowania partnerek

2. Kobiety- MODEL DAWCY I BIORCY

Kobiety wyżej oceniały jakość związku, gdy w ich relacji partnerzy częściej podejmowali zachowania wiążące oraz im większą przyjemność sprawiały im te zachowania partnera, także gdy same częściej podejmowały zachowania wiążące wobec nich. Własne zachowania wiążące sprawiały im równie silną przyjemność jak zachowania partnera

ROLA ATRAKCYJNOŚCI FIZYCZNEJ KOBIET I MĘŻCZYZN

Dwie zasady doboru partnera:

1. Zasada doboru właściwego- wybór partnera dopasowany jest do samooceny jednostki w zakresie urody

2. Zasada doboru najlepszego- niezależnie od samooceny jednostka wybiera partnerów najbardziej urodziwych (Walster 66', Stroebe 77', Huston 76')

---