ĆWICZENIE NR 2
NAPIĘCIE MIĘŚNIOWE.
Doświadczenie Brondgesta informuje o tym, że napięcie mięśniowe jest utrzymywane.
Mięśnie zbudowane są z dwóch typów włókien mięśniowych. Główną masę mięśniową stanowią włókna ekstrafuzalne, czyli zewnątrzwrzecionowe, które są całe poprzecznie prążkowane. Ruchowo unerwiają je duże motoneurony alfa. Pobudzenie motoneuronów alfa wywołuje skurcz całego mięśnia. Drugi typ włókien to włókna intrafuzalne, czyli wśródwrzecionowe z wrzecionkami nerwowo-mięśniowymi. W środkowej części nie mają poprzecznego prążkowania a zawierają receptory wrażliwe na rozciąganie tzw. Zakończenia pierścieniowo-spiralne. Dystalne części włókien intrafuzalnych mogą się kurczyć. Te części unerwiane są ruchowo przez małe motoneurony gamma. Pobudzenie motoneuronów wywołuje skurcz tylko włókien intrafuzalnych.
Receptory mięśni należą do proprioreceptorów.
Motoneurony gamma regulują czułość receptora wrażliwego na rozciąganie we włóknach intrafuzalnych.
FILM:
Stałe przewodzenie impulsów nerwowych pomiędzy receptorami w mięśniach a ośrodkami w rdzeniu kręgowym jest warunkiem istnienia tonicznego napięcia mięśni szkieletowych.
napięcie mięśniowe ma charakter odruchowy.
ODRUCHY WŁASNE RDZENIA:
dla kolanowego: L2-L4
dla skokowego: S1-S2
dla mięśnia promienno-ramieniowego: C5-C6
dla mięśnia trójgłowego ramienia: C6-C7
Są to odruchy własne rdzenia, bo receptory są w mięśniu, czyli efektorze. Należą do odruchów głębokich.
Odruchy powierzchniowe wykonuje się poprzez podrażnienie skóry. Odpowiadają wtedy mięśnie, które są w okolicy.
EEG- ELEKTROENCEFALOGRAFIA
EEG- metoda rejestracji spontanicznej czynności bioelektrycznej mózgu. To rejestrowanie potencjałów elektrycznych po przyłożeniu elektrod do skóry głowy.
ELEKTROKORTYKOGRAFIA- bezpośredni zapis z kory mózgu.
19 elektrod w układzie 10-20 : 8 elektrod na każdą półkulę i w 3 w linii środkowej. Do płatków ucha przykłada się elektrodę obojętną.
W zapisie EEG wyróżniamy:
fala- prosta, krótkotrwała zmiana różnicy potencjałów
czynność-ciąg zmian o charakterze fal
rytm- czynność składająca się z powtarzających fal o stałej częstotliwości i stałym kształcie
zespół- 2 lub więcej fal powtarzających się jako stała forma
W zapisie wyróżniamy fale i rytmy:
fale alfa o częstotliwości 8-13Hz i amplitudzie 10-100mV
fale i rytm beta o częstotliwości 14-30Hz i amplitudzie 5-25mV
fale i rytm theta o częstotliwości 4-7Hz
fale i rytm delta o częstotliwości 0,6-3 Hz
W prawidłowym EEG w stanie czuwania, spokoju z zamkniętymi oczami występują fale alfa, których najwyższa amplituda rejestruje się w odprowadzeniach potylicznych ciemieniowych. Oprócz rytmu alfa w prawidłowym EEG są też fale beta.
Po otwarciu oczy następuje blokada fal alfa i pojawiają się fale beta- reakcja zatrzymania w EEG. Po zamknięciu oczu fale alfa powracają. W każdym badaniu EEG przeprowadza się też próbę hiperwentylacji przez ok. 3 min.
HIPERWENTYLACJA- badany oddycha głęboko, zmniejsza się CO2 we krwi, co powoduje skurcz tętnic i względne niedotlenienie i zmniejszanie wykorzystania glukozy przez komórki nerwowe.
SEN: na podstawie EEG sen podzielono na dwie fazy:
sen Rem- sen aktywny (paradoksalny). Pojawiają się marzenia senne, charakteryzuje się szybkimi, nieregularnymi falami o niskiej amplitudzie. Występują szybkie ruchy gałek ocznych.
Sen NREM- w EEG charakteryzuje się wolnymi falami o wysokiej amplitudzie. Sen wolno falowy, zsynchronizowany. Dzieli się na 4 stadia. Występują powolne ruchy gałek ocznych.
Fazy i stadia powtarzają się w ciągu nocy kilkakrotnie w określonym porządku. NREM i REM tworzą tzw. Cykl snu.
STADIA FAZY NREM:
Drzemanie, znikają ruchy powiek, rytm alfa początkowo obecny w całym zapisie później niewielkie ilości fal beta
Sen lekki, przewaga rytmu theta, obecne są wrzeciona snu (fale o częstotliwości 14-16 Hz o układzie wrzecionowatym) i zespoły K (fala wolna z wrzecionem)
Sen głęboki, rytm delta przemieszany z theta i wrzecionami
Sen głęboki, uogólniona czynność delta
FAZA REM:
Zanika napięcie mięśniowe
Oddech nieregularny
Marzenia senne
Szybkie ruchy gałek ocznych
ANALIZA HIPNOGRAMU:
To przedstawienie poszczególnych faz snu podczas danego cyklu.
u niemowląt połowa snu to faza REM
u dzieci znaczna część to fazy 3.4 NREM
u osób starszych skraca się stadium 3 i zanika 4, sen jest płytki, częste przebudzenia, trudności z zasypianiem
NEUROBIOLOGICZNE PODŁOŻE SNU:
nie istnieje pojedynczy ośrodek
neuronalne układy nieswoiste zawiadujące występowanie snu i czuwania, rozciągają się od rdzenia przedłużonego do części podstawnej przodomózgowia.
W NREM i REM spada przepływ czynności bioelektrycznej w polach kojarzeniowych, co jest nieodłączną cechą snu.
AUTONOMICZNY UKŁAD NERWOWY:
nie podlega naszej woli
kontroluje i reguluje pracę narządów wewnętrznych
jego receptory to interoreceptory
kieruje metabolizmem i podtrzymywaniem podstawowych funkcji życiowych- oddychanie, krążenie
utrzymuje homeostazę
unerwia ruchowo mięśnie gładkie
Układ ten stanowi eferentną część trzewnych łuków odruchowych.
AUTONOMICZNY UKŁAD NERWOWY DZIELI SIĘ NA:
układ współczulny utworzony z neuronów rdzeniowych odcinka piersiowo-lędźwiowego
układ przywspółczulny- utworzony z nerwów czaszkowych: III, VII, IX, X oraz nerwów rdzeniowych odcinka krzyżowego
Cechą swoistą AUN jest z reguły podwójny, zwykle antagonistyczne unerwienie współczulno-przywspółczulne tych samych narządów.
Sympatykotonia- przewaga napięcia układu współczulnego
Wagotonia- przewaga napięcia układu przywspółczulnego
Ciała komórek nerwowych AUN zgrupowane są w zwojach. Cechą charakterystyczną jest występowanie 2 neuronów w drodze odśrodkowej- przedzwojowy z osłonką mielinową i zazwojowy bez osłonki.
Neurony przedzwojowe układu współczulnego i przywspółczulnego uwalniają acetylocholinę, która dała na receptory nikotynowe.
Narzad |
Współczulny |
Przywspółczulny |
Źrenica |
rozszerza |
Zwęża |
m. rzeskowy oka |
rozkurcz |
Surcz |
Serce |
pobudza |
Hamuje |
Naczynia krwionośne |
zwęża |
rozszerza |
oskrzela |
rozszerzanie |
zwężanie |