2.Przykłady historycznych badań epidemiologicznych.
1.Edward Jennar- badania nad przyczynami i skutkami ospy krowiej
w latach 90.XVIII w. wykazano, że zakażenie ospą krowią stanowi zabezpieczenie przed wirusem ospy
zauważył, że kobiety dojące krowy, mimo zarażenia się od nich ospą krowią (tzw. krowianką) chorują krótko i łagodnie. Co więcej, nie chorują one na ospę prawdziwą, a nawet jeżeli wystąpią u nich jej objawy są one łagodne i nie pozostawiają po sobie żadnych śladów.
„KROWIANKA”
szczepionka przeciw ospie prawdziwej na bazie wirusów ospy krowiej.
„WARIOLIZACJA”
szczepienie materiałem zakaźnym pochodzącym z krost ospowych chorego człowieka /ospa prawdziwa/
Dzięki lady Mary Wortley Montagu, żonie brytyjskiego ambasadora w Turcji, która zleciła przeprowadzenie tej procedury u swojego syna, wariolacja dotarła ok. 1722 do Anglii, a stamtąd rozpowszechniła w kolejnych latach na dalsze kraje Europy.
„WAKCYNACJA”
uodpornienie organizmu przed działaniem zakaźnych czynników chorobotwórczych poprzez szczepienie /ospa krowia/
2. Johna Snowa - badanie dotyczące epidemi cholery w Londynie
odkrył związek między wodą pitną a zgonami na cholerę
jako dowód dokonał statystycznego porównania zgonów na cholerę z korzystaniem z określonego źródła wody i wykazał, że zarówno liczba zgonów z powodu cholery jak i daleko wyższy współczynnik zgonów były znacznie większe wśród osób, którym wody pitnej dostarczało przedsiębiorstwo Southwark (źródłem zakażenia jest zanieczyszczona fekaliami woda )
zachęcił do wprowadzenia usprawnień w dostarczaniu wody na długo przed odkryciem drobnoustroju wywołującego cholerę, a jego badania miały bezpośredni wpływ na politykę zdrowotną.
były to pierwsze dokładne badania epidemiologiczne, oparte na współczynnikach umieralności.
3. Richard Doll oraz Bradford Hill -potwierdzili związek pomiędzy paleniem i nowotworem płuc
w badaniu opublikowanym w "British Medical Journal" 26 czerwca1954 r.
Pół wieku później Doll i profesor Oksfordu Richard Peto poinformowali o wynikach innych, trwających 50 lat badań, prowadzonych na 34,439 tysiącach Brytyjczyków
Na początku zaplanowano jedynie projekt pięcioletni
Wstępne wyniki badań okazały się jednak tak intrygujące, że badanie potrwało pięć dekad
Badania potwierdziły, że palenie wywołuje raka płuc oraz że powoduje też choroby serca
Trwające 50 lat badanie dotyczyło mężczyzn urodzonych w latach 20., którzy w wieku około 18 lat - gdy brali udział w II wojnie światowej - zostali pokoleniem nałogowców na niespotykaną wcześniej skalę
Obserwacje wykazały, że około dwie trzecie tych ludzi umarło z powodu nałogu
Od kiedy Doll rozpoczął badania, tytoń zabił na całym świecie około 100 mln ludzi
4. Badania Framingham
Jedne z najsłynniejszych badań kohortowych prowadzone w Stanach Zjednoczonych do chwili obecnej od ponad 50 lat .
Rozpoczęto je w 1948 roku objęło ok 30.000 osób, które poddano dokładnemu badaniu lekarskiemu.
Badania te powtarzano co kilka lat, rejestrując pilnie przyczyny zgonów w tej grupie ludzi.
Dotyczą badania czynników ryzyka występowania chorób sercowo-naczyniowych, ale także wielu innych np. chorób układu oddechowego, kostno-stawowego.
5. John Graunt
"spisy zgonów" istniały w Londynie, składając się z tygodniowych raportów dotyczących zgonów, ze szczególnym uwzględnieniem zgonów wynikających z epidemii.
na podstawie tych materiałów z lat 1604-1661, John Graunt przygotował książkę "Natural and Political Observations Mentioned in a Following Index and Made upon the Bills of Mortality", w której opisał m.in.
przewagę urodzeń noworodków płci męskiej,
wysoką umieralność niemowląt
sezonowość zgonów,
konstruując po raz pierwszy tablice trwania życia.
Ze względu na pionierski charakter swojej pracy, Graunt określany był mianem
"ojca biostatystyki"
"ojca demografii" a także
prekursora epidemiologii