Badania fizykalne układu sercowo-konspekt


Badania fizykalne układu sercowo-naczyniowego

Zadania układu krążenia

Fizjologia serca

Fizjologia układu naczyniowego

Układ naczyniowy składa się z krążenia układowego (dużego) i płucnego (małego). Oba zaczynają się od dużych sprężystych tętnic (aorta, tętnica płucna), które dzielą się następnie kilkanaście razy na coraz mniejsze mięśniowe tętnice i tętniczki, a dalej na liczne naczynia włosowate zbudowane jedynie z pojedynczej warstwy komórek śródbłonka. Włośniczki łączą się w żyłki, a te w coraz większe żyły, uchodzące ostatecznie do przedsionków.

c.d.

Funkcjonowanie układu naczyniowego odbywa się zgodnie z trzema zasadami:

1)układ dążący do utrzymania ciśnienia tętniczego na względnie stałym poziomie w taki sposób, aby nie zależało ono bezpośrednio od zmian pojemności minutowej serca i przepływu krwi przez tkanki

2)przepływ krwi jest regulowany lokalnie w sposób odmienny w różnych narządach

3)pojemność minutowa serca zależy głównie od miejscowych przepływów tkankowych (serce dorosłego człowieka pompuje 4-5 litrów krwi na minutę, a w czasie intensywnego wysiłku 20-25 litrów na minutę).

Podstawowe pojęcia w hemodynamice

c.d.

c.d.

c.d.

130-160ml. Jest to pojemność późno rozkurczowa. Późny rozkurcz komór to faza przypadająca na koniec skurczu przedsionków

Badania układu sercowo-naczyniowego- badanie podmiotowe

1.Badanie podmiotowe jest źródłem informacji wyjściowych na temat chorób przebytych i obecnych pacjenta, stanowi ważny punkt w naszym badaniu. W skład tego badania wchodzi wywiad.

c.d.

Zadajemy następuje pytania:

1.Jakie są dolegliwości zasadnicze, czy występują?

- ból w klatce piersiowej, jaki ma charakter

- duszność

- kołatanie serca

-omdlenia

-kaszel

-krwioplucie

-zmęczenie

-nykturia (oddawanie moczu w nocy więcej niż raz jest częstym objawem niewydolności serca)

-nudności i wymioty (zawał serca lub zaawansowana niewydolność serca)

-oraz czy na kończynach dolnych występują obrzęki.

2.Jaka jest tolerancja wysiłku?

3.Czy badany miał rozpoznane choroby układów: oddechowego, krążenia, nerwowego?

4.Jak przebiegało dotychczasowe leczenie?

c.d.

6.Czy badany pali papierosy?

7.Jakie są ostatnie wartości tętna, ciśnienia, glukozy, cholesterolu?

8.Jaką wykonuje pracę?

9.Jakie badany przebył zabiegi operacyjne?

10.Zadajemy pytanie czy ktoś w jego najbliższej rodzinie chorował, czy choruje na serce?

Rodzaje i charakter bólu w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej

Źródłem bólu mogą być wszystkie struktury klatki piersiowej, z wyjątkiem miąższu płucnego:

Ból dławicowy

Mechanizm powstania

c.d.

Charakter bólu

Umiejscowienie

c.d.

Ból w stabilnej dławicy zazwyczaj trwa2-10minut < tępy ból trwający kilka godzin rzadko ma charakter dławicowy. Jeżeli ból trwa dłużej niż 10min należy podejrzewać dławicę piersiową niestabilną lub zawał serca

Ból zawałowy

Objawy:

Ból w zapaleniu osierdzia

Mechanizm powstania

Charakter bólu: ostry, kujący o charakterze opłucnowym

Umiejscowienie: początkowo w okolicy przedsercowej po lewej stronie klatki piersiowej, rzadziej zlokalizowany za mostkiem; może promieniować do szyi, lewego ramienia, barku i miejsca przyczepu mięśnia czworobocznego do grzebienia łopatki.

Ból w rozwarstwieniu aorty

Zespół Da Costy (dystonia neurowegetatywna, nerwica serca)

Towarzyszą mu:

-uczucie niepokoju i zmęczenia

-kołatania serca

c.d.

-duszność zawroty głowy

- hiperwentylacja

-parestezja kończyn

Ból często ustępuje po podaniu placebo lub leków uspakajających. Zespół ten zwykle występuje u kobiet po 40r.ż. cierpiących na depresję lub nerwicę.

Kołatanie serca

Kołatanie serca to nieprzyjemne uczucie bicia serca będące wynikiem zmian w częstotliwości, rytmie lub sile skurczu serca.

Mechanizm powstania zależy od przyczyny wywołania kołatania i dochodzi do nieprawidłowości w jego przewodzeniu.

c.d.

Wyróżniamy kołatania:

1. niemiarowe kołatanie (migotanie przedsionków z szybką odpowiedzią komór, wieloogniskowy częstoskurcz przedsionkowy MAT, Trzepotanie przedsionków ze zmiennym stopniem przewodzenia przedsionkowo-komorowego)

c.d.

2. szybkie miarowe kołatanie serca-przyczyny:

-częstoskurcz nadkomorowy o miarowym rytmie jeśli pacjent odczuwa kołatania

a) w klatce piersiowej (nawrotowy częstoskurcz przedsionkowo-komorowy z dodatkową drogą przewodzenia)

b) w szyi jest to najprawdopodobniej częstoskurcz nawrotowy z węzła przedsionkowo-komorowego (podczas skurczu przedsionki i komory kurczą się wtedy równocześnie, blokuje przepływ krwi w żyle głównej górnej) takie przewodzenie można przerwać za pomocą

zabiegów zwiększających napięcie nerwu błędnego.

c.d.

3. Kołatanie napadowe- cechuje się nagłym początkiem i nagłym ustąpieniem:

- nerwica np. w migotaniu przedsionków.

4. Kołatanie nienapadowe- przyspiesza i ustępuje stopniowo np. w tachykardii zatokowej.

Kołataniu towarzyszą takie objawy jak:

zmęczenie, zawroty głowy, uczucie dyskomfortu w klatce piersiowej, duszność, wielomocz, zasłabnięcie bez utraty przytomności, omdlenie

Omdlenie

To przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu.

Przyczyny: efekt działania lęku, kardiogenne (zmniejszenie rzutu serca), zespół podkradania tętnicy podobojczykowej, padaczka, zespół zatoki tętnicy szyjnej.

Omdlenie kardiogenne zaczyna się nagle i nie poprzedza go typowa dla padaczki aura. Powrót do świadomości jest szybki.

Obrzęki

Obrzęk to gromadzenie się płynu w przestrzeni pozakomórkowej i pozanaczyniowej tkanek i narządów. Obrzęk jest zwykle skutkiem jednego z czterech mechanizmów:

1.wzrost ciśnienia hydrostatycznego w odcinku żylnym włośniczek

2.spadek ciśnienia onkotycznego osocza (z powodu hipoalbuminurii)

3.utrudnionego odpływu chłonki

4.zwiększonej przepuszczalności włośniczek (w przebiegu zapalenia)

c.d.

Obrzęki można podzielić na miejscowe

i uogólnione.

Duże uogólnione obrzęki stwierdza się u chorych z zaawansowaną niewydolnością serca, zespołem nerczycowym lub marskością wątroby.

Obrzęki pochodzenia sercowego są większości przypadków objawem niewydolności serca, najczęściej przewlekłej z upośledzeniem czynności prawej komory.

Obrzęki pochodzenia sercowego są umiejscowione w niżej położonych częściach ciała (u chorych chodzących symetrycznie na kończynach dolnych, u leżących w okolicy kości krzyżowej. Typowe obrzęki pochodzenia sercowego są ciastowate.

Duszność

Najczęstszą kardiologiczną przyczyną duszności jest zastój w krążeniu płucnym

Rzadziej duszność wynika ze zmniejszonego rzutu serca bez zastoju płucnego np. W tetralogii Fallota. Duszność której towarzyszy świst nad płucami może być wywołana niewydolnością lewej komory serca. Duszność zwykle po wysiłku jest równoważnikiem dławicy piersiowej.

Kaszel

Kaszel wywołany zwiększeniem ciśnienia żylnego w krążeniu płucnym z powodu niewydolności serca lub zastawki mitralnej jest suchy, męczący, napadowy i częściej występuje w nocy. Kaszel któremu towarzyszy duszność wysiłkowa, jest najczęściej spowodowany niewydolnością serca lub POCHP.

Krwioplucie

Krwioplucie z dusznością jest typowe dla zwężenia zastawki mitralnej i zwykle poprzedzone gwałtownym wzrostem ciśnienia w lewym przedsionku, np. po wysiłku

Zmęczenie

Najczęstszy i nieswoisty objaw upośledzonej pracy serca. Może być skutkiem obniżenia ciśnienia tętniczego

u osób leczonych z powodu nadciśnienia lub niewydolności serca

Badanie fizykalne-Przedmiotowe

Badanie przedmiotowe układu krążenia stanowi ważny etap w ocenie stanu chorego i powinno być ściśle związane z badaniem podmiotowym. Podstawowe metody badania fizykalnego są prostym i powszechnie dostępnym sposobem oceny zmian w układzie krążenia, pozwalającym, łącznie z wywiadem ustalić prawidłowe rozpoznanie.

W skład badania przedmiotowego wchodzi:

1.Oglądanie

2.Obmacywanie

3.Osłuchiwanie

4.Opukiwanie: tylko wtedy gdy nie można zbadać koniusza serca

Oglądanie

Sinica

Sinica to fioletowoniebieskie zabarwienie skóry i błon śluzowych.

1.Sinica prawdziwa- znika pod wpływem uciśnięcia skóry, jest spowodowana zwiększonym stężeniem odtlenowanej hemoglobiny we krwi włośniczkowej(>5g/dl) lub obecnością hemoglobiny patologicznej >0.5g/dl

Klasyfikacja i przyczyny sinicy

a) sinica centralna- uogólniona widoczna na błonach śluzowych i skórze, która jest zwykle ciepła. Jeżeli występuje na płatku małżowiny usznej, to nie znika pod wpływem masażu.

Przyczyny: niewydolność oddechowa, niektóre wady wrodzone serca powodujące przeciek tętniczo-żylny, obniżenie ciśnienia parcjalnego tlenu we wdychanym powietrzu ( na dużych wysokościach), obecność hemoglobiny patologicznej

c.d.

2. Sinica obwodowa- widoczna na skórze w dystalnych części ciała, która jest zwykle zmienna. Jeśli występuje na płatku małżowiny usznej, to znika pod wpływem masażu. Jest wynikiem odtlenienia hemoglobiny w tkankach obwodowych.

Przyczyny: znaczne wychłodzenie ciała, zmniejszenie objętości wyrzutowej serca, miejscowe zaburzenia układu tętniczego (miażdżyca, zatory tętnicze, angiopatia cukrzycowa ), upośledzony odpływ krwi żylnej (zakrzepica, zapalenie żył powierzchniowych), zwiększenie lepkości krwi np. czerwienica

3.Sinica rzekoma- nie znika pod wpływem uciśnięcia skóry pod palcem. Występuje rzadko, przyczyną jest nieprawidłowy barwnik

w skórze (leki- chloropromazyna, amiodaron; metale ciężkie-srebro, złoto)

Oglądanie-palce pałeczkowate

Palce pałeczkowate występują obustronnie są charakterystyczną cechą w sinicy centralnej wywołanej sinicznymi wadami wrodzonymi serca. Jednostronne pojawienie się może być objawem tętniaka aorty upośledzającego krążenie tętnicze w jednej kończynie górnej.

Oglądanie.
Układ naczyń-poszerzenie żył szyjnych

Badanie wypełnienia żył szyjnych przeprowadza się u pacjenta leżącego, gdy jego klatka piersiowa i głowa są uniesione w stosunku do poziomu, najlepiej pod kątem 45 stopni, szyja nie jest zgięta, a głowa jest zwrócona w bok.

U osoby zdrowej przy takim ułożeniu żyły są wypełnione do wysokości około1-2cm. Powyżej wycięcia mostka; dość często są jednak zapadnięte. Wypełnienie żył szyjnych zwiększa się w czasie wydechu i zmniejsza w czasie wdechu.

c.d.

Przyczyny obustronnego nadmiernego wypełnienia żył szyjnych:

1.niewydolność prawej komory

2. duża ilość płynu w worku osierdziowym

3.zaciskające zapalenie osierdzia- wówczas wypełnienie większe podczas wdechu (dziwacze paradoksalne tętno żylne)

4.ograniczona drożność żyły głównej górnej

5. zwężenie lub niedomykalność zastawki trójdzielnej

6.nadciśnienie płucne

7.zator tętnicy płucnej

8.prężna odma opłucnowa

c.d.

Przyczyny jednostronnego nadmiernego wypełnienia żył szyjnych:

1.duże wole

2.po stronie lewej- ucisk lewej żyły ramienno-głowowej przez nowotwór

W celu umiejscowienia przeszkody wywołującą poszerzenie żył szyjnych należy zbadać odpływ wątrobowo-szyjny

Pacjenta układa się na wznak z tułowiem tak uniesionym, aby wypełnienie żył szyjnych nie przekraczało poziomu 1-2cm. Nad wcięciem mostka. Przez 30- 60s . uciska się ręką okolice prawego podżebrza, a w razie tkliwości tego obszaru inny obszar jamy brzusznej. Zwracamy uwagę żeby chory swobodnie oddychał i obserwujemy żyły szyjne.

Oglądanie klatki piersiowej

Oglądanie klatki piersiowej

c.d.

Konsekwencje deformacji klatki piersiowej

Obmacywanie- badanie tętna

0-puls nieobecny

+1-tętno słabe

+2-tętno normalne

+3-tętno przepełnione

c.d.

W czasie mierzenia pulsu zwraca się uwagę na cechy tętna, którymi są:

c.d.

Patologia

Szczególne rodzaje tętna:

c.d.

Wykres tętna -dziwaczne

POMIAR CIŚNIENIA TĘTNICZEGO

ok. 2 - 3 mm Hg / s.

Ocena obrzęków

Oceniamy miejsce występowania obrzęku,

ich rodzaj (uciskamy palcem przez 5 sek.). Oceniamy obrzęk w/g skali od1 do 4:

+1 ślad obrzęku

+2 obrzęk mierny

+3 dość intensywny obrzęk

+4 masywny obrzęk

Wypełnianie Kapilarne

Oceniamy wypełnienie kapilarne norma 1 do 2 sekund

Test badający przepływ w kończynie dolnej

Test Allena

Uderzenie koniuszkowe

Okolica koniuszka serca to miejsce położone najdalej na lewo i w dół rzutu serca, w którym wyczuwa się jeszcze skurcz lewej komory. Prawidłowo znajduje się ono w piątej przestrzeni międzyżebrowej w linii środkowo-obojczykowej.
Uderzenie koniuszkowe może być wzmocnione lub przemieszczone.

c.d

c.d.

c.d.

Drżenie klatki piersiowej-mruki

Wyczuwalne palpacyjne drgania wywołane głośnymi szmerami o małej i średniej częstotliwości (szmery o dużej częstotliwości, nawet b. głośne, nie powodują drżenia)

1. Mruk skurczowy- nad podstawą serca słyszany jest najlepiej nawet w czasie wydechu, przy pochyleniu tułowia do przodu; wywołany jest najczęściej zwężeniem ujścia aorty. Mruk nad tętnicą płucną mogą wywołać: zwężenie pnia płucnego, tetralogia Fallota, niekiedy ubytek w przegrodzie międzyprzedsionkowej. Nad koniuszkiem lub w IV przestrzeni międzyżebrowej stwierdza się mruk związany z niewydolnością zastawki mitralnej, rzadziej trójdzielnej. Przy lewym brzegu mostka stwierdza się mruk w ubytku części mięśniowej przegrody międzykomorowej.

2. Mruk rozkurczowy- najczęściej stwierdzony nad koniuszkiem serca w zwężeniu zastawki mitralnej. W niewydolności zastawki aortalnej wstępuje rzadko i jest wyczuwalny przy lewym brzegu mostka lub nad aortą

3.Mruk skurczowo-rozkurczowy

Wiąże się z nieprawidłowym przeciekiem w czasie skurczu i rozkurczu serca i najczęściej występuje w przetrwałym przewodzie Botalla, zwykle w drugiej przestrzeni międzyżebrowej przy mostku. Drżenia występują przy b. silnych szmerach, dlatego dużo informacji dostarcza osłuchanie serca.

Osłuchiwanie

Pp- Pień płucny

M- zastawka dwudzielna (zastawka mitralna)

T- zastawka trójdzielna

A- tętnica główna (zastawka aortalna)

Miejsca osłuchiwania zastawek serca


Tony serca

- zmniejszoną kurczliwość mięśnia sercowego

- stenozę mitralną cofanie się krwi z lewej komory do przedsionka

- objętościowe przeciążenie/przeładowanie komór

- niedomykalność zastawki trójdzielnej cofanie się krwi z prawej komory do przedsionka

IV ton nigdy nie występuje w migotaniu przedsionków. IV ton może być związany z chorobami:

- ciężkim nadciśnieniem tętniczym

-zwężeniu zastawki aortalnej

- chorobie niedokrwiennej serca

- kardiomiopatii przerostowej

- przeroście prawej komory

- nadciśnieniem płucnym i zwężeniem zastawki płucnej

-Fizjologiczne słyszalne na wdechu

-Paradoksalne słyszalne na wydechu

- Utrwalone słyszalne w całym cyklu oddechowym.

Postać paradoksalna i utrwalona mogą występować: w bloku prawej lub lewej odnogi pęczka Hisa, skurczach przedwczesnych komorowych, otworze międzyprzedsionkowym, ciężkiej niewydolności prawokomorowej serca, nadciśnieniu płucnym, zatorze płucnym.

Klik

Kliki to krótkie dźwięki o dużej częstotliwości, mogące powstać w czasie skurczu komór.

Klik wyrzutowy
Klik wyrzutowy pojawia się krótko po pierwszym tonie serca u chorych z dwupłatkową zastawką aortalna.
Klik wyrzutowy obecny w polu osłuchiwania tętnicy płucnej świadczy o jej łagodnym zwężeniu.

Klik śródskurczowy
Klik śródskurczowy świadczy o wypadaniu płatka zastawki dwudzielnej.

Klik osierdziowy
Rzadko występujący podczas skurczu klik osierdziowy nie jest zjawiskiem patologicznym.

Szmery

Szmer wiąże się z przejściem przepływu warstwowego w turbulentny i może wystąpić w następujących sytuacjach:

1-zwiększony przepływ krwi przez niezmienione naczynie np.. w ciąży

2-przepływ przez zwężone ujście np. w zwężeniu zastawki aortalnej lub napływ do poszerzonego naczynia np. w tętniaku aorty.

3-cofanie się krwi w skutek niedomykalności zastawek np. niewydolności zastawki mitralnej

4-przeciek nieprawidłowe połączenia np. w ubytku w przegrodzie międzykomorowej

Charakterystyka najczęstszych szmerów sercowych

Dziękuję za uwagę



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
badania fizykalne, układ sercowo naczyniowy, notatki
BADANIE FIZYKALNE UKŁADU KRˇŻENIA
Badanie fizykalne układu nerwowego
Badanie fizykalne ukladu krazen Nieznany
Badanie fizykalne ukladu krążenia
Badania fizykalne układu sercowo naczyniowego pokaz
Badanie fizykalne układu krążenia, STUDIA, III rok, INTERNA, Koło 1, Układ krążenia
Ocena stanu zdrowia i badanie fizykalne układu kostno nowe
Badanie fizykalne układu krążenia
Badanie fizykalne układu moczowo płciowego ppt
Badanie fizykalne układu krążenia
Sem13b Badanie fizykalne ukladu pokarmowego
Badanie fizykalne układu krążenia

więcej podobnych podstron