Organizacja - taka calosc która przyczynia się do powodzenia samych czesci.
Procesy zachodzace worganizacji:
Proces wzajemnego oddzialywania organizacji i jej otoczenia
Proces wyznaczania i realizacji kolejnych celów organizacji
Proces przekształcania podsystemów organizacji i ich wzajemne oddziaływanie
Proces zuzywania o odnawiania zasoboe organizacji
Organizacja jako system:
Cele i zadania(misja, wiazka celow, dzrzewo celow, zadania)
Ludzie(postawa, kwalifikacje, umiejetnosci, motywacje )
Struktura formalna(hierarhia, schemat organizacji, instrukcje)
Wyposazenie i technika(knowhow, wytwarzanie, przetwarzanie)
Organizacja:
Znaczenie rzeczowe-organizacja juz istniejaca
Atrybutowym- jest celowa, zlozona z elementow, cel i struktura wewnetrzna daja sie wyroznic z otoczenia
Czynnosciowym- proces tworzenia calosci organizacyjnej, polegajacy na dobieraniu i laczeniu poszczegolnych czesci.
Zarządzanie - proces doprowadzenia do wykonania okreslonych rzeczy, sprawnie i skutecznie, wspolnie z innymi ludzmi i poprzez nich.
Składowe zarzadzania :
Planowanie - okreslenia celow i dróg ich osiagnięcia.
Organizowanie - tworzenie struktur organizacyjnych, które sa optymalne z punktu widzenia celó organizacji - grupowanie czynnosci, zadan i pracownikow, tworzeniu stanowisk roboczych, komorek organizacyjnych, delegowaniu i rozgraniczaniu uprawnien.
Zabezpieczenie kadr - utrzymanie i rozwój zasobów ludzkich, rozwijanie kwalifikacji pracownikow, budowaniu sprzyjajacej atmosfery.
Kierowanie ludźmi - oddzialywanie na pracownikow w celu sklonienia ich aby podarzali za celami organizacji.
Kontrolowanie - monitorowanie wynikow, porownywanie ich z celami i korygowanie wszelkich odchylen.
Czynniki wplywajace na zarzadzanie:
Prorynkowe zmiany w gosp panstw bylego bloku wschodniego
Swiatowe trendy globalizacji
Ualtwianie swobodnego przeplywu towarow na podstawie miedzynarodowych postanowien GATT i WTO
Polityka integracyjna UE znoszaca bariry miedzy panstwami
Zasada wolnego wyboru w globalnej gospodarce rynkowej
Stosowanie marketingu globalnego
Kierunki w zarzadzaniu: Owen Babbage- prekursorzy
Klasyczny - A) naukowy - tworca Taylor, naukowe opracowanie kazdego elementu pracy ludzkiej, naukowy dobór oraz szkolenie i doskonalenie robotnikow, wspolpraca kierownictwa i robotnikow w celu realizacji naukowych zasad zarzadzania, prawie rowny podzial pracy i odpowiedzialnosci miedzy kierownikow i robotnikow. B)administracyjny - klasyczna teoria administracji - H. Fayol, podzial pracy, autorytet, dyscyplina, jednosc rozkazodawstwa, jednosc kierownictwa, podporzadkowanie interesu osobistego interesowi ogolu, wynagrodzenie, centralizacja, hierarchia, ład, ludzkie traktowanie pracownikow, stabilizacja personelu, inicjatywa, zgranie personelu.
B1)Biurokracja- Max Weber- 3 idealne typy prawomocnej wladzy(charyzmatyczna, tradycjonalna, racjonalna).
Behawioralny ( human relations) - docenianie czynnika ludzkiego w powodzemniu organizacji, zasadnicza zmiana w oddzialywaniu przelozonych na podwladnych. Pracujacy ludzie maja potrzeby które trzeba zaspokoic, emocjonalna postawa pracownika wobec pracy i organizacji, kolektyw - zwarta grupa ludzi, dobra atmosfera, zaufanie. Douglas McGregor przedstawil dwa przeciwstawne modele pracownika - X i Y. X nie chetny do pracy, unika jej, lubi być zmuszany, kontrolowany, sterowany, małe ambicje. Y lubi pracowac, zdolny do kierowania sobą i samokontroli, pomyslowosc, wyobraźnia, inicjatywa.
Ilościowy - badania operacyjne, teoria zarzadzania, zastosowanie statystyki, modeli optymalizacyjnych, informacyjnych i symulacji komputerowych. Małe zastosowanie w doborze personelu i prowadzenia organizacji.
Systemowe podejscie do organizacji zakłada:
Postrzeganie organizacji w sposob calosciowy
Suboptymalizacja- jeden bardzo sprawny element moze spowodowac znaczne obnizenie sprawnosci systemu, gdy inne składniki maja inne parametry i polaczenia
Calosc wywiera wiekszy wpływ na funkcjonowanie swoich elementow niz odwrotnie.
Oddzialywanie na jeden element systemu moze powodowac przesuniecie w czasie i spotegowac reakcje w innych podsystemach
Załozenia systemowej teorii zarzadzania:
Wszystkie organizajce sa sztucznymi i naturalnymi systemami
Organizacje sa systemami otwartymi
Sa uporzatkowanymi systemami spoleczno-technicznymi, zlozonymi z podsystemow
Maja budowe hierarhiczna
Systemy organizacyjne maja zdolnosc doskonalenia sie
W organizacjach zderzaja sie 2 tendencje: adaptacyjna- innowacyjna i konserwatywna- zachowawcza
Zarzadzanie przez cele- MBO- proces wspolnego ustalania celow przez menadzera i podwładnego, jest to proces grupowy, ciagly, dwukierunkowy.
Załozenia zarzadzania przez cele:
Cele wszystkich komorek i uczestnikow organizacji musza byc spojne, logiczne, powiazane
Cele i wynikajace z nich zadania musza byc realizowane z zaangazowaniem
Zrozumienie celu stanowi podstawe samodzielnego poszukiwania najlepszego sposobu jego realizacji
Zgodnie z zarzadzaniem przez cele: zarzad opracowuje plan strategiczny, przekazuje go nizszym szebla, kazdy kierownik spotyka sie z pracownikiem, w kazdym roku kilkakrotnie omawia sie stan realizacji zadan.
Zarzadzanie jakoscia totalna- TQM- jest to proces organizacji ktorego celem rynkowym jest wzrost konkurencyjnosci i rentownosci.
Kolejne etapy wdrozenia TQM:
1)okreslenie strategii, polityki, palnow, programow
2)analiza poziomu jakosci w organizacji
3)stosowanie zasad aktywnego uczestnictwa i zaangazowanie pracownikow
4)wykorzystanie metod statystycznej kontroli
5)zamiany w kulturze organizacji
Reengineering- radykalna zmiane koncepcji procesow przedsiebiorstwa, zmierzajaca do poprawy jej efektywnosci:
1)pełne zaangazowanie dyrekcji przedsiebiorstwa, majacej jasny obraz realizacji strategii, uwarunkowanie procesow na klienta, radyklana zmiana, tworzenie wielodyscyplinowych zespołów składających sie z ludzi o najwiekszym potencjale tworczym, umozliwienie swobodnej kreatywnosci, wlasciwy dobor pierwszych dzialan.
Benchmarking- proces polegajacy na doskonaleniu efektywnosci wlasnej organizacji przez identyfikowanie, analizowanie, adoptowanie i wdrazanie rozwiazan stosowanych przez najbardziej efektywne organizaje na swiecie.
Opiera sie na dzialaniu etapowym:
1)ustaleniu, co bedzie przedmiotem porownan
2) ustaleniu jaka instytucja posluzy jako zrodlo porownan
3)okresleniu rodzaju i sposobu pozyskiwania informacji
4)analizje zebranych danych , wykazanych podobienstw
5)wypracowanie nowej propozycji rozwiazan, majacych na celu doskonalenie wlasnych organizacji
Planowanie słuzy podejmowaniu decyzji. Etapy:
Ustalanie celów
Identyfikacja problemow
Poszukiwanie alternatywnych rozwiazan
Ocenianie konsekwencji
Dokonanie wyboru
Wdrazanie planu
Kontrola realizacji
3 podstawowe pytania w procesie planowania:
--------dokad zmierzasz?
--------w jakim srodowisku i otoczeniu sie znajdujesz?
--------jak sie dostaniesz tam dokad zmierzasz?
Menadzerowie planuja w celu:
1)ustanowienia standardow ułatwiajacych kontrole
2)wytyczenia kierunkow dzialania
3)ograniczenia wpływów zmian
4)minimalizowanie marnotrastwa i dublowanie czynnosci
Webber- 4 etapy-fazy- planowania:
1)przedsiebiorczosc- firma malo korzysta z planowania
2)luki administracji- sformalizowane planowanie
3)luki oczekiwan- tworzy sie plany oceniajace wzije dalszego funkcjonowania przedsiebiorstwa
4)strategiczny rozwoj- problemy wzrostu
Planowanie rozpoczecia okreslonej dzialalnosci gosp powinno być poprzedzone co najmniej:
Rozpoznaniem popytu i podazy
Rozpoznaniem podmiotow konkurencyjnych
Oszacowaniem ryzyka
Sporzadzeniem wstepnego biznesplanu
Zapoznaniem się z formami opodatkowania
Zapoznaniem się z formami organizacyjnymi
Miejsce wykonywania dzialanosci
Wybor banku do prowadzenia rachunku
REGON - rejestr prowadzony przez GUS. Rejestracji dokonuje się w urzedzie statystycznym. Rejestr Gospodarki Narodowej- 9 cyfr numer identyfikacyjny krajowego rejestru urzedowego podmiotow gospodarki narodowej
NIP - numer identyfikacji podatkowej -9cyfrowy kod sluzacy identyfikacji podmiotow placacych podatki w polsce, nadawany przez Urzad Skarbowy
VAT- podatek od towarow i usług, podatek od wartosci dodanej, podatek posredni, z zalozenia ma jak najmniejszy sposob oddzialywac na cene towarow i usług podleglych opodatkowaniu.
Nie placimy VAT jeśli obroty roczne nie przekraczaja 10000 euro.
Biznesplan:
Cele i zakres
Krotka historia firmy
Produkt
Rynki, klienci, marketing
Kadry, personel, zarzadzanie
Proces produkcyjny
Finanse i ocena efektywnosci
Forma prawna firmy
Czynniki ryzyka
Harmonogramy
Zalaczniki
Zasady przydatne przy poszukiwaniu pomyslu na zywnosc:
1)Poszukiwanie pomyslu nalezy zaczac od produktow, ktore juz sa na rynku
2)Idealnym produktem na otwarcie biznesu jest taki, ktory rozni sie od takich samych oferowanych przez konkurencje
3)Sprobuj ustalic 2-4 pomysly na swoj produkt i rozpocznij systematyczna analize rynku pod katem wyboru jednego z nich
4)Nie obawiaj sie konkurencji jest dowodem, ze rynek, na ktorym chcesz dzialac jest opłacalny
Kazdy pomysł musi zostac przeanalizowany:
1)pod katem wlasnych umiejetnosci i oczekiwan
2)z techniczno produkcyjnego punktu widzenia
3)ze wzgledu na aspekt finansowe
4)w ujeciu marketingowym
Perspektywiczny rynek:
--wykazuje tendencje do wzrostu lub jest duzy w sensie rozmiarow popytu
--jest obsługiwany przez nieefektywne przestarzale technologie
--posiada nisze
--odznacza sie tym, ze cena nie decyduje o przedkladaniu przez konsumenta jednego produktu ponad inne
--nie jest opanowany przez produkty o znanej marce
--nie jest zdominowany przez kilka wielkich firm
Cechy dzialalnosci gosp - charakter zarobkowy, okreslony profil dzialalnosci, struktura organizacyjna, ciągłość.
Procedura zakladania firmy:
Nazwa firmy
Lokalizacja
Rodzaj dzialalnosci
Wybor formy dzialalnosci
Rejestracja
Otoczenie przedsiebiorstwa - caloksztalt zjawsk, procesow i instytucji ksztaltujacych stosunki wymienne, mozliwosci sprzedazy i formy dzialania, a także warunki rozwoju. Otoczeniem jest srodowisko zewnetrzne firmy i wszystkie elementy, które nie wchodza w systemu firmy, ale sa z nia zwiazan- oddzialywuja na jej stan lub ona oddzialywuje na nie.
Otoczenie zewnętrzne obejmuje warstwy otoczenia ogólnego i celowego. Otoczenie ogolne to wymiary i siły, wśród których dziala organizacja i które mogą wywierac wplyw na jej dzialanie. Ma wymiar ekonomiczny, techniczny, socjokulturowy, prawno-polityczny, miedzynarodowy. Otoczenie celowe sklada się z organizacji lub grup, które mogą wplywac na organizacje i obejmuje - konkurentow, klientow, dostawcow, zwiazki zawodowe, wlascicieli i sojusznikow strategicznych.
Otoczenie wewnętrzne obejmuje jej zarzad, pracownikow i jej kulture.
Otoczenie dalsze:
-polityka, gospodarka, nauka, oswiata, prawo, opieka społeczna, ochrona srodowiska, radio, tV, spoleczenstwo, stosunki miedzynarodowe, system monetarny, polityka celna itp
Otoczenie blizsze:
-nowe firmy na rynku, dostawcy, substytuty, transport, usługi, giełda, handel, konkurenci, kursy walutowe, nowe technologie, informacja i łacznosc, przepisy rzadowe, inwestycje zagraniczne, banki.
Model otoczenia organizacji: Natura, Władza, Gra, Walka.
Strategia konkurencji- PORTER:
1)siły oddziaływania dostawcow i mozliwosci wywierania przez nich presje na przedsiebiorstwa sektora
2)siły oddzialywania nabywcow
3)natezenia walki konkurencji wewnatrz sektora
4)grozby pojawienia sie nowych produktow
5)grozby pojawienia sie substytutów
Entrepreneur przedsiebiorca, zaklada i kieruje swoja firma na wlasny rachunek, podejmuje ryzyko w nadziei na sukces,
Intrapreneur czlowiek posiadajacy zdolnosci do kierowania firma, wykazuje się duzą inicjatywa i pomyslowoscia w dzialaniu, nie posiada wlasnej firmy, zdolnosc do ryzyka w realizacji wlasnych pomyslow.
Przedsiebiorca: ---organizowanie firmy, biezace prowadzenie, ponoszenie ryzka
Model Wielkiej Piatki:
1)Ekstrawersja, Ugodowosc, Sumiennosc, Stabilnosc emocjonalna, Otwartosc na doswiadczenie.
Menadzer- tworzy plnay, dziala od szczegolu do ogolu, eliminuje ryzyko, mysli krotkimi terminami, stabilizuje i kontroluje, podporzadkowuje, podejmuje decyzje samodzielnie, twprzy porzadek, planuje i budzetuje, organizuje, rozwiazuje problemy.
Lider- produkuje wizje, dzial od szeczegolu do ogolu, podejmuje ryzyko, mysli długimi terminami, koncentruje sie na ludziach, produkuje energie, motywuje, zobowiazuje, tworzy zespół, wprowadza innowacje, ustala kierunki, normy.
Umiejetnosci kierownicze:
----techniczne(wiedza specjalistyczna), interpersonalne(zdolnosc do radzenia z ludzmi), konceptualne(zdolnosci umysłowe), Diagnostyczne i analityczne(analizowanie przyczyn)
Model postepowania lidera w organizacji:
CLIMB:
-tworz atrakcyjna przyszlosc
-pozwol klientom kierowac organizacja
-zaangazuj kazdego czlowieka
-zarzadzaj praca w sposob poziomy
--buduj osobista wiarygodnosc
Style kierowania:
Autokratyczny - system nagrod i kar, motywuje strachem i sankcjami, nie uwzglednia nowych pomyslow pracownikow, nie ma do nich zaufania, sam podejmuje decyzje.
Autokratyczny życzliwy - kierownik stara się być dobrym kolegą personelu, ale traktuje pracownikow z dystansem, nie dąży do wspolpracy z pracownikami, solidarnisc w grupie podwladnych jest slaba.
Konsultacyjny - kierownik podejmuje decyzje po konsultacji z pracownikami. Stosuje glownie system nagrod. Dosc silna solidarnosc.
Partycypacyjny, demokratyczny - kierownik reprezentuje wysoki poziom dbałosci o personel, stosunki sa serdeczne i pelne zaufania, system nagrod, premie za aktywnosc.
Lipitt i White: autokratyczny, demokratyczny, nieingerujacy
Brown: 3 style a Autokratyczny(surowy, zyczliwy, niudolny)
Likiert: autokratyczny, autokratyczny zyczliwy, konsultacyjny, partycypacyjny, demokratyczny.
Sergiej: osobisty<autokratyczny>, impulsywny, bezosobowy, zbiorowy<demokratyczny>, spokojny.
Siatka stylow kierowania Blaka i Mountona: bierny(11), demokratyczny(1,9), kompromisowy(5,50, autokratyczny(9,1), przywodczy(9,9)—pierwsza troska o produkcje, 2- o ludzi)
Reddin: niska efektywnosc dotyczy stylów:
-birny, altruistyczny(misjonarz), autokratyczny, kompromisowy.
Wysoka efektywnosc: biurokratyczny, autokratyczno-zyczliwy, promocyjny, realizacyjny.
Kierownik ma do wyboru:
-polecanie, sprzedawanie, testowanie, konsultowanie, współpraca, delegowanie.
Hersey i Blanchard- styl kierowania:
-rozkazywanie: niska na ludzi, wysoka na zadania
-sprzedawanie- wysoka na to i na to
-partycpacja- wysoka na ludzi, niska na zadania
-delegowanie: niska na ludzi i niska na zadania
Polityka personalna- cele jej jest znalezienie miejsca dla poszczegolnych osob, ktore beda realizowaly misje i plan organizacji
Zarzadzanie zasobami- planowanie i specyfikacj potrzeb organizacji w zakresie personelu, rekrutacja, selekcja, umiejscowienie, wynagrodzenie, doskonalenie i ocena.
Zatrudnienie: pozyskiwanie zasowbow, utrzymywanie zasobow, Rozwoj zasobow.
Motywowanie- wpływanie na poziom motywacji przez siłe zewnetrzna menadzera, w celu uzyskania okreslonych zachowan i rezultatow.
Motywacja- wewnetrze napiecie skłaniajace do dzialania.
Bodzce materialne i niematerialne musza:
1)byc odpowiednio połaczone, wzmacnialy jednoczesnie ye same zachowania i efekty dzialan, posiadały dla pracownika wartosc, zaspokajały potrzeby pracownika i sprzyjały realizacji misji.
Budowa efektywnego systemu wynagrodzen:
-skuteczny system wartosciowania stanowisk pracy, przejrzysta struktura gradiacji, aktualna informacja o płacach, rozwinieta polityka płac i swiadczen pozapłacowych, system wynagrodzen i swiadzen, dobrze zdefiniowane procedury wdrazania płac.
Zrodła zadowolenia(3): sama praca, kontekst interakcyjny, polityka oraganizacji).
Menedżer X postrzega swoich pracownikow jako ludzi nie lubiących pracy, unikających jej, którzy musza być przymuszani, kontrolowani, kierowani.
Jest przekonany o koniecznosci scislego nadzoru i kontroli, sam podejmuje decyzje, stosuje kary.
Menedżer Y postrzega swoich ludzi jako lubiacych prace, zdolnych do samodzielnosci, samokontroli, tworczosci, inicjatywy.
Komunikowanie - obieg info wew org oraz wymiana info z otoczeniem.
Negocjacja - proces rozwiazywania problemow, w którym dwie lub wiecej stron dyskutuje na temat dzielacych je opinii i usiluje dążyc do wspolnego ich rozwiazania w obopólnym interesie stron.
Cechy negocjacji - wspolzaleznosci stron, wzajemna niepewnosci, dostrzeganie konfliktu, który nie oznacza totalnej sprzecznosci interesow.