Gruczoł- narząd wydzielający substancje hormonalne
gruczoł dokrewny- wydziela substancje hormonalne prosto do krwi
Hormon- substancja chemiczna wydzielana przez gruczoł regulują i koordynują wszystkie procesy życiowe
hormony antagonistyczne- hormony działające na zasadzie przeciwstawnej (antagonistycznej) jeden wywołuje reakcje od wrotna do tej która wywołuje drugi np. Insulina i glikogen
podwzgórze- za jego pomocą układ nerwowy kontroluje działanie gruczołów dokrewnych jest częścią mózgowia wydziela sub oddziałujące na przysadkę mózgową
gigantyzm- choroba w której nadmiar hormonów wzrostu sprawia że człowiek rośnie zbyt szybko i za bardzo
karłowatość- choroba w której niedobór chormonu wzrostu sprawia że kości człowieka są zbyt krótkie co objawia się niskim wzrostem
Rodzaje gruczołów:
* gruczoły dokrewne (wydzielania wewnętrznego) np. przysadka mózgowa
* gruczoły wydzielania zewnętrznego- są to np. gruczoły w skórze np. potowe
Cukrzyca grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się podwyższonym poziomem cukru we krwi wynikającą z defektu produkcji lub działania insuliny wydzielanej przez komórki trzustki.
Porównanie układu nerwowego z hormonalnym
cecha |
Uk. nerwowy |
Uk. hormonalny |
budowa |
Zbudowany z tkanki nerwowej i glejowej wszystkie jego elemęty łączą się ze sobą |
Klika narządów o odmiennej budowie brak połączeń między nimi |
Szyb. Przekazywania inf |
Duża kilkadziesiąt m/s |
Mała , jak krwi w naczyniach |
Szyb. Ragowania organizmu |
natychmiast |
Po dłuższym czasie |
Sposób przekazywania inf |
Impulsy elektryczne |
Chemiczny- hormony |
Działanie na organizm |
krótkotrwałe |
długotrwałe |
Przysadka mózgowa: hormon wzrostu- przyczynia się do szybkości podziałów komórek, przyśpiesza przemiane materii, hormony tropowe wpływają na prace innych gruczołów dokrewnych
Tarczyca: tyroksyna reguluje szybkość różnych procesów zachodzących w organizmie
kora nadnerczy: kortykosteroidy- wpływają na przemianę materii i gospodarkę wodno-hormonalna ustroju
rdzeń nadnerczy: adrenalina- przyśpiesza szybkość pracy serca i wentylacji płuc, podnosi ciśnienie krwi
trzustka: insulina- przyśpiesza transport glukozy do komórek oraz magazynuje jej nadmiar w wątrobie glukagon- powoduje uwolnienie glukozy do krwi
jajniki: estrogeny- odpowiadają za powstanie żeńskich cech płciowych
jądra: testosteron- odpowiadają za powstanie męskich cech płciowych