CAŁKOWITA POPRZECZNA PRZERWA RDZENIA

1. R. Mazur i wsp. „Podstawy kliniczne neurologii“

2. W. Jakimowicz „Neurologia kliniczna“

EPIDEMIOLOGIA:

ETIOLOGIA:

• urazy

• zaburzenia ukrwienia (myelomalacia)

• procesy zapalne (myelitis)

PATOGENEZA:

• procesy nagłe powodują uszkodzenie rdzenia na pewnym poziomie, które przebiega w dwóch fazach

• faza wstrząsu :

• następuje nagłe przerwanie impulsacji z ośrodków wyższych do rdzenia

• powoduje to porażenie wszystkich czynności rdzenia kręgowego i jego całkowite wyłączenie poniżej poziomu uszkodzenia

• wyłączone zostaje funkcjonowanie zarówno neuronów ośrodkowych jak i obwodowych

• faza uspastyczniania :

• stopniowo powraca czynność odruchowa rdzenia

• rdzeń poniżej uszkodzenia zaczyna działać autonomicznie niezależnie od ośrodków wyższych

OBRAZ KLINICZNY:

• faza wstrząsu rdzeniowego (wiotka) :

• występuje natychmiast po uszkodzeniu

• zwykle trwa od 3 do 6 tygodni

• objawy występują poniżej poziomu uszkodzenia

• porażenie mięśni :

• ma charakter wiotki

• napięcie mięśniowe jest obniżone

• odruchy głębokie zniesione (zarówno fizjologiczne jak i patologiczne)

• zniesienie wszystkich rodzajów czucia

• zatrzymanie moczu (pęcherz atoniczny, wstrząsowy) :

• pęcherz jest duży, wypełniony moczem, nieraz może dochodzić do pępka

• chory nie odczuwa wypełnienia pęcherza

• ↑ ciśnienia wewnątrz pęcherza prowadzi do wycieku moczu kroplami

• zatrzymanie stolca (retentio alvi) :

• brak ruchów robaczkowych jelit

• skóra nie poci się

• ciśnienie przejściowo ulega obniżeniu

• zaburzenia erekcji u mężczyzn

• faza uspastyczniania :

- trwa zazwyczaj kilka miesięcy

• uspastycznienie porażonych mięśni :

• wynika z powrotu czynności komórek rogów przednich rdzenia

• odruchy :

• stają się wygórowane

• pojawiają się objawy patologiczne (Babińskiego, obronne, rzepkotrząs, stopotrząs)

• automatyzm pęcherza :

• powraca funkcja ośrodków rdzeniowych (pojawia się łuk odruchowy)

• ośrodki rdzeniowe reagują na wypełnienie pęcherza powodując skurcz mięśni wypierających pęcherza i jego częściowe opróżnienie (nietrzymanie moczu)

• opróżnianie nie jest pełne, co powoduje zaleganie moczu i sprzyja zakażeniom

• automatyzm odbytnicy

• automatyzm rdzeniowy :

• gdy poniżej miejsca uszkodzenia zadziała się bodźcem bólowym

• dochodzi do potrójnego odruchowego zgięcia kończyn i odruchu Babińskiego

• dodatkowo może odruchowo opróżnić się pęcherz i odbytnica

• jest to tzw. odruch masowy

• porażenie zgięciowe :

• w miarę upływu czasu kończyny przyjmują ułożenie zgięciowe

• kończyny dolne zgięte w stawie skokowym i kolanowym, stopa ustawiona zgięciowo

ROZPOZNANIE:

RÓŻNICOWANIE:

• niepełne poprzeczne przerwanie rdzenia :

• nierzadko mimo obecności fazy wstrząsowej wskazującej na poprzeczne uszkodzenie rdzenia nie dochodzi do całkowitego przerwania ciągłości rdzenia

• stopniowo powraca siła kończyn, chory jest w stanie kontrolować wydalanie moczu i stolca

LECZENIE:

POWIKŁANIA:

• brak powrotu czynności odruchowej :

• może zależeć od zaburzeń ukrwienia wywołanych urazem

• niszczący tkankę rdzenia uraz może jednocześnie uszkadzać jej naczynia

• w następstwie może powstać rozległa martwica rdzenia poniżej uszkodzenia, co uniemożliwia podjęcie przez niego czynności odruchowej

ROKOWANIE:

PROFILAKTYKA:

PATRZ TEŻ:

• zaburzenia oddawania moczu

1/2

Zespół poprzecznego całkowitego przerwania rdzenia

---