2.2. Zbadaj formalną poprawność następujących sylogizmów (czyli to, czy ich wniosek wynika logicznie z przesłanek). Na podstawie własnej wiedzy i doświadczeń życiowych spróbuj ocenić ich poprawność materialną.
(Przed przystąpieniem do sprawdzania spróbuj określić poprawność wnioskowania intuicyjnie. Jeśli wynik okaże się niezgodny z oczekiwaniami, zastanów się, co było tego powodem. Dwie najczęściej występujące przyczyny to: (1) błędne uznanie sylogizmu za poprawny na podstawie faktu, że zarówno przesłanki jak i wniosek wydają się prawdziwe; tymczasem może nie zachodzić między nimi wynikanie logiczne; (2) uznanie sylogizmu za formalnie niepoprawny, gdyż błędny wydaje się jego wniosek; tymczasem nieprawdziwość wniosku spowodowana być może fałszywością przesłanki a nie błędnością wnioskowania.)
a) Żaden artysta nie jest abstynentem. Niektórzy logicy są artystami. Zatem niektórzy logicy nie są abstynentami.
b) Każdy stary kawaler jest nudny. Niektórzy starzy kawalerowie nie są filatelistami. Zatem niektórzy filateliści nie są nudni.
c) Niektórzy wykładowcy nie są zarozumiali. Nikt zarozumiały nie jest powszechnie lubiany. Zatem niektórzy wykładowcy są powszechnie lubiani.
d) Każdy dobry kierowca jest dobrym kochankiem. Każdy Polak jest dobrym kierowcą. Zatem każdy Polak jest dobrym kochankiem.
e) Każdy, kto wierzy w obietnice wyborcze jest naiwny. Niektóre dzieci są naiwne. Zatem niektóre dzieci wierzą w obietnice wyborcze.
f) Niektórzy bogaci mężczyźnie nie są inteligentni. Każdy bogaty mężczyzna ma powodzenie u kobiet. Zatem niektórzy mężczyźni, mający powodzenie u kobiet, nie są inteligentni.
g) Niektóre piękne kobiety są zarozumiałe. Wszystkie piękne kobiety mają powodzenie u mężczyzn. Zatem wszystkie zarozumiałe kobiety mają powodzenie u mężczyzn.
h) Niektórzy politycy są rasistami. Żaden rozsądny człowiek nie jest rasistą. Zatem żaden polityk nie jest rozsądnym człowiekiem.
i) Niektóre dobre samochody produkowane są w Japonii. Niektóre produkowane w Japonii samochody są czarne. Zatem niektóre dobre samochody są czarne.
j) Każdy człowiek mający poczucie humoru ma dystans do siebie samego. Żaden człowiek mający dystans do siebie samego nie jest mściwy. Zatem żaden człowiek mający poczucie humoru nie jest mściwy.
k) Niektórzy oszuści są inteligentni. Każdy inteligentny człowiek potrafi sprawiać dobre wrażenie. Zatem niektórzy oszuści potrafią sprawiać dobre wrażenie.
l) Żadna mrówka nie jest słoniem. Żadna żaba nie jest mrówką. Zatem żadna żaba nie jest słoniem.
Odpowiedzi:
2.2.
a) M e P
S i M
-----
S o P Sylogizm poprawny
b) M a P
M o S
-----
S o P Sylogizm niepoprawny
c) S o M
M e P
-----
S i P Sylogizm niepoprawny
d) M a P
S a M
-----
S a P Sylogizm poprawny
e) P a M
S i M
-----
S i P Sylogizm niepoprawny
f) M o P
M a S
-----
S o P Sylogizm poprawny
g) M i S
M a P
-----
S a P Sylogizm niepoprawny
h) S i M
P e M
-----
S e P Sylogizm niepoprawny
i) S i M
M i P
-----
S i P Sylogizm niepoprawny
j) S a M
P e M
-----
S e P Sylogizm poprawny
k) S i M
M a P
-----
S i P Sylogizm poprawny
l) M e P
S e M
-----
S e P Sylogizm niepoprawny
4