Zadania z rozdz. 1

1. Podaj przykład sytuacji, w której dym służyłby jako znak czegoś.

W dawnych czasach jako znak ostrzegawczy dla wioski zapalało się ogniska na wzgórzach, ludzie widząc dym wiedzieli o zbliżającym się niebezpieczeństwie.

2. Podaj przykład znaku: takiego, którego reguły znaczeniowe ustalone są

w zasięgu międzynarodowym; samochody uprzywilejowane wysyłają sygnały świetlne (koguty) i dźwiękowe (syrena) oznaczające, ze takiemu samochodowi należy ustąpić pierwszeństwa. Biała flaga

takiego, którego reguły znaczeniowe przyjęte są

tylko w społeczeństwie polskim; Trzymanie kciuków w Polsce polega na schowaniu kciuka w dłoni.

oraz takiego, którego reguły znaczeniowe ustalone są tylko w małej grupie, do której Ty należysz. Ruch po kole palcem wskazującym skierowanym w górę oznacza że wychodzimy skądś.

3. Przy mało uczęszczanej szosie ścinano spróchniałe drzewa i na ten czas umieszczono barierę z napisem „Objazd” oraz strzałkę kierującą na równoległą dróg? polną. W czasie ścinania drzew nikt jednak nie nadjechał szosą, a barierę niezwłocznie potem usunięto. Czy ta bariera z napisem i strzałką była znakiem w tej sytuacji? TAK

4. Czy leżące w magazynie zarządu drogowego blaszane żółte trójkąty z czerwoną obwódką są znakami drogowymi? Nie. Znakami drogowymi będą w momencie umieszczenia ich na drodze,

5. Czy podniesienie przez jakąś osobę ręki do góry jest znakiem:

a) w chwili, gdy ten ktoś wkłada sweter, NIE osoba ta nie zamierzała nic przekazać

b) gdy odbywa się jawne głosowanie, TAK osoba oddała swój głos

c) gdy ktoś wykonuje poranne ćwiczenia gimnastyczne w swym pokoju, NIE, osoba wykonywała ćwiczenia

d) gdy zapowiedziano dyskusję. TAK, osoba chciała coś powiedzieć

Uzasadnij każdą odpowiedź.

6. Czy ściśle wyraził się ktoś, kto powiedział, że gorączka jest znakiem choroby? Nie , gorączka jest Oznaką choroby, nie ma ściśle określonej reguły każącej wiązać gorączkę z chorobą.

7. Wskaż wśród następujących wyrazów te, które należą do Twojego słownika:

„dysza”- czynny

„sabotaż”- czynny

„karczoch”- czynny

„kierdel”- bierny

„laser”- czynny

„tracz”- czynny

„użątek”- bierny

Które z tych wyrazów są przez Ciebie aktywnie używane (słownik czynny), a które tylko rozumiesz, ale ich nie używasz (słownik bierny)?

8. Jak można rozumieć zwroty:

„On ma węża w kieszeni”- ktoś jest skąpy,

„On za kołnierz nie wylewa”- ktoś lubi wypić alkohol,

„Koledzy dali mu bobu”- koledzy dali mu do myślenia,

Są to idiomaty czyli wyrażenia złożone które mają swoiste znaczenia odmienne niż te które wyznaczało by zwykłe znaczenie wyrazów składowych.

9. Orientując się według końcówek słów użytych w dziecięcym języku spróbuj ustalić budowę składniową zdania: „Livo-głoka kuzdra kornęła bokra u kornuje bokrzątko”.

10. Poznań otrzymał wozy tramwajowe z Amsterdamu. Na szybach nad wygodnym miejscem przy wejściu były napisy: „Wilt u zitten? Ik kan staan!”. Jakie przypisujesz tym napisom znaczenie? Jak wpadłeś na ten pomysł i jakie elementy były podstawą tego przypuszczenia? Siedzenie uprzywilejowane. Zwyczajowo takie miejsce znajduje się przy wejściu.

11. Napisz zdanie składające się z co najmniej pięciu wyrazów i określ kategorię syntaktyczną wyrazów składowych. Dobry kierowca dokładnie przestrzega przepisów.

Dobry - funktor funktorotwórczy od jednego argumentu nazwowego z/n

Kierowca - argument nazwowy n

Dokładnie - funktor funktorotwórczy od argumentu funktorowego z/n

Przestrzega - funktor zdaniotwórczy od jednego argumentu nazwowego z/n

Przepisów - argument nazwowy n

12. Określ kategorię syntaktyczną wyrazów:

a) „śpi” - funktor zdaniotwórczy od jednego argumentu nazwowego - z/n

b) „otwiera” - funktor zdaniotwórczy od dwóch argumentów nazwowych - z/nn

c) „chociaż” - funktor z zdaniotwórczy od dwóch argumentów zdaniowych - z/zz

d) „poniżej” - funktor nazwotwórczy od dwóch argumentów nazwowych n/nn

e) „głośno” - funktor funktorotwórczy od argumentu funktorowego z/n

13. Jaką rolę semiotyczną spełnia napis „Kocham Elę!” w poufnym pamiętniku? Jest to rola ekspresywna

14. Przeprowadź analizę znaczenia wypowiedzi „Trzy trefle” w czasie licytacji przy grze w karty - oraz znaczenia tych samych słów jako odpowiedzi na pytanie „Jakie trzy karty pozostały ci w ręku?”. Określ role tych wypowiedzi.

Podczas gry w brydża, znak oznaczający daną ilość punktów. Odpowiedz na pytanie czyli znak słowny.

15. Podaj przykład wypowiedzi, która w danej sytuacji spełnia szczególnie wyraźnie rolę performatywną. Opisz dokładnie, jakie są warunki ważnego dokonania danego aktu za pomocą tej wypowiedzi. Ogłaszam was mężem i żoną. Jest to zawarci związku małżeńskiego.

16. Podaj przykład umowy, którą zawarłeś nie używając jakichkolwiek znaków słownych. Przejazd taksówką na podany adres.

17. Jakiego stopnia językowego jest wypowiedź: „Jan sądzi, iż Paul wie o tym, że zwrot «brać sobie do serca» jest idiomem języka polskiego”? trzeciego

Zadania rozdz. 2

1. Podaj przykłady zdań, w których jako podmiot występowałby:

a) przymiotnik, Niewidomy maluje.

b) czasownik, Błądzić jest rzeczą ludzką.

c) zaimek, Ona śpi.

d) liczebnik, Pierwszy się nie udał.

e) wyrażenie złożone zawierające czasownik w trybie oznajmującym. Jechałem za szybko

2. Przepisz, podkreślając nazwy abstrakcyjne spośród następujących: „płacz”, „łza”, „błękit nieba”, „błękit pruski” (barwnik), „sen”, „śpioch”, „kuźnia”, „kowal”, „zabójstwo”, „wysokość”, „wysoki dom”, „przyjaźń”, „śmierć”, „chochlik”.

3. Czy nazwy Rejent, Sędzia, Podkomorzy itd., użyte przez Mickiewicza w tekście Pana Tadeusza, są nazwami generalnymi czy indywidualnymi? Są to nazwy generalne.

4. Czy w zdaniu: „Co drugi rybak na Półwyspie Helskim to człowiek noszący nazwisko Budzisz - powiedział stary Kaszub” występują nazwy indywidualne? Tak

5. Podaj treść nazw:

a) „wieczne pióro”- przyrząd do pisania który się nie wyczerpuje,

b) „tramwaj”- pojazd szynowy elektryczny naziemny, służący do komunikacji lokalnej.

c) „kajak”- wielki przyrząd do pływania, napędzany siłą ludzkich mięśni (wiosłowaniem) ze zwężonym kadłubem i rufą.

- ograniczając się do cech konstytutywnych (istotnych).

6. Wpisz możliwie najbardziej szczegółowo cechy, które przysługują każdemu desygnatowi nazwy „skuter”. Wskaż, jakie cechy można wybrać jako konstytutywne, a jakie wypadnie uważać wtedy za konsekutywne. Czy można tu odpowiedzieć tylko w jeden sposób? Jaki zestaw cech uważasz za treść leksykalną nazwy „skuter”?

Cechy konstytutywne - pojazd, jednoślad, napędzany silnikiem spalinowym, służy do przemieszczania się. Cechy konsekutywne - posiada migacz, światła, hamulec, gaz skrzynie biegów. Treść leksykalna - Pojazd jednoślad napędzany silnikiem spalinowym, służy do przemieszczania się.

7. Podaj przykład nazwy generalnej, której Ty byłbyś jedynym desygnatem.

Studentka WSHE mieszkająca Łodzi przy ulicy Komuny Paryskiej 15.

8. Podaj przykład zdania, w którym słowo „student” byłoby użyte:

a) w supozycji prostej - ten student nie zdał egzaminu (ten konkretny student nie zdał)

b) w supozycji formalnej - Studenci mają problemy egzaminami z informatyki.

c) w supozycji materialnej - Słowo student posiada 7 liter.

9. W jakiej supozycji użyto wyróżnionej nazwy:

Zgniatacz - to nazwa urządzenia stosowanego w produkcji hutniczej. Supozycja formalna

Fabryka samochodów zbudowana została na Żeraniu. Supozycja prosta

Racjonalizator jest to wyraz o rdzeniu łacińskim. Supozycja materialna

Spychacz jest maszyną konieczną do szybkiego wykonywania prac ziemnych. Formalna

Pilot jest osobą kierującą samolotem. Formalna

Dźwig ustawiono na placu budowy tego gmachu. Prosta

10. Wskaż nonsensy zawarte w wypowiedziach:

a)„Treść nazwy to zespół cech tej nazwy”- nie wszystkich tylko takich które pozwalają wyróżnić jej desygnaty.

b) „Zakres nazwy « jodła rosnąca w Górach Świętokrzyskich » to Puszcza Jodłowa”- w skład zakresu nazwy Puszcza jodłowa wchodzą lasy jodłowe rosnące w górach Świętokrzyskich.

11. Treść nazwy „pilot czynny zawodowo w lotnictwie” uzupełniono wskazując cechę:

a) „przystojny” - tak,

b) „mający zdrowe serce”- Nie, nie jest różne

Czy zakresy powstałych w tych przypadkach nazw są różne od zakresu nazwy „pilot czynny zawodowo w lotnictwie”?

12. Sformułuj takie zdanie, w którym słowo „dziecko” występowałoby jako nazwa, oraz takie, w którym słowo to występowałoby jako funktor nazwotwórczy od argumentu nazwowego. Określ dwa znaczenia tego słowa.

Nazwa- dziecko to osoba nie mająca ukończonych 18 lat

Funktor nazwotwórczy - Dziecko Marka

Dziecko jako potomek i jako osoba niepełnoletnia.

13. Podaj przykład nazwy:

a) zarazem prostej, zbiorowej i ogólnej - Księgarnia

b) zarazem złożonej, zbiorowej i jednostkowej - Fundacja dzieci maryjnych.

c) zarazem złożonej, zbiorowej i pustej - Stumilowy Las.

14. Czy nazwa „łańcuch żelazny” to nazwa - ze względu na znaczenie, jakie jej przypisujesz - zbiorowa? Czy sądzisz, że na to pytanie wszyscy odpowiedzą jednakowo? Może być zbiorowa lub jednostkowa w zależności czy potraktuję łańcuch jako zbiór oczek czy jako pojedynczy długi przedmiot. Nie, nie wszyscy.

15. Podaj 3 przykłady nazw, które uważasz za nazwy wyraźne. Wykaż, że są to nazwy wyraźne. Czy któraś z tych nazw jest nazwą z Twojego punktu widzenia intuicyjną?

Rower, Auto, lampa, Nazwa intuicyjna sufit??

16. Czy uważasz, że właściwie są zredagowane przepisy: a) „Administratorzy dużych budynków mieszkalnych zobowiązani są zorganizować wywóz śmieci codziennie”, b) „Sędzia powinien wymierzyć surową karę za poważne naruszenie porządku na sali sądowej”? NIE

17. W Poznaniu kilkaset osób nosi imię i nazwisko Maria Kaczmarek. Czy wyrażenie „Maria Kaczmarek” to nazwa generalna? Tak Generalna

18. Czy wyrażenia: a) „prezydent Rzeczypospolitej Polskiej”, b) „senat Rzeczypospolitej Polskiej” to nazwy? Jeśli są to nazwy, to jak scharakteryzowałbyś te nazwy i jakich wymagałoby to założeń?

a) jeśli założymy że mówimy o aktualnym to jest to nazwa złożona, indywidualna, jednostkowa a jeśli o funkcji to generalna. b) To nazwa złożona, zbiorowa, jednostkowa. - założenie obecnie sprawujący władze.

Zadania rozdz. 3

1. Podaj własne przykłady nazw, których zakresy pozostają w stosunku:

a) zamienności, Synonimy S = ostatni król Polski; P = Stanisław August Poniatowski

b) podrzędności pierwszego względem drugiego, S = Mercedes; P = samochód [S jako pojecie węższe, P - jako szersze; inaczej każdy Mercedes (S) jest samochodem (P), ale nie każdy samochód (P) to Mercedes(S)]

c) krzyżowania się, S = Polak, P = kobieta [niektóre S jest P, niektóre S nie jest P, niektóre P nie jest S, czyli niektórzy Polacy to kobiety, niektórzy Polacy to nie-kobiety, niektóre kobiety to nie-Polki]

d) wykluczania się (przeciwieństwa) S = szklanka, P = arbuz

2. Jaki zachodzi stosunek między zakresami nazw:

a) „linia kolejowa Warszawa-Berlin” i „linia kolejowa Wrocław-Gdynia”, wykluczanie się

b) „makówka” i „ziarnko maku”, wykluczanie się

c) „płaszcz oddany do szatni” i „numerek na płaszcz oddany do szatni”? Wykluczanie się

3. Jaki zachodzi stosunek między zakresami nazw:

a) „porucznik WP” i „kapitan WP”, wykluczanie się

b) „oficer WP” i „żołnierz WP”, podrzędność

4. Jaki jest stosunek zakresów nazw: „osoba, która ukończyła 18 lat” i „osoba, która nie przekroczyła 50 roku życia”? Krzyżowanie się

5. Jaki zachodzi stosunek między zakresami nazw:

a) „zwierzę” i „nie-pies”, Krzyżowanie się, niektóre zwierzęta są nie-psami, niektóre nie-psy są zwierzętami, niektóre nie-psy nie są zwierzętami.

b) „nie-piernik” i „nie-wiatrak”, Krzyżowanie się

c)„analfabeta” i „nie-student”, Podrzędność

d) „nie-ptak” i „wróbel”. Wykluczanie się żaden nie-ptak nie jest wróblem ani żaden wróbel nie jest nie-ptakiem

Przedstaw to graficznie za pomocą wykresów.

6. Jaki jest stosunek między zakresami nazw: „zwierzę nieparzystokopytne” (np. koń) i „coś, co nie jest zwierzęciem parzystokopytnym”? Przedstaw to graficznie.

Podrzędność

7. Jaki zachodzi stosunek między zakresami nazw:

a) „oko” i „siatkówka oka”, Wykluczanie się

b) „nos” i „część twarzy”, Podrzędność

c) „fabryka” i „kierownik fabryki”, Wykluczanie się

d) „spółka” i „wspólnik”, Wykluczanie się

e) „kraina geograficzna należącą do europejskiego Pasa Wielkich Dolin” i „kraina geograficzna położona w granicach RP”, Krzyżowanie się

f) „całość obszaru Europy” i „całość obszaru Polski”, Wykluczanie się

g) „całość obszaru Pasa Wielkich Dolin”i „całość obszaru RP” Wykluczanie się

8. Czy umiesz określić stosunek między zakresami nazw: „mężczyzna” i „syn bezdzietnej kobiety”? Wyjaśnij bliżej. Nie ma między nimi stosunku bo 2 nazwa jest pusta.

9. Jakie w ogóle mogą zachodzić stosunki:

a) między zakresami dwóch nazw jednostkowych, Wykluczanie się, Zamienność

b) między zakresem nazwy jednostkowej a zakresem nazwy ogólnej? Podrzędności i wykluczania

10. Narysuj trzy koła tak położone względem siebie, by przedstawiały stosunek zakresów nazw:

a) „prawnik”, „prokurator”, „notariusz”;

b) „akt prawodawczy”, „ustawa”, „kodeks cywilny”;

c) „ptak”, „wróbel”, „istota żyjąca w Polsce”;

d) „zwierzę żyjące w wodzie”, „wieloryb”, „ssak”;

e) „koń”, „osioł”, „muł”.

11. Co trzeba najpierw rozstrzygnąć, by móc ustalić stosunek między zakresami nazw:

„zamek” i „przedmiot metalowy”- znaczenie

„chłopiec” i „dziecko”- znaczenie, płeć i supozycje

Zadania rozdz. 6

1. Czy to są zdania w sensie logicznym: „Czyżby ta wypowiedź Jana dowodziła w sposób całkowicie pewny, że nie rozumie on, jaka jest różnica między zdaniem w sensie logicznym a zdaniem w sensie gramatycznym?”- TAK

; „Ewa Nowak dnia 27 VIII 93 r. zadała Janowi Barczowi pytanie, czy rozumie on, co to jest zdanie w sensie logicznym”- TAK

„Powiedz, co to jest zdanie w sensie logicznym” - NIE

Zdanie w sensie logicznym, wyrażenie ktore jednoznacznie stwierdza, ze tak a tak jest albo ze tak a tak nie jest, oznajmujące, rozumiane przez nas w jednym znaczeniu

2. Czy można rozstrzygnąć przez doświadczenie, jaka jest wartość logiczna wypowiedzi mającej postać zdania orzekającego, lecz zawierającej słowo dla wszystkich niezrozumiałe?

Wart logiczna zdania prawdziwość albo fałszywość zdania. Zdanie prawdziwe to zdanie które opisuje rzeczywistość taką jaka jest. Fałszywe taką jaka nie jest.

3. Czy napis „Jan widział babkę dnia 2 XI 1993 r.” jest zdaniem w sensie logicznym?

Należy je traktować jako zdanie w sensie logicznym.

4. Czy jeśli ktoś uzna za prawdziwe zdanie, które poprzednio uznawał za fałszywe, zmieni się wartość logiczna tego zdania? Nie

5. Czy przez odwołanie się do doświadczenia mógłby ktoś próbować wykazać fałszywość zdania „Wszystkie punkty okręgu narysowanego na płaszczyźnie są jednakowo odległe od jego środka”? O czym świadczyłoby podjęcie takiej próby? Mógłby. Świadczyło by to o nie znajomości terminów

6. Dokonaj takich uzupełnień, by poniższe wypowiedzi niezupełne zmieniły się w zdania w sensie logicznym: „Przyszedł”- przyszedł Jan w odwiedziny do Marka

„Zapada zmrok”- Zapada zmrok coraz szybciej tej zimy

„Jan zawarł umowę”- Jan zawarł umowę o dzieło.

7. Osobą pełnoletnią nazywamy osobę, która według przepisów prawa obowiązujących w danym kraju ma, ze względu na wiek, pełną zdolność do działań prawnych (wiek ten bywa różny w różnych krajach). Czy wyrażenie „Osoba, która ukończyła 18 lat, jest osobą pełnoletnią” jest zdaniem w sensie logicznym, czy wypowiedzią niezupełną?

8. Sformułuj własny przykład funkcji zdaniowej o 3 zmiennych nazwowych i dokonaj jej konkretyzacji - przez wykonanie odpowiednich podstawień.

sigma x y z: x kocha y w chwili ich z

anna kocha jurka w chwili ich slubu

9. Czy powstanie zdanie prawdziwe, jeśli umieścimy kwantyfikator ogólny, odnoszący się do zmiennych x oraz y, przed funkcją:

a) Jeżeli x jest krewnym y, to y jest krewnym x; TAK

b) Jeżeli x jest życzliwy dla y, to y jest życzliwy dla x; NIE

c) Jeżeli x jest większe od y, to y jest większe od x NIE

10. Sformułuj zdanie atomiczne, w którym byłaby mowa o Twoich cechach osobistych.

Magdalena jest studentką 4 roku informatyki.

11. Wśród następujących zdań wyróżnij zdania atomiczne, subsumpcyjne i egzystencjalne: „Ośrodkiem pewnego układu planetarnego jest słońce”- subsumcyjne (2 argumenty zdaniowe)

„Ośrodkiem naszego układu planetarnego jest Słońce”- atoniczne ( 2 argumenty zdaniowe)

„Jest wiele słońc we wszechświecie”- egzystencjalne (1 argument)

Ilu argumentów wymaga funktor zdaniotwórczy „jest” w zdaniach atomicznych i subsumpcyjnych, a ilu - w zdaniach egzystencjalnych?

12. Zastąp słowo „jest” w poniższych zdaniach odpowiednio słowami: „przynależy do klasy”, „klasa... zawiera się w klasie”, „istnieje”, „jest to tyle, co” (oczywiście przypadek rzeczowników związanych ze słowem ,Jest” może ulec w związku z tym zmianie):

„Piotr jest studentem”- Piotr przynależy do klasy studentów

„Jest wielu studentów, którzy już na pierwszym roku studiów myślą o przyszłej pracy magisterskiej”Istnieje wielu studentów, którzy już na pierwszym roku studiów myślą o przyszłej pracy magisterskiej

„Największe w Polsce miasto jest miastem nadrzecznym” Największe w Polsce miasto przynależy do klasy miast nadrzecznych.

„Prokurator jest urzędnikiem”- Prokurator zawiera się w klasie urzędnika.

„Repertorium jest spisem spraw pewnego rodzaju według kolejności, w jakiej wpływają one do sądu”. Repertorium jest to tyle co spis spraw pewnego rodzaju według kolejności, w jakiej wpływają one do sądu

13. Sprowadź do struktury zdania z kwadratu logicznego następujące wyrażenia: „Na Mazowszu co panna, to Hanna”, „Czasem gra nie warta świeczki”, „Jeszcze się taki nie narodził, który by wszystkim dogodził”, „Bywa, że prawnik żałuje na starość, że nie uczył się logiki”, „Trafiają się dobrzy matematycy wśród studentów nauk humanistycznych”.

14. Rozstrzygnij, czy poniższe wypowiedzi są zdaniami prostymi czy złożonymi:

„Jan i Piotr byli wczoraj na wycieczce”

„Andrzej śpi lub czyta gazetę”

„Andrzej i Elżbieta są małżeństwem”

15. Czy zdaniu „Maciej Adamczewski jest robotnikiem w fabryce chemicznej w Kędzierzynie” odpowiada jakiś sąd przez Ciebie wydany? Wyjaśnij to bliżej. Nie ma tam żadnego sądu

16. Podaj przykłady zdań, którym naprawdę odpowiadają wydane przez Ciebie sądy; zdań, którym odpowiadają przypuszczenia, i takich, których sens rozumiesz, ale co do których prawdziwości nie żywisz żadnych przeświadczeń.

Mazury są piękne.

Jutro powinna być ładna pogoda

Ustawa weszła w życie z dniem 30 kwietnia.

17. Podaj własny przykład sytuacji, w której ktoś kłamiąc mówi prawdę.

Ktoś ogłasza że impreza u mnie została odwołana, co jest prawdą ale on nie został jeszcze o tym poinformowany.

Zadania rozdz. 7

1. Czy zwrot „myślę, że...” jest funktorem prawdziwościowym? (Czy jeśli uzupełnię ten zwrot zdaniem np. prawdziwym o dowolnej treści, to już na podstawie prawdziwości argumentu mogę wnosić coś o wartości logicznej całego zdania, które powstanie?) jest to funktor nieprawdziwościowy, jest to funktor zdaniotwórczy od jednego argumentu zdaniowego.

2. Sporządź matrycę dla funktora „tylko wtedy, gdy..., to...” jako funktora prawdziwościowego. (Zanalizuj przykład: „Tylko wtedy, gdy są gdzieś chmury, to pada deszcz”.) Jest to implikacja p⊃q

3. Sporządź matrycę dla funktora „ani..., ani...” jako funktora prawdziwościowego. (Zanalizuj przykład: „Ani jest tak, że Jan śpi, ani tak, że Jan pracuje”.) ~p•~q

4. Odczytaj za pomocą odpowiednich spójników międzyzdaniowych wyrażenia:

(p • q) ⊃ (p ∨ q); Jeżeli p i q wtedy p lub q

(p / q) ≡ (~ p ∨ ~ q); Jeżeli p bądź q wtedy i tylko wtedy nieprawda że p lub nie prawda że q

(p ≡ q) ≡ [(p ⊃ q) • (q ⊃ p)]. Jeżeli p jest równoznaczne q wtedy i tylko wtedy, gdy p to q i q to p.

5. Spróbuj zastąpić koniunkcję jakichś dwóch zdań wyrażeniem równoważnym, posługując się jedynie znakiem dysjunkcji. (Wskazówka: koniunkcja jest równoważna negacji dysjunkcji, a negację jakiegoś zdania p można zapisać jako p / p).
(p•q)≡~(p/q) Jan śpi i chrpie wtedy i tylko wtedy, gdy nieprawdą jest że śpi bądź chrapie.

6. Czy wyrażenia „zdanie sprzeczne w stosunku do innego zdania”, „zdanie przeczące” i „zdanie fałszywe” mają to samo znaczenie? Daj szczegółowe wyjaśnienie. Nie są to zdania o tym samym znaczeniu. Zdanie fałszywe to zdanie sprzeczne w stosunku do zdania prawdziwego,

7. Przepisz podkreślając w jednakowy sposób zdania względem siebie sprzeczne oraz przeciwne:

„Na Rynku Starego Miasta w Warszawie przeważają ciemne kolory”;

„Na Rynku Starego Miasta w Warszawie przeważają jasne kolory”; przeciwne

„Jesień 1993 r. była w Poznaniu sucha”; „Jesień 1993 r. nie była w Poznaniu sucha” sprzeczne

„Teraz (gdy to czytasz) jest ranek”; „Teraz (gdy to czytasz) jest wieczór”. Przeciwne

8. Jaką wartość logiczną ma negacja negacji zdania „Moskwa leży nad Tamizą”? Tą samą: Moskwa leży nad Tamizą.

9. Jakiego użyjesz spójnika międzyzdaniowego, żeby poinformować, że uważasz:

a) iż z jakichś dwóch zdań oba są prawdziwe, i •

b) iż z dwóch zdań przynajmniej jedno jest prawdziwe, lub V

c) iż z dwóch zdań jedno i tylko jedno jest prawdziwe? Bądź /

10. W pewnym przedsiębiorstwie prawo podpisywania czeków miał kierownik albo łącznie zastępca kierownika i kasjer. Następnie przedsiębiorstwo zawiadomiło bank, że w przyszłości prawo podpisu będą mieli łącznie kierownik i nadto zastępca kierownika albo kasjer. Wytłumacz, na czym polega zmiana oraz czy wymogi co do ważności czeku złagodzono, czy obostrzono. Wymogi obostrzono bo w chwili obecnej kierownik nie może sam podpisać czeku. 1 zdanie p v (q • r) 2 zdanie p • ( q v r)

11. Czy konsekwentnie użyto spójników alternatywnych w redakcji art 210 § 2 k.k.: „Jeśli sprawca rozboju posługuje się bronią palną lub innym niebezpiecznym narzędziem albo działa wspólnie z osobą, która posługuje się taką bronią lub takim narzędziem, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze śmierci”. TAK

12. Z dowolnego tekstu wybierz 5 przykładów zdań zawierających słowa „lub” względnie „albo” i ustal, czy autorowi chodziło w danym przypadku o wyrażenie alternatywy rozłącznej czy nierozłącznej.

13. Czy skoro stwierdzę, że prawdziwa jest alternatywa (nierozłączna) i że prawdziwe jest jedno z jej zdań składowych, to mogę stąd wnosić, że drugie zdanie składowe jest fałszywe? NIE Bo może być również prawdziwe.

14. Pewna alternatywa jest prawdziwa, a jedno z jej dwóch zdań składowych jest fałszywe. Co można powiedzieć o drugim? Jest to zdanie prawdziwe

15. Pewna koniunkcja jest prawdziwa i prawdziwe jest jedno z jej zdań składowych. Co można powiedzieć o drugim zdaniu składowym? Też jest prawdziwe.

16. Pewna koniunkcja jest fałszywa, a jedno z jej dwóch zdań składowych jest prawdziwe. Co można powiedzieć o drugim? Że jest fałszywe

17. Jeden z członów fałszywej alternatywy rozłącznej, złożonej z dwóch zdań, jest prawdziwy. Co można powiedzieć o drugim członie tej alternatywy rozłącznej? Drugie zdanie też jest prawdziwe

18. Czy stwierdzając prawdziwość pewnej implikacji stwierdzamy przez to, że prawdziwy jest jej poprzednik? Czy stwierdzamy, że prawdziwy jest jej następnik? Następnik jest prawdziwy chyba ze poprzednik jest fałszywy to następnik może być fałszywy.

19. Czy może być fałszywe jakieś zdanie warunkowe, które:

a) kończy się słowami: „... to Polska leży w strefie klimatu umiarkowanego”, nie może być

b) zaczyna się słowami: „Jeśli pijaństwo rozwija intelekt, to...”. Może być

20. Jakie wartości logiczne mogą mieć różne zdania powstające z funkcji zdaniowych:

a) „Jeśli w chwili x dmie w Warszawie silny wiatr, to w chwili x gałązki drzew w Parku Łazienkowskim poruszają się”;

b) „Jeśli w chwili x wskazówki dobrze idącego zegara wskazują liczbę 12, to wchwili x jest północ” (wg danego czasu);

c) „Jeśli zdanie x jest fałszywe, to negacja zdania x jest prawdziwa” -

przez sensowne zastąpienie x jakimś konkretnym określeniem? Wszystkie zdania są prawdziwe

21. Podaj przykłady prawdziwej implikacji, w której między tym, co głosi poprzednik, a tym, co głosi następnik, zachodziłyby:

a) związek przyczynowy,

b) związek strukturalny,

c) związek tetyczny, tzn. związek powstały w wyniku ustanowienia przez kogoś pewnej normy postępowania w pewnych okolicznościach,

d) związek o charakterze analitycznym.

22. Czy to poprawnie powiedziano:

„Warunkiem koniecznym prawdziwości implikacji jest fałszywość poprzednika i prawdziwość następnika”, „Warunkiem koniecznym fałszywości implikacji jest prawdziwość poprzednika l u b fałszywość następnika”? Nie, 2 zdanie było by poprawne gdyby zamiast lub dać i. 1 zdanie jest prawidłowe ale jest to warunek konieczny.

23. Pewien student rozpatrując dwa zdania powiedział: „racja jest tu prawdziwa, a następstwo fałszywe”. Co wobec tego o tym studencie można powiedzieć?

24. Ktoś dowodził, że zdanie q jest prawdziwe, bo zdanie p jest prawdziwe, a ze zdania p wynika zdanie q. Czy wystarczy wykazać fałszywość p, by wykazać fałszywość q w tym przypadku? TAK

25. Dyskutanci uzgodnili, że ze zdania p wynika zdanie q. Czy wystarczy wykazać prawdziwość q, by wykazać, że p jest zdaniem niewątpliwie prawdziwym? NIE

26. Czy warto prowadzić dyskusję z kimś, kto uznaje, że ze zdania p wynika zdanie q oraz że p jest prawdziwe, ale nie chce się zgodzić z tym, że q jest prawdziwe? Nie koniecznie q musi być prawdziwe.

27. Ze zdania p wynika zdanie q i okazało się, że zdanie q jest fałszywe. Czy wiedząc to można rozstrzygnąć o wartości logicznej zdania p? Może być prawdziwe lub fałszywe

28. Co można powiedzieć o wartości logicznej zdań p oraz q, jeśli wiadomo, że z p wynika q, a zarazem z q wynika p? Jest ono równoznaczne.

29. Zamień na równoważne wyrażenia o postaci implikacji formalnej następujące zdania:

„Każdy obywatel jest obowiązany znać prawo karne”; Jeżeli ktoś jest obywatelem wtedy i tylko wtedy ma obowiązek znać prawo karne. Każdy ma obowiązek znać prawo karne wtedy i tylko wtedy gdy jest obywatelem.

„Żaden sędzia nie wyrokuje w sprawach własnej rodziny”; Sędzia nie wyrokuje w sprawie wtedy i tylko wtedy gdy dotyczy ona jego rodziny.

„Wszystkie wyroki zasądzające w sprawach alimentacyjnych są doręczane powodowi z urzędu”. Jeżeli wyrok zasądzany jest w sprawach alimentacyjnych wtedy i tylko wtedy doręczany jest powodowi z urzędu. Wyrok doręczany jest powodowi z urzędu wtedy i tylko wtedy gdy wyrok zasądzany jest w sprawach alimentacyjnych.

30. Jaką wartość logiczną mają wypowiedzi:

„Każda nazwa dla jakiejś osoby ostra jest nazwą dla niej wyraźną lub jest nazwą dla niej intuicyjną”; Jest to prawda

„Zakresy każdych dwóch nazw jednostkowych wykluczają się zawsze i tylko wtedy, gdy nieprawda, że są one zamienne”; Prawda

„Zakresy jakiejkolwiek nazwy jednostkowej i jakiejkolwiek nazwy ogólnej wykluczają się albo zakres nazwy jednostkowej jest podrzędny względem zakresu nazwy ogólnej”.

31. Czy we właściwy sposób użyto spójników międzyzdaniowych w wypowiedziach:

,,W Polsce jest w jakimś roku nieurodzaj na owoce zawsze i tylko wtedy, gdy na wiosnę są późne przymrozki”; wtedy gdy

„Aby w jakimś przewodzie płynął prąd, trzeba, by istniało źródło prądu, lub trzeba, aby przewód tworzył obwód zamknięty”; powinno być i

„Przyczyną niekończenia studiów są ciężkie warunki materialne studenta albo przyczyną tego jest brak zdolności”. Poprawnie

Zadania

A.

1. Wskaż przesłanki i wnioski opisanych niżej wnioskowań:

„Ponieważ wszystko, co jest oznaczone liczbą 13, przynosi nieszczęście, a Piotr zdaje egzamin 13 czerwca, więc Piotr nie zda egzaminu” Przesłanką jest wiara w pecha z powodu liczby 13, wnioskiem Piotr nie zda egzaminu

„Będzie pogoda, bo jest rosa” przesłanką entymematyczną jest rosa, wniosek - będzie pogoda

„Paweł to uczciwy człowiek, na pewno nie dał się skusić łapówką” Przesłanka to uczciwość Pawła, wniosek przypuszczenie że nie dał się skusić łapówką.

2. Wskaż, co jest niewłaściwego w wypowiedziach:

„Dnia 17 V 1993 r. o godz. 21.43 ze zdania, że trójkąt ABC jest równoramienny, wynikało zdanie, że trójkąt ABC ma dwa kąty równe”;

„Między zdaniami wyżej przytoczonymi zachodzi stosunek wnioskowania”; wynikania

„To wnioskowanie jest wynikaniem”. nie ma wnioskowania, które jest wynikaniem

3. Czy dorzecznie użyto słowa „mój” i słowa „wczorajszy” w zwrotach:

„moja wczorajsza racja”, niepoprawnie

„moje wczorajsze następstwo” niepoprawnie

i w zwrotach:

„moja wczorajsza przesłanka” poprawnie

, „mój wczorajszy wniosek” poprawnie

4. Ktoś wnioskował: „Ponieważ to drzewo jest sosną, więc to drzewo jest rośliną wydzielającą żywicę”. Czy tu z przesłanki wynika logicznie wniosek? Jak się nazywa takie wnioskowanie? Czy w tym przypadku jest to wnioskowanie niezawodne? Logiczny, Wnioskowanie dedukcyjne,

5. Podaj własny przykład wnioskowania dedukcyjnego i sformułuj prawo logiczne, na którym to wnioskowanie opierasz.

6. Wskaż przesłankę entymematyczną wnioskowania: „Ponieważ wiemy, że jeżeli Paweł ma 170 cm wzrostu, to Paweł jest wyższy od Jana, wnioskujemy, że jeśli Paweł ma 170 cm wzrostu, to Paweł jest wyższy od Piotra”.

B.

7. Podaj własny przykład zastosowania we wnioskowaniu:

a) pierwszego prawa de Morgana,

b) drugiego prawa de Morgana,

c) prawa negowania implikacji,

d) prawa transpozycji,

e) prawa sylogizmu hipotetycznego,

f) modus ponendo ponens,

g) modus tollendo tollens,

h) modus tollendo ponens,

i) modus ponendo tollens,

j) prawa eksportacji i importacji,

k) dylematu konstrukcyjnego,

l) dylematu konstrukcyjnego złożonego.

8. Co wynika logicznie według I prawa de Morgana z tego, iż: „Nieprawda, że zarazem jest zadymka i świeci słońce”?

9. Co wynika logicznie według prawa transpozycji ze zdania, iż: „Jeśli ktoś się systematycznie uczył logiki, to zdał dobrze egzamin”?

10. Co wynika logicznie według prawa sylogizmu hipotetycznego ze zdań”: „Gdy brak rozumnej kontroli, to mnożą się oszustwa w gospodarce” oraz „Gdy mnożą się oszustwa w gospodarce, to koszty produkcji rosną”?

11. Co wynika logicznie według prawa eksportacji stąd, iż: „Jeśli zarazem jest mróz i pada obfity śnieg, to pola są wtedy białe”?

12. Jeśli sprawa cywilna dotyczy ochrony prawa autorskiego, to właściwy dla jej rozstrzygnięcia jest sąd wojewódzki. Czy można stąd w sposób niezawodny

wnioskować, że:

a) „Jeśli dla rozstrzygnięcia sprawy właściwy jest sąd wojewódzki, to jest to sprawa dotycząca ochrony prawa autorskiego”?;

b) „Jeśli nieprawda, że dla rozstrzygnięcia sprawy właściwy jest sąd wojewódzki, to nieprawda, że jest to sprawa dotycząca ochrony prawa autorskiego”?;

c) „Jeśli sprawa cywilna nie dotyczy ochrony prawa autorskiego, to dla jej rozstrzygnięcia nie jest właściwy sąd wojewódzki”?

Jakie prawo logiczne może znaleźć zastosowanie w rozwiązywaniu tego zadania?

13. Jak rozumie się często w mowie potocznej zwrot: „Nieprawda, że Jan i Piotr śpią” - a jak się taki zwrot powinno rozumieć w myśl I prawa de Morgana?

14. Co wynika logicznie według jednego ze znanych Ci praw logicznych rachunku zdań ze zdania: „Nie jest tak, że jeśli Jan teraz poszedł spać, to Jan zaniedbał przez to swe obowiązki służbowe”?

15. Pewien student-nieuk, od którego żądano przykładu zastosowania sylogizmu hipotetycznego, podał przykład błędnie: „Jeżeli Jan jest przodkiem Pawia i Paweł

jest przodkiem Piotra, to Jan jest przodkiem Piotra”. W czym tkwi istota błędu?

16. Wykaż, że modus ponendo ponens ma budowę sylogizmu. To samo wykaż co do modus tollendo tollens.

17. Czy każde prawo logiczne ma budowę sylogizmu? Czy każdy wzór wnioskowania mający budowę sylogistyczną jest prawem logicznym?

18. Jaką zależność między wartością logiczną racji a wartością logiczną następstwa opisuje modus Popendo ponens, a jaką - modus tollendo tollenst

19. Wiadomo, że jeśli nie ma chmur, to nie ma deszczu. Czy wynika stąd logicznie, że jeżeli jest deszcz, to są chmury?

20. Skontroluj dedukcyjny charakter wnioskowania: „Jeśli przestałeś bić swego ojca, to go przedtem biłeś. Jeśli nie przestałeś bić swego ojca, to go nadal bijesz. Przestałeś lub nie przestałeś bić swego ojca. A więc biłeś go przedtem lub go nadal bijesz”.

21. Czy poniższe wnioskowania są wnioskowaniami niezawodnymi:

a) „Jeśli świadek zna tylko język hiszpański, to składa zeznania przez tłumaczy, a więc jeśli świadek składa zeznania przez tłumaczy, to zna tylko język hiszpański”;

b) Wiemy, że: „Jeśli Jan jest bratem oskarżonego, to Jan może się uchylić od zeznań”, wnioskujemy więc, że: ,, Jeśli nieprawda, że Jan może uchylić się od zeznań, to nieprawda, że Jan jest bratem oskarżonego”;

c) Wiemy, iż: „Nieprawda, że jeśli dziś będzie jasna noc, to będzie dziś wiele prób przemytu”, wnioskujemy więc, że: „Jeśli dziś będzie jasna noc, to nieprawda, iż będzie dziś wiele prób przemytu”;

d) „Jeśli ktoś jest obywatelem polskim i wstąpił do wojska nieprzyjacielskiego, to dopuszcza się zdrady kraju, więc jeśli ktoś jest obywatelem polskim, to jeśli wstąpił do wojska nieprzyjacielskiego, dopuszcza się zdrady kraju”.

Jeżeli uważasz dane wnioskowanie za niezawodne - wskaż, na jakim prawie logicznym się ono opiera.

C.

22. Podkreśl terminy rozłożone w zdaniach:

„Niektórzy prawnicy są pracownikami administracyjnymi”; „Żaden sędzia nie jest prokuratorem”; „Każdy wyrok jest podpisany przez sędziego”; „Niektórzy ludzie

nie są uprzejmi”; „Niektórzy ludzie są nieuprzejmi”; „Tylko osoby z wykształceniem prawniczym są notariuszami”.

23. Co można powiedzieć o poszczególnych zdaniach z kwadratu logicznego, jeśli występujący w nich termin S jest zamienny albo podrzędny względem terminu P?

24. Co można powiedzieć o poszczególnych zdaniach z kwadratu logicznego, jeśli występujący w nich termin .S jest nadrzędny względem terminu P albo ich zakresy krzyżują się?

25. Co można powiedzieć o poszczególnych zdaniach z kwadratu logicznego, jeśli zakres występującego w nich terminu S wyklucza się z zakresem terminu P?

26. Dobierz takie dwie nazwy niepuste S oraz P, aby zarówno zdanie rodzaju S i P, jak i zdanie rodzaju S o P były w tym przypadku prawdziwe. Jaką wartość logiczną będą miały w tym przypadku zdania rodzaju S a P oraz S e P?

27. Czy można dobrać takie nazwy niepuste S oraz P, żeby zdanie rodzaju S o P było fałszywe, a zdanie rodzaju S e P było prawdziwe? Żeby zdanie rodzaju S e P było fałszywe, a zdanie rodzaju S o P - prawdziwe?

28. To fałsz, że żaden z Kowalskich nie jest łysy. Czy możesz coś (i, ewentualnie, co) na tej podstawie powiedzieć o wartości logicznej zdania: „Każdy z Kowalskich jest łysy”?

29. Niektórzy z Kowalskich mają ciemne oczy. Czy możesz coś (i, ewentualnie, co) na tej podstawie powiedzieć o wartości logicznej zdania: ,,Niektórzy Kowalscy nie mają ciemnych oczu”?

30. To prawda, że niektórzy studenci umieją logikę. Czy i co można powiedzieć o zdaniu „Każdy student umie logikę” na podstawie poprzedniego stwierdzenia?

31. To fałsz, iż niektórzy studenci nie są obowiązani do terminowego składania egzaminów. Co można na tej podstawie twierdzić o każdym studencie?

32. To fałsz, iż niektórzy mieszkańcy Wólki nie są obywatelami polskimi. Co możesz powiedzieć o wartości logicznej zdania: „Żaden mieszkaniec Wólki nie jest obywatelem polskim”?

33. To fałsz, iż niektórzy robotnicy kolejowi w Polsce nie są objęci przepisami o bezpieczeństwie pracy. Co można na tej podstawie powiedzieć o wartości logicznej zdania: „Niektórzy robotnicy w Polsce są objęci przepisami o bezpieczeństwie pracy”?

34. Wybierz z następujących zdań pary zdań względem siebie sprzecznych i względem siebie przeciwnych:

a) „Niektórzy z Kowalskich nie są rzemieślnikami”;

b) „Żaden z Kowalskich nie jest rzemieślnikiem”;

c) „Tylko niektórzy z Kowalskich są rzemieślnikami” (tzn. niektórzy z nich są i niektórzy nie są rzemieślnikami);

d) „Żaden z Kowalskich nie jest lub każdy z Kowalskich jest rzemieślnikiem”;

e) „Każdy z Kowalskich jest rzemieślnikiem”;

f) „Niektórzy z Kowalskich są rzemieślnikami”.

35. Co wynika logicznie wedle praw konwersji ze zdań: „Żaden pijak nie jest dobrym pracownikiem”; „Niektórzy studenci są sportowcami”; „Nie ma człowieka bez zamkniętego układu krążenia krwi”; „Czasem niezdolny przewyższa w nauce zdolnego lenia”; „Niektórzy młodzieńcy szanują starców”. Przed dokonaniem konwersji przeredaguj odpowiednio trzy ostatnie zdania.

36. Co wynika według praw obwersji ze zdań:

„Każdy wyrok jest podpisany przez sędziego”; „Niektóre osoby są zwolnione od opłat sądowych”; „Żadna sprawa nie jest rozpatrywana przed zapisaniem jej w repertorium”; „Niektóre sprawy karne nie są zakończone wyrokiem skazującym”?

37. Co wynika według praw kontrapozycji ze zdań: „Wszyscy ludzie są omylni”; „Żaden ławnik nie jest osobą małoletnią”; „Niektórzy studenci nie są ubezpieczeni od nieszczęśliwych wypadków”?

38. Ogłoszono zarządzenie, iż każdy mężczyzna osiemnastoletni winien stanąć do rejestracji. Czy z tego zarządzenia wynika, iż każdy, kto nie jest mężczyzną osiemnastoletnim, jest niezobowiązany do rejestracji? Czy wynika, że każdy obowiązany do rejestracji jest osiemnastoletnim mężczyzną? Czy wynika, że każdy, kto nie jest obowiązany do rejestracji, nie jest osiemnastoletnim mężczyzną?

39. Spośród niżej przytoczonych zdań wybierz pary zdań równoważnych:

a) „Niektórzy sportowcy nie są robotnikami”;

b) „Niektórzy robotnicy nie są sportowcami”;

c) „Niektórzy nie-robotnicy są sportowcami”;

d) „Niektórzy nie-sportowcy nie są nierobotnikami”;

e) „Nieprawda, że niektórzy sportowcy są robotnikami”;

f) „Żaden robotnik nie jest sportowcem”.

40. Wypisz terminy mniejszy, średni i większy z sylogizmów:

a) „Każdy sędzia jest obeznany z prawem o ustroju sądów. Niektórzy pracownicy sądów są sędziami. Niektórzy pracownicy sądów są obeznani z prawem o ustroju sądów”.

b) „Każdy sąd jest instytucją służącą wymiarowi sprawiedliwości.

Niektóre instytucje państwowe nie służą wymiarowi sprawiedliwości. Niektóre instytucje państwowe nie są sądami”. Napisz ogólny wzór budowy każdego z tych sylogizmów.

41. Czy z następujących przesłanek wynika logicznie poniższy wniosek:

„Wszyscy profesorowie znają po kilka języków. Niektórzy studenci szanują profesorów. Niektórzy studenci znają po kilka języków”. Jaki błąd popełniono w tym wnioskowaniu sylogistycznym?

42. Czy poniższe tryby należą do trybów słusznych? Ewentualnie wskaż, które reguły sylogizmu zostały w danym trybie naruszone:

43. Jakie reguły sylogizmu naruszono w poniższych przykładach:

a) „Żaden sędzia nie jest adwokatem. Żaden adwokat nie jest prokuratorem. Żaden prokurator nie jest sędzią”.

b) „Niektóre pozwy dotyczą żądania zapłaty. Niektóre pisma adwokatów nie dotyczą żądania zapłaty. Niektóre pisma adwokatów nie są pozwami”.

c) „Każdy wyrok jest aktem doniosłym społecznie. Każdy wyrok jest orzeczeniem sądu. Każde orzeczenie sądu jest aktem doniosłym społecznie”.

44. Napisz, co wynika z przesłanek (pierwszą traktując jako przesłankę większą):

45. Traktując pierwszą przesłankę jako przesłankę większą wyprowadź wniosek, jeżeli da się on z tych przesłanek wyprowadzić. Jeśli się to nie uda, przyjmij drugą przesłankę za przesłankę większą.

a) „Każdy adwokat jest prawnikiem. Żaden sędzia nie jest adwokatem”.

b) „Niektóre wyroki są orzeczeniami prawomocnymi. Żaden wyrok nie jest aktem wyłącznie ustnym”.

c) „Niektórzy prawnicy nie są obeznani z medycyną sądową. Każdy lekarz jest obeznany z medycyną sądową”.

D.

46. Podaj przykład wnioskowania zawierającego błąd materialny, a jednak posiadającego wniosek prawdziwy.

47. Jaki błąd popełnia się we wnioskowaniu, gdy z przesłanek: „Niektórzy studenci prawa są pracowici” oraz „Niektórzy ludzie pracowici stają się dobrymi zegarmistrzami” wyciąga się wniosek: „Niektórzy studenci prawa stają się dobrymi zegarmistrzami”?

48. Czy popełnia błąd formalny ktoś, kto wnioskuje:

a) „Ponieważ każdy wróbel jest ptakiem, więc żaden nietoperz nie jest wróblem”; b) „Ponieważ jeśli się świeci żarówka w moim pokoju, to licznik działa, więc jeśli się świeci żarówka w moim pokoju, to należność za prąd ulega zwiększeniu” - uważając, że jest to wnioskowanie dedukcyjne?

---