Zagadnienia do egzaminu z teorii wychowania
Osobowość, etapy rozwoju
- pojęcie osobowości
- struktura osobowości - sfera kierunkowa i instrumentalna
- Kohlbery - prekonwencjonalny, konwencjonalny, postkonwencjonalny
- kryteria dojrzałej osobowości - Maslow
- czynniki rozwoju osobowości (4 czynnikowa teoria)
Teoria poznawcza, psychodynamiczna, teoria ról,
- funkcje osobowości
Samowychowanie, socjalizacja, indoktrynacja, pseudowychowanie
- etapy samowychowania Sowińskiego
- cechy wychowania, samowychowania
- wychowanie a proces wychowania
Aksjologia i teleologia
- ideał wychowania
- cele wychowania
- rodzaje celów wychowania (optymalizujące, naczelne, kierunkowe, etapowe, operacyjne)
- pojęcie wzoru osobowego
- ideał wychow. w ujęciu Muszyńskiego i Waleszkowskiego
- podstawowe założenia filozof. Ideał (marksistowska, personalizm)
Prądy zachodnie wychow.
- romantyzm
- progresywizm
- transmisja kulturowa
Przymus i swoboda (pojęcia) - pozytywy, negatywy
- systemy wychow.
- antypedagogika Schoenbecka (naczelne hasła)
- Summmernill
- Słowińskiego ,,Wychowanie dla posłuszeństwa”
- Antonii Makarenko ,,Poemat metodyczny”
Interakcje wychow.
- podmiotowość
- co się składa na interakcje - postrzeganie
- postawy wychow. - Janowski
- porozumiewanie niewerbalne - czynniki zakłócające
- model prawidłowej i nieprawidłowej interakcji
- sytuacja dwupodmiotowa
- kwestia nauczyciela manipulatora (8 typów, np. tyran, sędzia, opiekun) a nauczyciel samoaktualizujący się
- jak jest realizowany postulat dwupodmiotowości, ograniczenia
- cechy sytuacji dwupodmiotowej
Środki wychow., mechanizmy (Muszyński)
- naśladownictwo, identyfikacja, internalizacja
- metody wychow. - Konarzewski (indywidualna, grupowa), Muszyński (porównać te dwie klasyfikacje)
- formy wychow. (przedmiotowe i organizacyjne)
Proces wychow., sytuacje wychow.
- pojęcia
- typy sytuacji wychow.
- typy sytuacji wychow. ze względu na pośredniość lub bezpośredniość interakcji wychow. - Gurycka
- różnice między sytuacją wychowawczą a dydaktyczną
- rola sytuacji wychow.
- pojęcie procesu wychow. (rodzaje - element., złożony, zintegrowany)
- struktura procesu samowychow. w ujęciu prakseologicznym
Błędy wychow. - Gurycka
- pojęcie
- wskaźniki decydujące
- charakterystyka tych błędów, jakie skutki dla interakcji wychow. i rozwoju wychowanka
- reprezentacja dziecka w poszczególnych błędach
- skutki doraźne, odlegle w czasie
Metody (nagradzania i karania, modelowania, perswazji…)
A. P. Tchorzewski: pseudowychowanie
Cele wychow.
- koncepcja stanowienia celów
- kulturowe
- futurologiczne
(w koncepcji wychow. Bereźnicki)