AEROSFERA

Na aerosferę składają się troposfera (6-17km) oraz część stratosfery (do ok 22 kilometra)

Zanieczyszczenia aerosfery to wszystkie składniki, które nie występują w powietrzu czystym. Których stężenia przekraczają wartość dla składnika naturalnego.

Występują w postaci: #gazów #pyłów #aerozoli

Pyły działają:

• Drażniąco

• Toksycznie

• Zwłókniająco

• Karcynogennie

• Alergizująco

Szkodliwość pyłu zależy od:

• Wielkości jego ziaren (pyły o średnicy <5,0 mikrometra łatwo przenikają do pęcherzyków płucnych powodując m.in. pylice płucne)

• Składu chemicznego

• Stężenia

• Zawartości metali, izotopów promieniotwórczych i współistniejących zanieczyszczeń

Pylica płuc - wielkość (średnica) pyłu < 5,0µm (taki pył łatwo przenika do pęcherzyków płucnych)

Są to przewlekłe choroby układu oddechowego spowodowane wdychaniem pyłów nieorganicznych z gromadzeniem się pyłu i określoną reakcją na jego obecność

Rozpoznanie - badanie radiologiczne

Rozpoznawane zwykle po 40 roku życia

Czas ekspozycji - powyżej 20 lat

Pylice kolagenowe

• Wywoływana przez pyły o właściwościach zwłókniających

• Trwałe zniszczenie struktury pęcherzyków płucnych

Do pylic kalogenowych zaliczamy:

@ krzemowa powodowana wdychaniem krzemionki krystalicznej,

@ azbestowa wdychanie azbestu,

@ talkowa wdychanie talku,

@ Aluminiowa spowodowana wdychaniem pyłu drobno sproszkowanego glinu

• Silny rozwój włóknienia kolagenowego

Pylice niekolagenowe:

• Słabo zwłókniające, pyły obojętne

• Nieznaczne nacieki

• Bez naruszania struktury pęcherzyków

Pylize niekalogenowe:

@Baryloza - siarczan baru

@Stannoza - tlenek cyny (IV)

@Syderoza - tlenek żelaza

Pylica węglowa

• Ogniskowe włóknienie płuc

• Wdychany pył kopalniany, krzemionka (ma decydujące znaczenie), glinokrzemianów i wielu innych składników

• Klinicznie ujawnia się po kilkunastu latach

• Kaszel przewlekły, skrócenie oddechu, duszność

Pylica azbestowa = azbestoza

• Śródmiąższowe włóknienie płuc (tworza się guzki i blizny)

• Trwałe zniszczenie struktury pęcherzyków

• Nieodwracalne zniszczenie płuc

• Nowotwory krtani, płuc, opłucnej, otrzewnej, oskrzeli, miedzybłoniak opłucnej, zmiany skórne

• Średni czas rozwoju azbestozy 15lat

• Nowotwory ujawniaja się po ekspozycji powyżej 20 lat

Od roku 1999 stosowanie azbestu jest zabronione, a WHO uznało azbest za 3 najbardziej rakotwórczą substancje.

Mikroflora powietrza: podstawowa mikroflora powietrza to saprobiontyczne bakterie z rodzajów:

• Micrococcus

• Bacillus

• Sarcina

Zanieczyszczenia biologiczne

• Wirusy

• Bakterie chorobotwórcze i saprobiontyczne

• Zarodniki grzybów

• Pyłki roślinne

• Alergeny i toksyny roślinne i zwierzęce

Grzyby, których zarodniki mogą występować w powietrzu:

• Aspergillus

• Penicillium sp

• Alternaria sp

Choroby wywołane pyłami organicznymi:

• Byssinoza (bawełnica)

• Suberoza (korkownica)

• „płuco farmera”

• Katar sienny (pyłkowica)

Byssinoza

• Chorują osoby narażone na kontakt z pyłem bawełny, lnu, konopi

• Gorączka poniedziałkowa, kaszel tkaczy występujący po powrocie do pracy i powtórnym kontakcie z pyłem

• Obecne w pyle endotoksyny Gram”-” pałeczek aktywują makrofagi płuc, które wydzielają substancje powodujące duszności i kaszel przez skurcz oskrzeli

Suberoza:

• Wywoływany przez pył z kory dębu korkowego

• Nadwrażliwość na zarodniki grzyba z rodzaju Penicillium obecne w inhalowanym wilgotnym pyle dębu korkowego

Katar sienny:

• Alergiczna reakcja na pyłki trawy łąkowej, zbóż

Płuco farmera

• Reakcja alergiczna na pył ze spleśniałych surowców roślinnych (zarodniki grzybów)

• Duszność, ból w klatce, dużo śluzu podczas kaszlu

Składowiska odpadów powoduja skażenie powietrza:

• Wirusami

• Bakteriami (E.coli, Enterobacter sp.,Streptococcus sp., Actinomyces sp., Salmonella sp.)

• Pleśniami (Aspergillus sp., Penicillium sp., Fusarium sp.)

• Dioksynami powstającymi w wynku rozpadu lub spalenia składowanych odpadów

• W wyniku beztlenowych rozpadów powstają: Ditlenek węgla, amoniak, siarkowodór, metan

Analiza mikrobiologiczna powietrza:

• Sedymentacyjna metoda Kocha: Płytkę Petriego z podłożem agarowym wystawia się na 30 min w badanym pomieszczeniu i po 24-godzinach inkubacji w 37*C należy policzyć wyrosłe kolonie drobnoustrojów.

• Wskaźnik biologicznego zanieczyszczenia w 1m³ powietrza wynosi:

A=530*a/r²

a - liczba kolonii wyrosłych na płytce; r - promień jednej kolonii

W środowisku szpitalnym badanie mikrobiologiczne czystości powietrza prowadzi się głównie w kierunku STAPHYLOCOCCUS AUREUS, metodą swobodnej sedymentacji, metodą zderzeniową

---