WYKŁAD I, 18.11.2012r.
Istotą międzynarodowych stosunków politycznych - międzynarodowe stosunku polityczne są częścią składową dokładnej płaszczyznę stosunków międzynarodowych. Stosunki międzynarodowe są specyficzne sferą społecznych nie zwykle złożonego polegającego dynamicznym przeobrażeniom co do podmiotów interakcji oraz ich treści i form.
Dynamika, zmienność i złożoność stosunków międzynarodowych oznaczająca ich brak wykrystalizowania i ostrego określania zakresu przedmiotowego i podmiotowego sprawia, że nie ma jednej powszechnie akceptowanej ich decyzji. Powszechna zgoda istnieje jednak co do tego, że są to interakcje czy też przepływy o charakterze transgranicznym.
Należy podkreślić, że będąca wynikiem procesu internacjonalizmami treść interakcji i więzi międzynarodowych porządkowana dla celów analitycznych w postaci ich płaszczyzn tworzy przedmiot regulacji w ramach międzynarodowych stosunków politycznych przy czym należy pamiętać, że stosunki międzynarodowe to transgeniczne interakcja podmiotów polityki zachodzący w środowisku poliarchicznym. To właśnie zjawiska i procesy międzynarodowe będące wynikiem jego umiędzynarodowiania są przedmiotem decyzji i działań państw organizacji międzynarodowych oraz podmiotów transnarodowych. Należy pamiętać, że międzynarodowe stosunki polityczne są specyficzną częścią stosunków międzynarodowych. Ich specyfika polega na pierwotności i nadrzędności w stosunków do pozostałych płaszczyzn stosunków międzynarodowych oraz na powiązaniu przede wszystkim z działaniami państwa. Pierwotność i nadrzędność międzynarodowych stosunków politycznych wynika z pierwotności i nadrzędności państwa. Jako najważniejszego podmiotu stosunków międzynarodowych przesłanki nadrzędności państwa i utożsamianych z jego działaniami międzynarodowych stosunków politycznych tworzy kilka jego specyficznych cech:
- jedynie państwo jest atrybut suwerenności czyli cało władności i samo władności a więc wyłączności działań w odniesieniu do własnego terytorium i niezależność w środowisku międzynarodowym.
- jedynie państwa realizują politykę zagraniczną a ze względu na atrybuty i skumulowany potencjał kanałami realizowanej przez rząd polityki międzynarodowej określają dynamikę, treść i formy stosunków międzynarodowych
- państwa ze swojej istoty są legimityzowane do podejmowania w imieniu społeczeństwa działań w środowisku międzynarodowym
- nadrzędność międzynarodowych stosunków politycznych utożsamiana z działaniami państw wynika także z ich szczególnego miejsca w realizacji takich wartości społecznie pożądanych jak bezpieczeństwo i rozwój
- decyzje i działania państw w ramach politycznej płaszczyzny stosunków międzynarodowych są przedmiotem zainteresowania i wpływów innych podmiotów stosunków międzynarodowych jak organizacje pozarządowe lub korporacje transnarodowe.
Podstawę definiowania międzynarodowych stosunków politycznych tworzy pojęcie polityki (istotą polityki jest sprzeczność interesów).
CZYNNIKI MIĘDZYNARODOWYCH STOSUNKÓW POLITYCZNYCH
Grupa czynników tradycyjnych ( czynniki które możemy obserwować w historii stosunków międzynarodowych)
- czynniki geograficzne i geopolityczne - James Makkindel na początku ubiegłego stulecia przedstawił pogląd o szczególnej roli geopolitycznej jako ma do spełnienia Rosja, przestrzeń Euroazjatycka zorganizowana przez Rosjan stanowi jego zdaniem hertland (serce ziemi) to region kluczowy. Takie położenie ma zapewnić Rosji panowanie nad światem jeśli uda jej się rozciągnąć swoje wpływy na środowisko wschodnie i południowe, rejony Azji oraz rozbudować flotę. Jest to jedna z podstawowych form torii determinizmu geograficznego w stosunkach międzynarodowych. Położenie Polski między Rosją a Niemcami.
- czynniki demograficzny - w 1950 - 2,5 mld, 1960 -3mld, 1975 - 4mld, 1987 -5mld, 1999 - 6mld, 2023 - 7mld, 2028 - 8mld, 2048 - 9mld ludności. , ma to wpływ na to jak się ludność porusza
- czynnik ekonomiczny - polityka handlowa, czynnik kulturowy i ideologiczny,
- czynniki kulturowo-cywilizacyjny - zderzenie cywilizacji, przedstawienie hipotezy że kultura i tożsamość kulturowa kształtują wzorce spójności., dezy.. i po zimno wojennym. Międzynarodowe stosunki polityczne po zimnej wojnie będzie za tem kształtował przede wszystkim konflikt między grupami należącymi do różnych cywilizacji. Polityka to nie tylko gra interesów ale określenie tożsamości „wiemy kim jesteśmy tylko wtedy kiedy sobie uzmysłowimy kim nie jesteśmy, nie rzadko wtedy kiedy wiem przeciw komu występujemy ” w świecie który się wyłania wzory kultury będą miały wpływ zasadniczy, nawet współpraca ekonomiczna jest zakorzeniona na wspólnym kulturowym gruncie, państwa mogą rezygnować na rzecz organizacji międzynarodowych, w skład jaki wchodzą państwa podobne. Makkinton uznał stosunki między zachodem a wschodem za bardzo konfliktowe starając się przypomnieć, że Europa w przeszłości prawie prze 1000lat była zagrożona przez Islam.
- czynniki ideologiczne - funkcje może pełnić religia lub filozofii, ideologie służą mobilizacji mas ludzkich, umożliwiając też manipulowanie masami.
- czynnik etniczno-narodowy - świat jest bardzo zróżnicowany pod tym względem ale np. Grecja, Rosja ponad 100 narodowości i zagrażają się konflikty, mniejszość narodowa.
Prawo międzynarodowe -
Grupa czynników dynamizujące (zrewolucjonowały tradycyjne środowisko, ulegają płynnej zmianie)
- rozwój nauki i techniki - rewolucja technologiczna w obiegu informacji stała się czynnikiem zasadniczo zmieniający środowisko międzynarodowych stosunków politycznych, istnienie elektronicznych środków przekazywania informacji, że dystanse terytorialne przestały być dla obiegu informacji istotne świat stał się globalną wioską (M.Luchan)
- czynnik ekologiczny - ochrona środowiska , problemy ekologiczne w międzynarodowych stosunkach politycznych są potencjalnym konfliktogennym, zanieczyszczenie rzek płynące przez terytorium jednego lub więcej państw, używanie elektrowni jądrowych, transport materiałów radioaktywnych mogą się stać kwestią sporów między państwami
- globalizacja - zachodzi w płaszczyźnie gospodarczej, informacyjnej, kulturowej, ekologicznej i politycznej. Procesy globalizacji powodują modyfikacje wpływu czynników tradycyjnych na międzynarodowe stosunki polityczne.