Problematyka wartości chrześcijańskich i ich wykorzystanie w wojsku jest tematem wielu pedagogów wojskowych, powołaniem każdego kapelana wojskowego, a także chlebem każdego dowódcy.
Wybrałam właśnie ten temat ponieważ uważam, że jako kandydatka na oficera powinnam już teraz zagłębiać się w tej problematyce, gdyż na mnie bezpośrednio jako dowódcę i wychowawcę w przyszłości będzie spoczywał obowiązek kształtowania podstaw i osobowości młodych żołnierzy.
Największy wpływ na wychowanie i kształtowanie pewnych postaw ma autorytet. Ten zaś w wojsku ma szczególne znaczenie w kształtowaniu młodego człowieka, począwszy od pierwszego dnia, dowódca staje się obrazem przedstawiającym ideały wojska i na nich zaczyna bazować młody żołnierz w systematyzowaniu jego hierarchii wartości.
Wydaje się, że współczesny młody człowiek odczuwa głód i zapotrzebowanie, a nawet tęsknotę, szczególnie za sprawdzonym autorytetem moralnym.
W tym świetle pojawia się pytanie: jakie rysy zasadnicze powinien posiadać autorytet, zwłaszcza moralny, dowódca, aby był przyjęty przez żołnierzy, a równocześnie aby
jego oddziaływanie było owocne i skuteczne.
Wielu autorów, ukazując ideał wychowawcy, podkreśla jako jedną z istotnych cech i wartości chrześcijańskich miłość bliźniego.
Głównym celem autorytetu jest przekazanie żołnierzom swoich cech dodatnich, przy wyeliminowaniu ewentualnych własnych wad i słabości, tak by podwładny stał się podobny w postępowaniu swego dowódcy w pozytywnym tego słowa znaczeniu. Kierowniczym
czynnikiem wychowania jest to, czym jest dowódca, a właściwie za co się ma i czym chciałby jeszcze być. Innymi słowy chodzi o osobowość dowódcy, która powinna być przez niego uświadomiona, bo tylko wtedy będzie mógł oddziaływać na podwładnych. Dowódca
który ma w sobie rozwinięte życie wewnętrzne i czuje swą duchową wspólność z podwładnym ma jednocześnie silne poczucie odpowiedzialności, obowiązku, potrzebę doskonałości.
Nie obcą powinna być dla dowódcy odwaga co w wartościach chrześcijańskich jest postrzegane jako męstwo- jeden z darów Ducha Świętego.
Męstwo jest to odważna postawa w obliczu poważnego niebezpieczeństwa, które zagraża życiu. Taka postawa to zarówno nieuleganie strachowi jak i nie podda się bezmyślnym i
bezcelowym odruchom śmiałości. Człowiek prawdziwie mężny jest rozumnie odważny. Nie cofa się łatwo, lecz także nie atakuje zbyt pochopnie. Męstwo to zdolność pozwalająca do końca pełnić swoją służbę, zwłaszcza w sytuacjach wymagających poważnego wysiłku i najwyższego hartu duchu. Dowódca musi być człowiekiem bezwzględnie odważnym. Odwaga musi być nieodłączną cechą i sprawą honoru każdego żołnierza.
Zarówno na polu walki jak i w warunkach pokojowych powinna cechować go zimna krew i zdolność śmiałego stawiania czoła każdemu niebezpieczeństwu.
Osobistym przykładem męstwa winien dowódca dawać wzór całemu otoczeniu, a w szczególności podwładnym. Żołnierza winna cechować również odwaga cywilna, która przejawia się w śmiałym wypowiadaniu własnych poglądów, w bezkompromisowym
ujawnianiu i zwalczaniu zła, w gotowości do obrony słusznej sprawy.
Budzenie odwagi w podwładnych oraz budowanie na niej wewnętrznej struktury dowódcy, a przez niego całego narodu, widoczny jest czynnik nieodzowny wychowania specyficznie wojskowego. Odwaga ta będzie potrzebna gdy wybije godzina czynu, na dziś, na dzień
powszedni, odwaga bycia sobą, jak to tylko w granicach fizycznej mocy jest możliwe, wyznawać siebie, swoje uczucia, mowę, przekonania, zamiary, niczego się nie zapierać, co jest ideą polskiego życia, niczego nie kłamać co z tą ideą jest niezgodne. Wychowanie do odwagi wiąże się nierozerwalnie z wojskiem i tylko z nim się najbardziej kojarzy.
Inną koncepcją jest miłość, której zewnętrznym objawem jest dobroć, jako niezwykle cenna płaszczyzna stosunków międzyludzkich.
"Dobroć człowieka jest największą wartością, jest wprost bezcennym skarbem na Ziemi" . Dobroć ożywia i użyźnia w człowieku to co najlepsze, a wreszcie podobno dobroć rodzi
dobroć. Jest więc trwałym przeszczepem tych cech, które dowódca pragnie przekazać podwładnemu.
Następną wartością chrześcijańską wykorzystywaną w wychowaniu żołnierzy jest poczucie odpowiedzialności przed sobą, przed społeczeństwem, przed narodem. Zależy ona w głównej mierze od osobowości dowódcy, od stopnia zainteresowania się podwładnym
i szacunku dla kształtowanej przez siebie nowej osobowości poprzez właśnie swój przykład.
Wpływ wychowawczy wartości chrześcijańskich prezentowanych poprzez osobowość dowódcy będzie zależał od jego zdecydowanej postawy, wyraźnego celu i jasnego kierunku
działania wychowawczego, wynikającego z głębokiego spojrzenia w życie i orientowania się w obiektywnym świecie wartości oraz od bezinteresowności i nastawienia życzliwego na pomoc w samorozwoju. Wszystko to wpływa i jest rezultatem miłości di człowieka połączonej z pragnieniem przekazania mu wszelkich dobrych cech i przymiotów z równoczesnym ustrzeżeniem go od własnych niedoskonałości i przed popełnieniem błędów.
Kolejnym przymiotem wartości chrześcijańskich w wychowaniu żołnierzy jest talent wychowawczy, który jest wrodzoną predyspozycją psychofizyczną, dzięki której dowódca
pewne szczególne typy działalności wykonuje w sposób bardziej wydajny niż w wypadku zajmowania się czym innym. Równocześnie jednak mimo wrodzonej podstawy talent należy doskonalić przez wprawę, czyli przez ogół nabytych w danym kierunku automatyzmów
i przez wysiłek świadomy.
My jako wojsko broniąc niezbędnych praw osoby ludzkiej musimy jednocześnie pierwszeństwo dobra ogólnego przed jednostkowym. Konsekwentna troska o te wartości wymaga szacunku dla poglądów naszych bliźnich, uznania ich godności nadanej
przez Boga, dążenia do stworzenia porządku prawnego gwarantującego szacunek dla rozwoju osoby ludzkiej. Obecność wartości chrześcijańskich w życiu wojskowym musi stanowić
przedmiot szczególnego zatroskania na obecnym etapie historii naszego narodu.
BIBLIOGRAFIA
1. Jan Paweł II papież, przemówienie do katechetów, Włocławek
6.04.1991r. nr 3
2. Jan Paweł II papież, Encykilka: Centesismus annus, nr 46.
3. E.Burger, Dziesięć przykazań dla wychowawców, Katowice 1948r
4. Biskupi polscy, O wartościach cherześcijańskich w życiu
społeczeństwa i narodu, W-wa 1993r
5. Ks. K.Szwarlik, Idealny wychowawca, Częstochowa 1997r