„Z BIEGIEM WISŁY”
Opracowanie:
Elżbieta Rębas
Beata Markowicz
Ewa Szulc
INFORMACJE O UCZESTNIKACH
Grupa wiekowa: 6-latki
Liczba osób: 20 dzieci
Prowadzący: 3 animatorów
Miejsce: duża sala zabaw
Termin prowadzenia imprezy: maj, czerwiec
Czas trwania:
1. Cały dzień z przerwami wynikającymi z organizacji pracy w przedszkolu, lub 2. Scenariusz realizowany w ciągu całego tygodnia jako temat kompleksowy.
W przypadku realizacji tematu w ciągu całego tygodnia, wizytówki będące wyjściem do podziału dzieci na grupy należy przechowywać w miejscu widocznym i łatwo dostępnym dla dzieci. Przed kolejnym etapem podróży należy nawiązać tematycznie do poprzedniego dnia, aby przejście było płynne i harmonijne. Dzieci, które wymagają pomocy podczas wykonywania zadań otrzymują wsparcie ze strony animatorów.
Prezentowany scenariusz został przeprowadzony w Przedszkolu z Oddziałami Integracyjnymi w Warszawie w oddziale integracyjnym.
Proponowane działania podobały się wszystkim dzieciom, również tym o specjalnych potrzebach edukacyjnych (chłopiec z Zespołem Downa, z ADHD, autystyczny, z opóźnieniem umysłowym oraz zaniedbany społecznie). Dzieci te dodatkowo otrzymywały wsparcie nauczyciela wspierającego i w miarę swoich możliwości uczestniczyły w różnych fragmentach zajęć. W sposób szczególny, niezwykle aktywny uczestniczył w nich chłopiec z ADHD.
DZIAŁANIA WSTĘPNE
1. Dzisiaj wybieramy się na wyprawę. Aby było nam miło i wesoło przygotujemy sobie proporczyki.
Wykonanie proporczyka - ozdabianie według własnego pomysłu,
(materiały: nożyczki, flamastry, spinacze do bielizny, kolorowy papier).
2. Prawdziwy turysta do wyprawy przygotowuje się bardzo starannie. Popatrzcie, tutaj mamy różne rzeczy. Spróbujmy wybrać to, co będzie nam potrzebne w czasie wyprawy.
Wybór rzeczy potrzebnych na wycieczce (plecak, sprzęt turystyczny, części garderoby, apteczka, itp.)
3. Będziemy podróżować różnymi środkami lokomocji, aby w czasie podróży się nie zgubić musimy zrobić dla siebie wizytówki. Na karteczce napiszcie swoje imię i przyklejcie ją na serduszku.
Wykonanie wizytówki (kartoniki w czterech kolorach, taśma klejąca dwustronna - wyjście organizacyjne do podziału na grupy 6-osobowe).
4. Zabawa „Powitania”
„witamy tych, którzy…”
- byli w górach,
- byli nad morzem,
- lubią wycieczki,
- lubią przygody….
„Zum” - wprowadzenie w dobry nastrój.
I. U ŹRÓDEŁ WISŁY
1. Rozpoczynamy naszą wyprawę.
Wybieramy się w góry, a ponieważ pogoda w górach często się zmienia, spróbujmy zaczarować ją, aby nam sprzyjała cały czas.
Zabawa przy muzyce TZADIK KATAMAR
- fabularyzowanie swobodnej opowieści animatora.
2. Opowieść o dwóch źródłach -z wykorzystaniem (do wyboru) filmu pt. „Tam, gdzie Wisła bierze początek”, książki Elżbiety Ostrowskiej „Narodziny rzeki” lub ilustrowanej opowieści nauczyciela:
Okolica, gdzie Wisła bierze swój początek jest górzysta, ale góry nie są tak wysokie jak w Tatrach. Mają łagodne zbocza porośnięte pięknymi lasami. Jedna z gór nosi nazwę Barania Góra. Z Baraniej Góry wypływają dwa strumienie. Jeden to Biała Wisełka, a drugi Czarna.
Czarna Wisełka wysącza się z ziemi, która w tym miejscu jest ciemna, dlatego nazywa się Czarna.
Biała Wisełka wytryska ze skały, płynie szybko, woda jest jasna, srebrzy się na tle skał i stąd nazwa Biała Wisełka. Spływają do niej różne górskie strumyki, przybywa jej wody, spływa po zboczu Baraniej Góry, skacze po kamieniach. Rosną tu piękne lasy. Latem i zimą można tu spotkać wielu turystów, którzy chcą zobaczyć miejsce, w którym Czarna Wisełka spotyka się z Białą i tworzą Wisłę.
Jest ona tu jeszcze płytka, niezbyt szeroka, wodę ma bardzo czystą, widać każdy kamień na dnie i nawet pstrągi - ryby, które żyją tylko w bardzo czystej wodzie, o szybkim prądzie. Do Wisły wpada wiele różnych strumieni, rzek;
Przybywa jej wody, staje się coraz większą, szerszą i potężniejszą rzeką. Płynie przez cały nasz kraj, przez środek Polski, z gór aż do morza, do Bałtyku.
Prezentacja mapy Polski - zaznaczenie biegu Wisły.
3. Będziemy naśladowali wody Białej Wisełki, które płyną szybko, wesoło szemrząc.
Taniec CARNE VALITO
4. Gra dyskusyjna, „Co by było, gdyby….?”
- nie było wody?
- nie było rzek?
Każde dziecko ma prawo do wypowiedzi.
5. Zaznaczcie, skąd wypływa Wisła wybierając magnes z buzią, która pokazuje jak wam do tej pory podobało się na naszej wyprawie.
Działania na mapie - dzieci zaznaczają źródła Wisły poprzez przyłożenie magnesu (buzi) według podanego klucza
(buzia potraktowana jest jako informacja zwrotna)
W trakcie tych działań w tle słychać odpowiedni fragment piosenki „Wisła”.
(słowa: B. Lewandowska; muzyka: F. Leszczyńska)
Wytrysła Wisła z gór
Chciał ją zatrzymać bór
Szumiały jej drzewa, ptak dla niej śpiewał
Lecz zastawiła bór.
Refren: Płynie Wisła! Nasza Wisła!
Najpiękniejsza z polskich rzek
Chce zatrzymać Wisłę wioska
Wyszła na Wiślany brzeg!
II. W STARYM KRAKOWIE
1. Wybieramy się teraz do starego Krakowa, a ponieważ jesteśmy już nieco zmęczeni polecimy tam balonem.
Nadmuchiwanie balonu - lot balonem, który kończy się pęknięciem i spadaniem (dzieci siadają na balonach, które pod ich ciężarem pękają), - co jest sygnałem wylądowania w Krakowie.
(Dzieci, które nie potrafią samodzielnie nadmuchać balonika otrzymują pompkę, którą samodzielnie lub z pomocą nauczyciela nadmuchują balon.)
W tym czasie animatorzy rozwijają transparent z napisem KRAKÓW.
2. Wysłuchanie nagrania - Hejnał Mariacki.
3. Zabawy z chustą:
a) taniec Lajkonika - siadamy wokół rozłożonej chusty - lajkonik zaprasza do wspólnego tańca przy piosence:
Hej na krakowskim rynku
Maki i powoje, maki i powoje,
Chłopcy i dziewczęta
Malowane stroje.
Refren: Nasz lajkonik, ten lajkonik
Po krakowskim rynku goni,
Laj, koniku laj,
Poprzez cały kraj.
Hej na krakowskim rynku
Gołębie wzleciały
I słychać jak grają
Krakowskie hejnały.
Refren:…
W trakcie śpiewania zwrotek dzieci siedzą wokół chusty, natomiast w trakcie refrenów tworzymy z chusty karuzelę i poruszamy się w kierunku przeciwnym niż lajkonik (jeden z animatorów).
b) trąbka na trwogę - schowanie się pod chustą - krótka opowieść o smoku w wykonaniu lajkonika (np.Cz. Janczarski „O smoku wawelskim”,
A. Swirczyńska „Jak Krak zbudował Kraków” - fragmenty).
Zastanówmy się, co możemy zrobić, żeby smok przestał być groźny, ale tak, aby nie zrobić mu krzywdy.
Dzieci dobierają się w grupy według kolorów wizytówek.
4. Zobaczcie mamy tutaj różne rzeczy, które możecie, ale nie musicie wykorzystywać. Może one wam pomogą zmienić smoka.
Narada - działanie w grupach - dzieci mają do dyspozycji:
- stroje do przebrania się,
- składniki do przygotowania lekarstwa lub potrawy.
Prezentacja grup.
Dzieci mogą:
- wymyślać zaklęcie,
- przygotować lekarstwo,
- przygotować potrawę,
- przestraszyć smoka,
- zaprosić do wspólnej zabawy, itp.
5. Smok był zły, bo nie miał przyjaciół. Mieszkał w brzydkiej, ciemnej, wilgotnej jaskini. Dlatego cały czas miał zły humor. Teraz, gdy się zmienił nie może wrócić do starej jaskini, bo znów może stracić dobry humor. Musimy mu wybudować nową jaskinię.
Budowanie jaskini dla smoka - działania w zespołach,
(materiały: sprzęty i zabawki znajdujące się w sali zabaw, duże klocki, koce, kartonowe pudła, krepina, itp.).
Prezentacja zbudowanych jaskiń.
6. Działania na mapie - zaznaczenie Krakowa, (za pomocą magnesów - „buzi”).
W tle fragment piosenki „Wisła”
Lecz dalej Wisła mknie!
Bo Polskę zwiedzić chce!
Urosła po drodze, już statki i łodzie
Na falach huśtać chce.
Refren: Płynie Wisła! Nasza Wisła!
Najpiękniejsza z polskich rzek!
Chce zatrzymać Wisłę Kraków,
Wyszedł na wiślany brzeg!
III. WARSZAWA - NASZA STOLICA
1. Pożegnaliśmy już Kraków. Wsiadamy do samolotu i lecimy do Warszawy.
Taniec: PROMENADA AMERYKAŃSKA (przelot do Warszawy).
2. Spacer po Warszawie - zabawa „Idziemy - stop - idziemy”.
3. Układanie puzzli (charakterystyczne obiekty Warszawy)
- pomnik Chopina,
- pomnik Syrenki,
- Zamek Królewski,
- Pałac Kultury i Nauki.
Obrazki w dużym formacie, ilość elementów układanki uzależniona od możliwości dzieci w danym zespole.
Dzieci podają rozwiązania w wybrany przez siebie sposób:
- sylabizują nazwę,
- śpiewają nazwę na melodię znanej piosenki,
- głoskują nazwę,
lub w inny wymyślony sposób.
4. Taniec „SWING W ULICZCE”
Tańcząc dotarliśmy do zakątka, gdzie mieszka potwór Bazyliszek - krótka opowieść o Bazyliszku.
5. Nikt nie wie jak wygląda Bazyliszek, bo każdy, kto na niego spojrzał zamieniał się w kamień. Spróbujmy narysować jego portret, ale wykonamy go inaczej niż zwykle. Będziemy rysowali tylko wtedy, kiedy będzie grała muzyka.
Działania w zespołach „Portret Bazyliszka”.
W czterech zespołach dzieci tworzą portret Bazyliszka. W trakcie muzyki jedno dziecko z każdego zespołu rysuje fragment postaci, na przerwę w muzyce przekazuje kartkę sąsiadowi. Czynność tę powtarzamy tyle razy ile dzieci jest w zespole. Dzieci ozdabiają salę wykonanymi portretami.
6. Zabawa „Lustro”. W zespołach dwu osobowych jedno dziecko wykonuje wymyślone przez siebie gesty, drugie będąc odbiciem w lustrze powtarza je,
(po kilku minutach następuje zmiana ról).
7. Działania na mapie - zaznaczenie Warszawy i swojego nastroju.
W tle fragment piosenki „Wisła”
Lecz Wisła dalej mknie!
Znów mija miasta, wsie!
Jest bardzo ciekawa jak rośnie Warszawa
Warszawę widzieć chce.
Refren: Płynie Wisła! Nasza Wisła!
Najpiękniejsza z polskich rzek!
Chce zatrzymać ją Warszawa
Wyszła na wiślany brzeg!
IV. TORUŃ - PACHNĄCY PIERNIKIEM
1. Zabawa przy muzyce MILANOVO KOLO - przejazd „samochodem” do Torunia.
2. Przybyliśmy do Torunia. Okazało się, że mieszkańcy przygotowują się do wesela. Wszyscy piekarze mają pełne ręce roboty, uwijają się jak mogą, żeby zdążyć na czas. Pomóżmy im.
Zabawa przy piosence „Pieczemy ciasto”
3. Wykonanie „pierniczków” z masy solnej i ozdabianie ich materiałem przyrodniczo - spożywczym.
4. Dzięki waszej pomocy udało nam się przygotować ucztę weselną. Teraz czas na zabawę. Rózia i Bartek serdecznie zapraszają na wesele.
„Wesele córki piekarza Rózi i piekarczyka Bartka”
- taniec CIRO,
- uczta weselna - poczęstunek dla dzieci (pierniczki lub inne ciasteczka, sok),
- taniec TEEFILAT.
5. Działania na mapie - zaznaczenie Torunia i określenie nastroju.
W tle fragment piosenki „Wisła”
Lecz Wisła dalej mknie!
Znów mija miasta, wsie!
I dzieci gromadki zaprasza na statki,
Do morza płynąć chce.
Refren: Płynie Wisła! Nasza Wisła!
Najpiękniejsza z polskich rzek!
Chce zatrzymać Wisłę Toruń
Wyszedł na wiślany brzeg!
V. WISŁA WPADA DO BAŁTYKU - GDAŃSK
1. Zabawa w kole „Jedziemy - hamujemy” - przejazd do Gdańska.
Animator gestem (dłonią) wskazuje kierunek jazdy jednocześnie głosem naśladując odgłos pracy silnika. Dzieci kolejno włączają się do zabawy powtarzając czynności animatora. W momencie, gdy któryś z uczestników chce zmienić kierunek jazdy, głosem naśladuje hamowanie i dłonią wskazuje przeciwny kierunek.
2. Zabawy z chustą:
- falowanie morza,
- rybki.
3. Pobawiliśmy się na plaży. Czas wyruszyć na otwarte morze, ale nie mamy czym. Zbudujcie sobie łódki.
Montowanie łódki z gotowych elementów według własnego pomysłu (materiały: kora, wykałaczki, plastelina, kartoniki, itp.).
4. Mamy już łódki, możemy, więc wypłynąć w morze.
Zabawa ruchowa „Statek” - animator (kapitan) wydaje załodze (dzieciom) polecenia (rufa, prawa burta, lewa burta, dziób - pojęcia te należy dzieciom wcześniej wyjaśnić).
Dzieci stoją w rozsypce na środku sali - jest to pokład i wykonują polecenia:
- „na prawą burtę” - dzieci biegną na prawą stronę sali,
- „na lewą burtę” - dzieci biegną na lewą stronę sali,
- „na rufę” - dzieci biegną na koniec sali,
- „na dziób” - dzieci biegną na początek sali.
5. Dostaliśmy wiadomość od króla mórz Neptuna. Okazuje się, że szuka on dworzan na swój dwór. Dworzanie muszą być sprawni i silni. Zobaczymy, czy możemy nimi zostać.
Zabawa „Kostka muzyczna” - wybieramy dworzan króla Neptuna
1 - stańcie na jednej nodze,
2 - stańcie w parach i opierając się plecami razem kucajcie i wstajcie,
3 - dobierzcie się trójkami, razem podskakujcie,
4 - dobierzcie się czwórkami, tańczcie w kółeczkach.
6. Chcemy powrócić do Gdańska, ale wprowadzenie dużego statku do portu nie jest łatwe. Spróbujcie wprowadzić swój statek (kawałek styropianu) do portu (szyjka butelki).
Materiały: przezroczysta, plastykowa butelka dla każdego dziecka i animatora, napełniona do połowy wodą i mocno zakręcona. W każdej butelce umieszczony jest kawałek styropianu.
Działania z butelką - powrót do portu - pilotowanie statku.
7. Działania na mapie - zaznaczenie Gdańska i określenie nastroju.
W tle fragment piosenki „Wisła”
Lecz Wisła dalej mknie!
Znów mija miasta, wsie!
Wesoła, szczęśliwa do Gdańska dopływa
I morze spotkać chce.
Refren: Płynie Wisła! Nasza Wisła!
Najpiękniejsza z polskich rzek!
Nic jej w drodze nie zatrzyma,
Bo już widzi morski brzeg!
DZIAŁANIA KOŃCOWE
1. Działania w grupach.
Z rozsypanki literowej układanie nazw „zwiedzanych” miast (Kraków, Warszawa, Toruń, Gdańsk) z wysłuchaniem całej piosenki „Wisła”.
Wytrysła Wisła z gór
Chciał ją zatrzymać bór
Szumiały jej drzewa, ptak dla niej śpiewał
Lecz zastawiła bór.
Refren: Płynie Wisła! Nasza Wisła!
Najpiękniejsza z polskich rzek
Chce zatrzymać Wisłę wioska
Wyszła na Wiślany brzeg!
Lecz dalej Wisła mknie!
Bo Polskę zwiedzić chce!
Urosła po drodze, już statki i łodzie
Na falach huśtać chce.
Refren: Płynie Wisła! Nasza Wisła!
Najpiękniejsza z polskich rzek!
Chce zatrzymać Wisłę Kraków,
Wyszedł na wiślany brzeg!
Lecz Wisła dalej mknie!
Znów mija miasta, wsie!
Jest bardzo ciekawa jak rośnie Warszawa
Warszawę widzieć chce.
Refren: Płynie Wisła! Nasza Wisła!
Najpiękniejsza z polskich rzek!
Chce zatrzymać ją Warszawa
Wyszła na wiślany brzeg!
Lecz Wisła dalej mknie!
Znów mija miasta, wsie!
I dzieci gromadki zaprasza na statki,
Do morza płynąć chce.
Refren: Płynie Wisła! Nasza Wisła!
Najpiękniejsza z polskich rzek!
Chce zatrzymać Wisłę Toruń
Wyszedł na wiślany brzeg!
Lecz Wisła dalej mknie!
Znów mija miasta, wsie!
Wesoła, szczęśliwa do Gdańska dopływa
I morze spotkać chce.
Refren: Płynie Wisła! Nasza Wisła!
Najpiękniejsza z polskich rzek!
Nic jej w drodze nie zatrzyma,
Bo już widzi morski brzeg!
2. Wręczenie dyplomów „Wytrwałego wędrowca”.
PRZYPISY
1. E. Czerwińska, M. Narożnik, Słoneczna biblioteka - przewodnik metodyczny, - opis zabawy ruchowej „Statek”.
2. Praca zbiorowa, Sto pomysłów zabaw i zajęć z domowego przedszkola, - komentarz do filmu „Tam, gdzie Wisła bierze początek” (I. Dudzińska).
6