Dawna Książka Drukowana


1. Najważniejsze ośrodki produkcji graficznej w Polsce:




• Kraków

• Poznań

• Toruń

• Gdańsk

• Lwów

2. Artyści grafiki:

• Artyści tworzący dzieła graficzne, w większości drzeworytnicy, pozostawali najczęściej anonimowi.

• Obowiązywał system cechowego rzemiosła

• Sztuka graficzna rozwijała się wszędzie tam, gdzie istniała produkcja typograficzna

3. Repertuar tematów:

• druki kalendarzowe

• zielniki

• serie ilustracji do poezji, tekstów biblijnych

• tematy historyczno-kronikarskie

• ilustracje podporządkowane są słowu drukowanemu ale także są samodzielne, nie odwołujące się do treści tekstu

4. Techniki ilustracyjne:

• Miedzioryt, drzeworyt -

• akwaforta - była łączona z miedziorytem, dłuższe i krótsze kreseczki tworzące pajęczynkę, operowanie miękką kreską, przechodzenie od jasnych do ciemnych, a nawet czerni

• mezzotinta - stosowana przede wszystkim w sztuce portretowej, daje efekt łągodnego przechodzenia od tonów jaśniejszych do ciemnych, operuje plamą, daje efekt trójwymiarowości

5. Elementy zdobnicze i ich charakterystyka:

• inicjały

• listwy i linie ozdobne - ornament deseniowy, szlakowy

• winiety - o konkretnej treści, abstrakcyjne -niekonwencjonalne, abstrakcyjne- konwencjonalne, kompozycje wielotematowe

• ozdobniki samoistne - selekcje motywów, indywidualne ich traktowanie, posiadają kompozycję swobodną, naturalną, asymetryczną, użytek wielokrotny; może być abstrakcyjny, stylowany, naturalistyczny, motywy fantazyjne, przedmiotowe, roślinne lub figuralne

• ilustracja - alegoryczna (książki dewocjonalne), o tematyce konkretnej ( wydawnictwa M. Gróla) - użytek jednorazowy

• przewaga elementów zdobniczych nad ilustracjami

6. Artyści książki polskiej:




• Kryspin i Wndel Scharfenberg

• Kondrad Baumgarten

• Jerzy Pencz

• Tomasz Treter

• Jan Aleksander Gorczych

• Tomasz Makowski

• Izaak Saal

• Francis Allen

• Gerard Edelinck

7. Polski drzeworyt na tle zachodnioeuropejskiej sztuki:

• Czerpaliśmy z innych stylów

• Polacy zamawiali i kupowali zagraniczne drzeworyty

• Używano także zużyte materiały

• W Polsce nie istniała swoista, narodowa grafika, aż do „Kroniki” Macieja z Miechowa

• Obce drzeworyty były sporządzane specjalnie dla potrzeb polskich

• Często kopiowano, adaptowano i naśladowano zachodnie drzeworyty, zwłaszcza wybitne dzieła

• Często przywożono klocki drzeworytnicze zza granicy

8. Cechy grafiki renesansowej

• formy gotyckie i późnogotyckie

• typowe dla grafiki inkunbułowej

• formu konturowe

• późnogotycka ekspresyjność

• zaczyna występować groteska

• lombardy, arabeska,

• styl o cechach lokalnych

• wpływy norymberskiego renesansu

• stopniowe narastanie form manierystyczno-renesansowych

• wpływy nadreńskie

• ornamentacja rowerkowo-okuciowa

9. Cechy grafiki barokowej (XVIII)

• bogactwo wariantów

• fantazyjne kompozycje

• naturalistyczne i indywidualnie traktowane motywy późnorokokowe i neoklasycystyczne

• prześwietlenie i rozluźnienie kolumny

• pismo cechuje duża rozpiętość wielkości

• kolumna zbita w soluty

• dedykacja

• rozwój frontyspisu

• na karcie tytułowej - ozdobnik centralny

• dydaktyzm, symbolizm, stylizacja ozdób

• łączne traktowanie ozdobników

• motywy kwiatowe, roślinne, figuralne, architektoniczne

10. Trzy punkty odniesienia w których rozpatrywano dzieło graficzne:

• drzeworytnik

• drukarz

• autor tekstu

11. Funkcje dzieła graficznego:

• f. narracyjna - interpretacyjna

• f. informacyjno-rzeczowa

• f. zdobnicza

1

---