Pytania do egzaminu z Makroekonomii z dn.12.01.03.

Grupa 1.

1. Gdy stopa procentowa od wkładów bankowych wynosi 20% rocznie, a stopa inflacji 25% to należy:

1. Zainwestować w przedsięwzięcie nie przynoszące ani zysku ani strat.

2. Złożyć pieniądze w banku.

3. Trzymać gotówkę w domu.

4. Zakupić obligację skarbu państwa o oprocentowaniu wyższym niż inflacja.

2. Która z wymienionych pozycji nie jest składnikiem dochodu narodowego ?:

1. Wynagrodzenia policji.

2. Wypłaty dla więźniów za zlecone im prace.

3. Zasiłki chorobowe.

4. Płace organizatorów działalności dobroczynnej.

3. Który z poniższych czynników był źródłem osłabienia wzrostu wydajności pracy w krajach wysoko rozwiniętych w latach siedemdziesiątych.

1. Inflacja.

2. Spadek rentowności przedsiębiorstw.

3. Rozszerzenie się szarej strefy.

4. Podwyżka cen ropy naftowej.

4. ( opisowe ) Do jakich celów służy informacja o poziomie i dynamice PKB i dochodu narodowego.

Ad 4. PKB-PRODUKT KRAJOWY BRUTTO-jest jednym z najważniejszych pojęć w makroekonomii. Wyraża łączną wartość produkcji danego kraju. Za jego pomocą można mierzyć efekty ekonomiczne całej gospodarki. Dobra i usługi są produkowane w sposób ciągły, liczy się w skali roku- strumieniem. Nie interesuje nas zasób ( stan). PKB-jest miarą produkcji , wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego kraju niezależnie kto jest ich właścicielem. PKB w cenach rynkowych określa produkcję wytworzoną w kraju za pomocą cen uwzględniających podatki pośrednie. PKB w cenach wytwórczych mierzy produkcję krajową za pomocą cen , z których wyeliminowano podatki pośrednie.

PNB-PRODUKT NARODOWY BRUTTO - całkowita rynkowa wartość dóbr i usług wytworzonych przez mieszkańców danego kraju w określonym roku. PNB= PKB+ dochody netto z czynników produkcji ulokowanych za granicą Dochód narodowy -całość dochodów wypłacanych właścicielom ludzkich i fizycznych zasobów wytwórczych za wykorzystanie tych zasobów w określonym odcinku czasu. Zasobami tymi są : kapitał , ziemia, praca, ich właściciele, zaś za korzystanie z tych zasobów otrzymują odpowiednio : procent, rentę i płacę .

Informacja o poziomie i dynamice PKB i dochodu narodowego służy m. in.do:

1. Oceny stanu gospodarki kraju (sytuacji gospodarczej): mierzenie stopy życiowej ludności, badanie poziomu dobrobytu społeczeństwa, PKB/pracownik a jest miarą poziomu wydajności pracy.

2. Podejmowania na podstawie danych o sytuacji gospodarczej decyzji przez władze państwa: planowanie wielkości i struktury wydatków budżetu państwa, działania mające na celu ożywienie lub schłodzenie gospodarki itp.

3. Określanie trendów rozwojowych, przewidywanie zmian koniunkturalnych,

4. Pośrednio wpływa na ocenę siły waluty danego kraju w stosunku do innych walut a w wyniku tego na kursy walut

5. Ocena ekonomicznej efektywności działania władz państwowych (funkcja polityczna wielkości i dynamiki PKB)

Grupa 2.

1. Inflacji zawsze towarzyszy:

1. Spadek płac realnych.

2. Wzrost płac nominalnych.

3. Recesja gospodarcza.

4. Rosnąca stopa bezrobocia.

2. Które z następujących pozycji nie są uwzględniane w obliczeniach PNB:

1. Wynagrodzenia nauczycieli.

2. Napiwki otrzymywane przez taksówkarzy.

3. Zasiłki z opieki społecznej.

4. Dochód osiągany przez handlarzy używanych samochodów.

3. Które z sytuacji są uwzględniane w symptomach trwałego wzrostu gospodarczego:

1. Spadek bezrobocia.

2. Wzrost wykorzystania majątku produkcyjnego.

3. Ciągłe przesuwanie się w prawo krzywej możliwości produkcyjnych.

4. ( opisowe ) Scharakteryzuj podstawowe funkcje pieniądza i omów przyczyny popytu na pieniądz.

Pieniądz jest to rodzaj aktywów powszechnie akceptowanych jako środek płatniczy. Rodzaje pieniądza: pieniądz przedmiotowy, pieniądz towarowy, pieniądz symboliczny papierowy, pieniądz bezgotówkowy - zapisy na rachunkach bankowych, pieniądz międzynarodowy (SDR, ECU, EURO) Funkcje pieniądza:

A. Miernik wartości na rynka wymiany pieniądz ujawnia się w postaci ceny, której miarą są narodowe (obecnie i międzynarodowe np. ecu) jednostki pieniężne. Jako środek (narzędzie) wymiany występował początkowo w formie pieniądza przedmiotowego (towaru), następnie monety, banknotu, pieniądza papierowego. Jest pewnym narzędziem pomiaru, wartości towaru i usług. Cena informuje odbiorcę towarów, ile jednostek pieniężnych trzeba zapłacić za nabycie określonego towaru lub świadczonej usługi - określonemu towarowi odpowiada określona liczba jednostek pieniężnych. Wartość względna (relatywna) np. l kg szynki (18 zł) odpowiada wartości 9 bochenków chleba (l chleb kosztuje 2 zł); chleb zdrożał na 3 zł tak więc szynka relatywne potaniała względem chleba.

B. Środek cyrkulacji (środek obiegowy) zarówno towary jak i pieniądze są w ciągłym ruchu. Pieniądz jako środek obiegu ułatwia wymianę towaru.

C. Środek nagromadzenia (tezauryzacji) służy do gromadzenia i przechowywania wartości (bogactwa) w postaci pieniężnej bądź kruszcowej (złoto). Pieniądz jest czasowo wycofywany z obiegu przez tych którzy go posiadają i tworzą się tzw. oszczędności. W skali ogólnokrajowej środki te występują w postaci rezerw.

D. Środek płatniczy (środek odroczonej płatności) ta funkcja pieniądza wiąże się x jogo zdolnością do regulowania różnych zobowiązań z tytułu zaciągniętego kredytu, płacenia należnego podatku, składki ZUS lub kary pieniężnej itp. Środkiem płatniczym staje się pieniądz z chwilą, gdy władza państwowa nada mu moc zwalniania z ekonomicznych zobowiązań. Jako środek płatniczy pieniądz rozwinął się w wielu nowych formach o charakterze bezgotówkowym np. weksli, czeków, a obecnie często w formie zapisów dokonywanych przez bank na kontach uczestników procesu likwidacji zobowiązań (pieniądz bankowy) w wyniku ich poleceń np. przelewy lub inne dyspozycje.

E. Pieniądz światowy pieniądz pełniący wyżej wymienione funkcje w skali międzynarodowej. Pieniądz obcy osłabia pieniądz krajowy. Pieniądz kraju o względnie silnej gospodarce - musi być stabilny; wymienialny na hme waluty w sposób nieograniczony; waluta w miarę rozproszona po całym świecie żeby móc nią, swobodnie dysponować np. S jest go dużo, a USA mają silną gospodarkę. Od 25 lat istnieją zmienne kursy walut

Grupa 3.

1. Krańcowa skłonność do oszczędzania to:

1. Stosunek przyrostu oszczędności do przyrostu dochodu.

2. Odwrotność krańcowej skłonności do konsumpcji.

3. Nie wydana część dochodu.

4. Kwota zaoszczędzona z przyrostu dochodu.

2. Uważa się, że PNB jest niedokładnym wskaźnikiem dobrobytu społecznego, ponieważ:

1. Nie uwzględnia amortyzacji.

2. Dobrobyt społeczny obejmuje też dobra i usługi nie będące przedmiotem transakcji rynkowych.

3. Nie uwzględnia zasiłków socjalnych.

4. Płace pracowników opieki społecznej i służby zdrowia są finansowane z pieniędzy podatników.

3. Które z następujących zmian nie są przejawem ekspansywnej polityki fiskalnej ?:

1. Wzrost wydatków państwa.

2. Zmniejszenie podatków bezpośrednich.

3. Zwiększenie ulg podatkowych dla inwestorów.

4. Obniżenie poziomu stóp procentowych.

4. (opisowe ) Omów przyczyny i skutki inflacji oraz sposoby jej przezwyciężania.

INFLACJA - to wzrost ogólnego poziomu cen a nie ceny pojedynczego lub niewielu towarów dokonujący się przy wciąż rosnącej ilości / podaży / pieniądza znajdującego się w obiegu co powoduje spadek jego wartości oraz niekontrolowaną redystrybucję dochodów i majątku .

Z a inflację nie uważa się jednorazowego ruchu cen w górę wywołanego : wzrostem cen surowców z importu, eliminacją istniejących dotychczas dotacji, zmianą systemu podatkowego / VAT i akcyza /. Przyczyny inflacji mogą tkwić w polityce pieniężnej , kredytowej , budżetowej i inwestycyjnej w dysproporcjach gospodarczych , w spadku wartości waluty krajowej w stosunku do walut zagranicznych , we wzroście cen surowców , paliwa i energii na rynku światowym . Trudno jest wskazać jedną przyczynę inflacji, jest ona efektem zazwyczaj wielu czynników, będących następstwem współzależności wielu zjawisk ekonomiczno - społecznych: np. nadmierny wzrost płac (uleganie presji związków zawodowych), nieprawidłowa polityka monetarna kraju (nadmierna emisja pieniądza i zbyt niskie stopy procentowe). Społeczno-ekonomiczne skutki inflacji to: spadek realnej wartości pieniądza, nieuzasadniony wzrost popytu na wszelkie dobra, kwalifikuje rachunek ekonomiczny i powoduje nieoptymalną alokację zasobów, osłabia skłonność do oszczędzania i powoduje ucieczkę w dobra rzeczowe, dewaluacja waluty, ucieczka kapitału za granicę, następuje transfer dochodów od pożyczkodawców do pożyczkobiorców. Na inflacji tracą grupy ludności otrzymujące stałe dochody i dysponujące mniejszą siłą przetargową, pracownicy , których płace rosną wolniej niż stopa inflacji, emeryci , renciści, pracownicy najemni oraz inni odbiorcy świadczeń społecznych, lepiej zarabiający, przedsiębiorcy, banki i towarzystwa ubezpieczeniowe. Zyskują natomiast nabywcy obligacji, właściciele dóbr rzeczowych, właściciele majątków / ziemi , budynków /, dłużnicy. Przed stratami inflacji chroni: lokowanie pieniędzy w dobra trwałe, lokowanie pieniędzy w walutach o stabilnym kursie. ZWALCZANIE INFLACJI: 1. jeżeli przyczyną jest nadmierny wzrost płac to musi powstać kontrola systemu plac; 2. dyscyplina budżetowa rozumiana jako zwalczanie deficytu w budżecie np. zwiększenie podatków, wówczas płaci je mniej osób lub zmniejszenie podatków wówczas płaci je więcej osób. Ograniczenie deficytu budżetowego jest procesem długotrwałym, zwłaszcza w gospodarce, która ma ogromne potrzeby rozwojowe; 3. dążenie do demopolizacji gospodarki - zwalczać monopol; 4. reformy walutowe - procesy naprawcze: - dewaluacja pieniądza - obniżenie wartości narodowej waluty w przeliczeniu na walory pieniężne innego państwa; denominacja pieniądza - wprowadzenie do obiegu jednostki pieniężnej zastępującej wielokrotność jednostki pieniężnej dotychczas stosowanej. Denominacja ma miejsce najczęściej wtedy, gdy wskutek inflacji trzeba operować wielkimi nominałami, co jest technicznie uciążliwe np. w 1995 roku wprowadzony został w Polsce nowy złoty, który równał się 10000 starych złotych (skreślenie zer); Nullifikacja - całkowite zlikwidowanie danego pieniądza i zastąpienie go nowym o większej wartości; często stare nie są wymieniane na nowe lub tylko część jest wypłacana - w1948 roku w Niemczech raismarki; metoda bolszewicka; rewaloryzacja - przywrócenie wartości (rekonstrukcja), działania przywrócenia wartości pieniądza - ograniczając jego ilość w obiegu; wzrost podatków i świadczeń; 5. polityka restrykcyjna - zaostrzająca dopływ pieniądza do obiegu.

---