Monitoring jakości powietrza
Zadania monitoringu jakości powietrza
1.Pomiary i ocena jakości powietrza atmosferycznego (identyfikacja obszarów przekroczeń normatywów; analiza trendów)
2.Pomiary stanu zanieczyszczenia powietrza metalami ciężkimi i WWA na stacjach monitoringu tła.
3.Pomiary składu pyłu pod kątem zawartości WWA
4.Monitoring prekursorów ozonu
5.Analiza i prognoza stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2,5 z uwzględnieniem składu chemicznego pyłu w tym metali ciężkich i WWA
6.Wdrożenie monitoringu pyłu PM2,5
7.Monitoring tła zanieczyszczeń atmosfery na stacjach Łeba, Jarczew, Śnieżka, Puszcza Borecka dla potrzeb:EMAP, GAW/WMO, COMBINE/HELCOM
8.Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych i depozycji zanieczyszczeń do podłoża
9.Pomiary stanu warstwy ozonowej nad Polską oraz pomiary natężenia promieniowania UV-B
Pomiary i ocena jakości powietrza
podstawy prawne
Art. 85-95 Prawo ochrony środowiska (Dz.U.Nr62, poz. 627 z póź. zm)
Rozporządzenie MŚ w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U.Nr 87, poz. 798)
Rozporządzenie MŚ w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U.Nr 87, poz. 796)
Rozporządzenie MŚ w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dot. Zanieczyszczenia powietrza (Dz.U.Nr 204, poz. 1727)
Pomiary i ocena jakości powietrza
dyrektywy UE
Dyrektywa 96/62/EC(27 września 1996) tzw. dyrektywa ramowa - w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego powietrza
Dyrektywa 1999/30/EC (z 22 kwietnia 1999) w sprawie wartości dopuszczalnych dla SO2, NO2, NOx, pyłu cząsteczkowego i ołowiu w powietrzu
Dyrektywa 2000/69/WE z 16 listopada 2000 dotycząca wartości granicznych dla benzenu i tlenku węgla
Dyrektywa 2002/3/WE z 12 lutego 2002 dotycząca ozonu
Decyzje UE
decyzja 97/1001/WE w sprawie obustronnej wymiany informacji i danych z sieci lub pojedynczych stacji
decyzja 2004/461/EC ustanawiająca kwestionariusz do corocznego raportowania dotyczącego oceny jakości powietrza zgodnie z dyrektywami
1.Pomiary i ocena jakości powietrza
Cele zadania
Uzyskanie dla wszystkich stref w kraju informacji o poziomach substancji w powietrzu w odniesieniu do standardów jakości powietrza
Identyfikacja obszarów wymagających poprawy jakości powietrza
Monitorowanie skuteczności działań naprawczych
Zadanie realizowane na poziomie wojewódzkim przez WIOŚ z udziałem WSSE i koordynowane przez GIOŚ
Wojewódzcy Inspektorzy dokonują oceny poziomu substancji w powietrzu w strefach i ich klasyfikacji.
Oceny te są wykorzystywane do opracowania programów ochrony powietrza w strefach wskazanych do ich wykonania oraz do monitorowania skuteczności wcześniej opracowanych programów.
1.Pomiary i ocena jakości powietrza
wskaźniki do oceny stanu jakości powietrza
2007
SO2, NO2, NOx, PM10, PM2.5, Pb, O3, C6H6, CO
2008-2009
SO2, NO2, NOx, PM10, PM2.5, Pb, O3, C6H6, CO, As,Cd, Hg, Ni, WWA, B(a)P (benzo(a)piren)
2.Pomiary stanu zanieczyszczenia powietrza metalami ciężkimi i WWA na stacjach monitoringu tła Łeba, Jarczew, Śnieżka, Puszcza Borecka.
Obowiązek pomiarów metali ciężkich i WWA na stacjach tła wynika z art. 4 p. 9 dyrektywy 2004/107/WE. w sprawie arsenu, kadmu, niklu, rtęci i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w otaczającym powietrzu (Dz. Urz. WE L 23 z 26.01.2005, str.3).
2008 r. na 3 wybranych stacjach tła WIOŚ wykonywane będą pomiary: całkowitej rtęci w stanie gazowym, arsenu, kadmu, niklu, benzo(a)pirenu, benzo(a)antracenu, benzo(b)fluorantenu, benzo(j)fluorantenu, benzo(k)fluorantenu, indeno(1,2,3-cd)pirenu i dibenzo(a,h)antracenu w pyle PM10 oraz całkowitej depozycji tych zanieczyszczeń
3.Pomiary składu pyłu pod kątem zawartości WWA
Obowiązek pomiarów z art. 4 p. 8 dyrektywy 2004/107/WE w sprawie arsenu, kadmu, niklu, rtęci i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w otaczającym powietrzu.
2008 r w oparciu o wstępne wyniki badań jakości powietrza pod kątem zanieczyszczenia powietrza benzo(a)pirenem oraz wyniki analizy stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2,5 z jednej stacji monitoringu tła miejskiego w województwie, na której prowadzone będą w 2007 roku pomiary benzo(a)pirenu zostaną uruchomione pomiary benzo(a)antracenu, benzo(b)fluorantenu, benzo(j)fluorantenu, benzo(k)fluorantenu, indeno(1,2,3-cd)pirenu i dibenzo(a,h)antracenu w pyle PM10.
4. Monitoring prekursorów ozonu.
"prekursory ozonu" oznaczają substancje mające udział w tworzeniu ozonu w warstwie przyziemnej, z których niektóre są wymienione w załączniku VI 2002/3/WE ;
Etan, etylen, acetylen, propan, propylen, n-butan, i-butan, 1-buten, trans-2-buten, cis-2-buten, 1,3-butadien, n-pentan, i-pentan, 1-penten, 2-penten, izopren, n-heksan, i-heksan, n-heptan, n-oktan, i-oktan, benzen, toluen, etylobenzen, m+p-ksylen, o-ksylen, 1,2,4-trimetylobenzen, 1,2,3-trimetylobenzen, 1,3,5-trimetylobenzen, formaldehyd, węglowodory niemetalowe
5. Analiza i prognoza stanu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10 i PM2,5 z uwzględnieniem składu chemicznego pyłu w tym metali ciężkich i WWA
Cel zadania
Ustalenie wpływu źródeł antropogenicznych i naturalnych oraz transgranicznego przenoszenia zanieczyszczeń pyłowych na skład i stężenie pyłu drobnego (PM10 i PM2,5).
Opracowanie prognozy zanieczyszczenia powietrza pyłem drobnym
Realizacja zadania w dwóch etapach
Pierwszy etap:
analiza informacji na temat zanieczyszczenia powietrza pyłem, metalami ciężkimi i wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi zawartych w polskich i zagranicznych dokumentach i opracowaniach
pomiary struktury i składu chemicznego oraz pomiary granulometryczne pyłu drobnego PM10 i PM2,5 w wybranych regionach kraju
ocenę zanieczyszczenia powietrza pyłem z uwzględnieniem jego składu i analizą wpływu źródeł
wskazanie obszarów priorytetowych do monitoringu arsenu, kadmu, rtęci, niklu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w powietrzu w powiązaniu z monitoringiem pyłu PM10
Drugi etap:
opracowanie krajowej prognozy zanieczyszczenia powietrza pyłem drobnym PM10 i PM2,5 dla lat 2013 i 2020 uwzględniającej m. in. scenariusze redukcji emisji pyłu i jego prekursorów wynikające z obowiązujących i planowanych przepisów prawnych.
6.Wdrożenie monitoringu pyłu PM2,5
Celem realizacji zadania jest przygotowanie systemu monitoringu powietrza do wymogów projektu dyrektywy (CAFE) UE w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza w Europie, konsolidującej przepisy dyrektywy ramowej i trzech dyrektyw pomocniczych (96/62/WE, 1999/30/WE, 2000/69/WE, 2002/3/WE).
W przypadku przyjęcia przez Parlament Europejski zapisów dyrektywy GIOŚ opracuje szczegółowy harmonogram wdrażania jej przepisów odnoszących się do monitoringu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM2,5
7.Monitoring tła zanieczyszczeń atmosfery na stacjach Łeba, Jarczew, Śnieżka, Puszcza Borecka wg programów: EMAP, GAW/WMO, COMBINE/HELCOM
zadanie realizowane na poziomie krajowym przez 3 stacje IMGW: Łeba, Jarczew, Śnieżka oraz stację IOŚ Puszcza Borecka.
Program pomiarowy obejmuje codzienny pobór prób i oznaczanie:
- w fazie gazowej: SO42-, NO3-, O3;
- w aerozolu: SO42-, NO3-, NH4 +, Cl-;
- gaz + cząstki aerozolu (HNO3+NO3-), (NH3 + NH4 +);
- opad atmosferyczny: pH, SO42-, NO3-, NH4 +, Cl-, Na+, Ca2+, Mg2+, K+, przewodność elektrolityczna, wysokość opadu.
- metale ciężkie (Łeba i Puszcza Borecka)
Ciągły pomiar CO2 (Puszcza Borecka)
8.Badanie chemizmu opadów atmosferycznych i ocena depozycji zanieczyszczeń do podłoża
Zadanie realizowane w ramach sieci krajowej
Badanie chemizmu opadu atmosferycznego w 25 punktach sieci krajowej zlokalizowanych na wybranych stacjach synoptycznych IMGW,
Ok. 125 stacji dostarczających dane o wysokości i pochodzeniu opadów
Ekstrapolacja danych z sieci krajowej na obszar całego kraju przy wykorzystaniu danych o wysokości i genezie opadów
9.Pomiary stanu warstwy ozonowej nad Polską oraz pomiary promieniowania UV-B
Wyniki pomiarów tła zanieczyszczenia atmosfery posłużą do oceny stanu warstwy ozonowej i natężenia UV-B nad Polską oraz do wypełnienia obowiązków sprawozdawczych wynikających z konwencji wiedeńskiej. Umożliwią analizę danych krajowych na tle globalnego zjawiska ubożenia warstwy ozonowej.