Ćwiczenia 10 9.01.2009
Przedmiot przestępstwa
przedmiot przestępstwa - dobro prawnie chronione (przedmiot ochrony prawno-karnej).
Dobro prawnie chronione z różnych perspektyw
perspektywa ustawodawcy - dobro, które ustawodawca chce chronić
perspektywa sprawcy - dobro prawnie chronione jest przedmiotem zamachu
przedmiot wykonawczy - konkretna rzecz, która jest przedmiotem zamachu ze strony sprawcy (ciało, samochód)
Podział dogmatyczny przedmiotu przestępstwa
ogólny - abstrakcyjny zespół dóbr prawnie chronionych
rodzajowy - dobro chronione przez grupę przepisów - wspólnym mianownikiem dla tych przepisów jest grupa dóbr chronionych
kryterium formalno-prawne - systematyka kodeksu karnego, część szczególna
kryterium materialno-prawne - np. przestępstwo rozboju
indywidualny (szczególny) - konkretny paragraf przepisu prawno-karnego, konkretne dobro chronione prawnie
Sens powyższego podziału:
Art. 115.
§ 3. Przestępstwami podobnymi są przestępstwa należące do tego samego rodzaju; przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia albo przestępstwa popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej uważa się za przestępstwa podobne.
Ustalenie rodzajowych przesłanek zbieżności jest warunkiem recydywy.
Art. 64. § 1. Jeżeli sprawca skazany za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności popełnia w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary umyślne przestępstwo podobne do przestępstwa, za które był już skazany, sąd może wymierzyć karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.
Art. 75. § 1. Sąd zarządza wykonanie kary, jeżeli skazany w okresie próby popełnił podobne przestępstwo umyślne, za które orzeczono prawomocnie karę pozbawienia wolności.
przestępstwa podobne = rodzajowo zbieżne
Bezprawność
Art. 1. § 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.
bezprawność rozumiana jako znamię ogólne przestępstwa - czyn zabroniony
bezprawność
formalna - obiektywna sprzeczność z nakazem bądź zakazem prawa karnego - nie jest to wystarczająca przesłanka istnienia przestępstwa
materialna - gdy czyn zawiera w sobie materialny substrat bezprawności
Czy każdy czyn bezprawny materialnie jest społecznie szkodliwy?
Tak, każdy czyn bezprawny materialnie jest społecznie szkodliwy, bo każde przestępstwo jest społecznie szkodliwe.
Czy każdy czyn społecznie szkodliwy jest bezprawny materialnie?
Nie, np. prostytucja, palenie tytoniu, spożywanie alkoholu.
Okoliczności wyłączające bezprawność (kontratypy)
Są pewne granice kontratypów. Kontratypy wyłączają bezprawność do „pewnego momentu”. Po przekroczeniu granicy znajdujemy się w obszarze bezprawności.
kontratypy ustawowe - te, które są w kodeksie karnym
granice kontratypów pozaustawowych mogą być określone w przepisach
granice kontratypu
kodeks karny i ustawy
inne przepisy (???)
zwyczaj akceptowany przez orzecznictwo i wspomagany doktryna
Karcenie małoletnich
Nie stanowi przestępstwa czyn, wypełniający znamiona naruszenia nietykalności cielesnej, jeżeli mieści się w ramach tzw. dozwolonego karcenie małoletnich. Karcenie musi spełniać pewne warunki, mianowicie:
musi mieć cel wychowawczy
wykonywane jest przez rodziców lub prawnych opiekunów dziecka
nie przekracza pewnego stopnia intensywności (nie stanowiące zagrożenia dla zdrowia dziecka)
Obrona konieczna
Aby miała miejsce obrona musi dojść do zamachu, który będzie:
bezpośredni - brak przeszkód do możliwości zrealizowania się zamachu - generalnie chodzi o bliskość czasową
bezprawny (z każdą gałęzią prawa)
rzeczywisty - art. 29
Te trzy cechy muszą wystąpić byśmy mogli podjąć obronę.
Sposób obrony musi być współmierny do niebezpieczeństwa zamachu:
w kontekście intensywności
w wymiarze czasowym
P.D.
dwa konteksty ww.
Forma popełnienia przestępstwa.
Ostatnie zajęcia: Kara
p.406, środa po 17.00
2