Szklistość i mączystość ziarna - zależy od (wiąże się ze składem chemicznym ziarna) zawartości białka i skrobi oraz ich wzajemnym stosunkiem, warunków dojrzewania ziarna, a szczególnie od temperatury i wilgotności
Ziarno szkliste - wysokobiałkowe ma strukturę bardziej zwarta, a tym samym wytrzymalsza na działanie mechaniczne (przekrój szary z połyskiem)
Ziarno mączyste - o niższej zawartości białka i wyższej zawartości skrobi ma strukturę wewnętrzna miększa, czyli jest bardziej podatne na działanie mechaniczne (przekrój biały, matowy)
Ziarno szkliste - bielmo twarde
Ziarno mączyste - bielmo miękkie
Struktura bielma i stopień jej związania z okrywa owocowo-nasienna.
Cecha ta ma szczególne znaczenie dla młynarstwa i kaszarstwa, wynika to z zachowania się ziarna podczas mechanicznego oddziaływania na nie. Od tych właściwości, czyli od tego zachowania się ziarna zależą bezpośrednio procesy: obłuskiwania ziarna, rozdrabniania (np. przy śrutowaniu), rozmielenia kaszek, granulacja uzyskanych produktów
. Ziarno ma strukture porowato-kapilarna. W bielmie przeważa skrobia o strukturze krystalicznej, jest ona wtopiona w podłoże ułożone z bezpostaciowych substancji białkowych. Okrywa to głównie błonnik inkrustowany lignina i solami mineralnymi bo tworzy strukturze zwarta. Wytrzymałość ziarna zależy od:
zwięzłości bielma i elastyczność okrywy
ziarna o małej zawartości białek nie nadaj się na przerób na kasze ponieważ , ponieważ po usunięciu cz. zew rozpadłoby się , a w młynarstwie jest to ważne gdyż niższe nakłady energetyczne przy przemiale.
obłuskiwanie (K- odsłonięcie bielma, M- łatwe usuniecie części zewnętrznych przed przemiałem )
rozdrabianie (ziaren twarde -stopniowe rozluźnianie struktury , przy miękkich , zachodzi łatwiej)
Ziarno wypełnione substancjami uwodnionymi :
Związanie bielma jest tym silniejsze im więcej jest w nim substancji i białek . elastyczność okrywy zależy bezpośrednio od zawartości wody czyli od jej wilgotności , w pewnych granicach im wyższa wilgotność tym większa elastyczność
Właściwości aerodynamiczne ziarna (zachowanie się ziarna w strumieniu powietrza)
Zalezy od:
wielkości
składu chemicznego
struktury okrywy
kształtu
Własności aerodynamiczne ziarna (składników masy zbożowej) charakteryzuje tzw. żeglowność - zdolność stawiania oporu strumieniowi powietrza.
żeglowność wyrażana jest stosunkiem powierzchni największego przekroju części do jej masy.
zanieczyszczenia organiczne ( nasiona chwastów, plewy, słoma, kał ptaków i gryzoni)
Masa zbożowa, w jej skład wchodzą:
zasadnicza cześć zbóż - dane zboże ( różnorodność pod względem odmiany i cech genetycznych, wielkości, barwy, wyrównania.)
zanieczyszczenia - plewy, części kłosów, kawałki słomy, liście, łodygi, piasek, kamienie
nasiona chwastów
szkodniki zbożowe (owady, pajęczaki, a także bakterie, pleśnie)
odchody szkodników (ptaków, gryzoni)
powietrze i rożne gazy, zawartość miedzy ziarnami
Zanieczyszczenia:
Użyteczne - mogą być wykorzystywane do pasz
poślad (ziarno danego gatunku zboża, ale źle wyrośnięte lub zeschłe, spalone)
ziarna porośnięte
ziarna zapleśniale
ziarna uszkodzone mechanicznie
ziarna innych zbóż
nieużyteczne(muszą być utylizowane)
zanieczyszczenia mineralne (piasek, kamienie, szkło)
zanieczyszczenia organiczne ( nasiona chwastów, plewy, słoma, kał ptaków i gryzoni)
Ziarna chwatów dzielimy na:
użyteczne, -dziki owies
nieużyteczne- kąkol, życica odurzająca . Chwasty jako zanieczyszczenia wstępują w różnych ilościach , często jest to związane ze zróżnicowaniem regionalnym
Usuwanie zanieczyszczeń ziaren ma mokro i na sucho :
Najważniejszy jest pierwszy zabieg czyszczenia ( na sucho) i może być prowadzony przy użyciu:
strumień powietrza
tryjlery
oddzielacze kamieni
wychwytywacze zanieczyszczeń ferromagnetycznych
wykorzystanie cech fizycznych ( masa, żaglowność , grubość szerokość, masa właściwa )