Rola giełdy w gospodarce
Powstanie w 1991 roku i dynamiczny rozwój publicznego rynku kapitałowego w Polsce, z jego najważniejszym segmentem jakim jest Giełda, stanowią jeden z sukcesów transformacji gospodarczej naszego kraju. Obecnie pakiet giełdy ma bardzo istotne znaczenie dla wielu notowanych spółek publicznych , dużego grona indywidualnych inwestorów krajowych i zagranicznych.
Podstawowe funkcje to:
Wartościująca- Kursy giełdowe które w swych założeniach są najbardziej obiektywną i całościową wyceną wszystkich decyzji podejmowanych przez kierownictwa firm. Giełda i działający na jej parkiecie inwestorzy wpływając poprzez swe decyzje na poziom bieżących kursów giełdowych, wyceniają swe firmy. Kształtowanie się ceny akcji lub obligacji na rynku wtórnym wpływa na cena po której dana firma może starać się o środki finansowe na rynku pierwotnym, dokonują nowej emisji akcji lub obligacji. Funkcja wartościująca w praktyce wiąże się nierozłącznie z makroekonomiczną rolą jako mechanizmu alokacji kapitałów w całej gospodarce. Jeśli rynek giełdowy nie jest dostatecznie płynny i efektywny czyli giełda nie wypełnia swojej roli funkcji wartościującej wyceniającej kapitał i przepływy środków pieniężnych nie mogą prowadzić do optymalnej alokacji kapitałów w całej gospodarce. Mały zasięg w Polsce całego publicznego rynku papierów wartościowych w połączeniu z dość małą płynnością rynku wtórnego i niewielka ilością alokacji kapitału powoduje że kształtujące się na giełdzie ceny papierów wartościowych nie decydują o kierunkach i wielkościach przepływów kapitałowych polskiej gospodarce. Dlatego rynek nie realizuje swojej funkcji wartościowej.
Kontrolna - to zapewnienie akcjonariuszom spółek publicznych skutecznej i efektywnej kontroli nad firmami. W skutek tego nadzoru powinno być wymuszanie jak najbardziej efektywnego i skutecznego zarządzania firmą przez kierownictwo - następstwo to wzrost wartości akcji przedsiębiorstw, szerszy skutek to wzrost efektywności gospodarowania w skali całej gospodarki, wzrost PKB, poziomu dochodów, poprawa warunków ekonomicznych. W Polsce ogółem przyjętych i obowiązujących regulacji w zakresie prawa o obrocie papierami wartościowymi i prawa spółek, zwłaszcza nabywaniu znacznych pakietów akcji są tak skonstruowane że uniemożliwiają przeprowadzenie wrogich przejęć
Alokacyjna - giełda zapewnia efektywny transfer wolnych funduszy pieniężnych od podmiotów dysponujących nadwyżką do firm którym brakuje środków na rozszerzenie lub rozpoczęcie działalności . odbywa się to dwoma kanałami:
1). Przepływ kapitałów od depozytariuszy do kredytobiorców poprzez banki,
2). Przepływ środków pieniężnych od inwestorów do emitentów poprzez dobrze rozwinięte i sprawnie działające rynki papierów wartościowych.
Giełda odgrywa dużą role w prywatyzacji oraz reformie systemu emerytalnego poprzez fundusze emerytalne, pracownicze fundusze emerytalne. Działalność ich jest związana z z inwestowaniem i pomnażaniem kapitałów klientów, oraz lokowanie znacznej ich części w papiery wartościowe dopuszczone do publicznego obrotu. Rosnące aktywa funduszy emerytalnych powinny przyczyniać się do rozwoju całego rynku kapitałowego oraz zapewniać finansowanie wielu projektów inwestycyjnych i przedsięwzięć gospodarczych w Polsce. Na przełomie XX wieku giełda miała za zadanie umożliwić efektywną, szybką i masową prywatyzację kapitałową największych i jednocześnie najlepszych przedsiębiorstw państwowych. Prywatyzacja wywarła największy i najważniejszy wpływ na dalszy rozwój tego segmentu rynku.
Giełda stanowiła bardzo korzystną platformę umożliwiającą i wspierającą przekształcenia własnościowe przedsiębiorstw w Polsce.
W Polsce zbudowano całkowicie od początku cały system finansowy kraju, wraz z instrumentami finansowymi, instytucjami finansowymi, zasadami i sposobami funkcjonowania tego systemu oraz rynkami finansowymi. Giełda warszawska nawiązuje ścisłą współpracę z czołowymi rynkami kapitałowymi krajów członkowskich ponieważ rola naszej giełdy jest bardzo mała w stosunku do innych światowych.