Analiza koszty - rozmiary produkcji - zysk (KRPZ)

(ang.: cost - volume - profit analysis - CVP)

Analiza koszty - rozmiary produkcji - zysk jest metodą systematycznego badania relacji i związków pomiędzy zmianami wielkości produkcji (sprzedaży), poniesionych kosztów oraz uzyskanego wyniku ze sprzedaży.

Wszystkie koszty są dzielone na stałe i zmienne w stosunku do wielkości produkcji lub sprzedaży.

Wzajemne zależności pomiędzy tymi kosztami oraz przychodami ze sprzedaży pozwalają przewidywać przybliżony wynik ze sprzedaży oraz umożliwiają podejmowanie decyzji krótkoterminowych.

Próg rentowności ( punkt krytyczny, punkt równowagi)

(ang.: break - even - point: BEP)

Pozwala na znalezienie takiej wielkości sprzedaży, przy której przychody ze sprzedaży są równe całkowitym kosztom podstawowej działalności operacyjnej, czyli wynik ze sprzedaży jest równy zero.

Taki poziom sprzedaży jest nazywany progiem rentowności.

Matematyczne ustalanie progu rentowności:

• 
  
  Próg rentowności wyrażony ilościowo ( w jednostkach naturalnych) - R_x

R_x = =

jmb = jednostkowa cena - jednostkowy koszt zmienny

• Próg rentowności wyrażony wartościowa ( w zł) - R_w

R_w = R_x * c

c - jednostkowa cena

• 
  Próg rentowności przy ustalonym poziomie zysku
  ( Rx_a)

Rx_a =

a - planowany poziom zysku

Strefa bezpieczeństwa ( marża bezpieczeństwa, margines bezpieczeństwa)

Określa o ile może spaść sprzedaż, zanim przedsiębiorstwo znajdzie się w progu rentowności.

Informuje przedsiębiorstwo jaki posiada margines bezpieczeństwa.

Strefa bezpieczeństwa może być wyrażona w sposób wartościowy, procentowy i ilościowy.

• Strefa bezpieczeństwa w wielkościach bezwzględnych (wartościowo) - S_bb

S_bb = (c * q_i ) - ( c* q₀ )

c - jednostkowa cena

q_i - planowane rozmiary sprzedaży

q₀ - rozmiary sprzedaży zapewniające osiągnięcie progu rentowności (R_x)

Czyli :

Strefa bezpieczeństwa wyrażona wartościowo (w zł) to różnica pomiędzy planowanym przychodem ze sprzedaży a przychodem zapewniającym osiągnięcie progu rentowności.

• Strefa bezpieczeństwa w wielkościach względnych (procentowo) - S_bw

S_bw= * 100%

• Strefa bezpieczeństwa w jednostkach naturalnych (ilościowo) - S_bi

S_bi = q_i - q₀

Strefa bezpieczeństwa w jednostkach naturalnych to różnica pomiędzy planowana wielkością sprzedaży a wielkością sprzedaży w progu rentowności.

Wskaźnik dźwigni operacyjnej (WDO)

Pozwala na ocenę wpływu jaki wywiera na zysk osiągnięty rozmiar działalności.

WDO = =

Wskaźnik dźwigni operacyjnej jako wskaźnik elastyczności ma tę własność, że jeśli sprzedaż zwiększy (zmniejszy) się o a% to wynik zwiększy (zmniejszy) się o iloczyn WDO * a%

Matematyczne równanie opisujące próg rentowności przy produkcji złożonej (wieloasortymentowej) ma następującą postać:

Ks + ∑ (jkz_i * q_i) = ∑ ( c_i * q_i)

Gdzie:

Ks - koszty stałe

jkz - jednostkowy koszt zmienny i-tego produktu

c- jednostkowa cena sprzedaży i-tego produktu

q - wielkość sprzedaży i-tego produktu

K_s

Koszty stałe

jmb

Jednostkowa marża brutto

Ks + a

jmb

( c * q_i) - ( c * q₀)

( c * q_i)

q ( c - jkz )

Marża brutto

Wynik ze sprzedaży

q ( c - jkz ) - Ks