Ćw.3 Badania techniczne ceramicznych materiałów dekarskich i płytek ceramicznych.
Celem ćwiczenia było sprawdzenie przesiąkliwości dachówek, sprawdzenie cech zewnętrznych materiałów dekarskich i płytek ceramicznych oraz określenie twardości płytek ceramicznych.
I. Badanie przesiąkliwości.
Zaobserwowano przygotowany 3 godz. wcześniej (przez gr. poprzednią) „zbiornik” wypełniony wodą, którego dno stanowiła badana dachówka (typu karpiówka) natomiast ściankę stanowiła drewniana ramka. Obie części połączone były tworzywem uszczelniającym - kitem okiennym.
Poprzez obserwację dna „zbiornika” (dachówki) stwierdzono, że dachówka nie jest podatna na przepuszczanie wody (nie przesiąka).
II. Sprawdzenie cech zewnętrznych
1. Płytek ceramicznych.
Badane były 3 płytki ceramiczne. Cechy zewnętrzne były wykonane w następujący sposób:
a). pomiar długości i szerokości wszystkich płytek wykonano za pomocą suwmiarki.
Długość i szerokość płytki nr.1 (płytka szklista), prostokątnej zmierzono w dwóch miejscach. ok. 5mm od krawędzi.
Otrzymano wyniki: długość: (19,95cm+20,12cm):2 = 20.04cm
szerokość: (15,12cm+15,32cm):2= 15,22cm
Podobnie zmierzono dł. i szer. płytki klinkierowej (nr.2), kwadratowej.
Otrzymano wyniki: długość: (10,12cm+10,16cm):2= 10,14cm
szerokość: (10,14cm+10,12cm):2= 10,13cm
Płytka nr.3, glazurowana, nie miała prostych krawędzi, nie była kwadratowa, w związku z tym zmierzono ją w najszerszych i najwęższych miejscach, przyjmując średnią arytmetyczną jako długość i szerokość boków.
Otrzymano wyniki: długość: (9,92cm+9,68cm):2= 9,80cm
szerokość: (9,69cm+9,93cm):2= 9,81cm
b). do pomiaru grubości użyto śruby mikrometrycznej. Grubość każdej badanej płytki zmierzono w czterech miejscach, w pobliżu środka każdej krawędzi.
Grubości płytek przedstawiły się następująco:
Płytka nr.1 (0,61cm+0,64cm+0,67cm+0,65cm):4 = 0,64cm
Płytka nr.2 (0,85cm+0,90cm+0,90cm+0,85cm):4 = 0,88cm
Płytka nr.3 (0,80cm+0,75cm+0,75cm+0,85cm):4 = 0,78cm
c). pomiar odchylenia krawędzi od kąta prostego wykonano za pomocą kątownika z kątem 90o . Odchylenie krawędzi od kąta prostego pomierzono tylko dla płytki prostokątnej (nr.1) i kwadratowej (nr.2), ponieważ dla innych kształtów tego rodzaju sprawdzenia się nie stosuje. W obu płytkach odchylenie od kąta prostego wyniosło 0,0mm.
d). pomiar skrzywienia krawędzi użyto metalowej linii. W płytce szklistej i klinkierowej nie zaobserwowano skrzywień krawędzi, natomiast w płytce glazurowanej zmierzono maksymalną wklęsłość wynoszącą 3,0mm.
e). w celu pomiaru skrzywienia powierzchni ułożono wszystkie płytki na równej powierzchni, na stronie montażowej i przyłożono linię. Ponadto określono skrzywienie powierzchni na podstawie oględzin. Stwierdzono:
Płytka nr.1 - płytka gładka
Płytka nr.2 - płytka gładka
Płytka nr.3 - płytka o chropowatej powierzchni (cecha badanej płytki).
2. Dachówek i gąsiorów dachowych.
Zbadano 3 dachówki (karpiówki) oraz 2 gąsiory dachowe. Cechy zewnętrzne sprawdzane były w następujący sposób:
a). kształt poprzez oględziny, wymiar długości i szerokości za pomocą przymiaru liniowego, natomiast grubość za pomocą śruby mikrometrycznej.
Dachówka nr.1- prostokątna, z jednej strony zaokrąglona, posiadała otwór wentylacyjny. Długość zmierzono w trzech miejscach: po obu stronach (przy krawędziach bocznych) oraz na środku, gdzie dachówka była najdłuższa.. Szerokość zmierzono z jednej strony (niezaokrąglonej). Pomiar grubości wykonano w dwóch miejscach: przy krawędzi krótszej oraz przy krawędzi zaokrąglonej. Otrzymano wyniki:
Długość krawędzi: (34,2cm+33,9cm):2 = 34,1cm
Długość maksymalna (pośrodku dachówki): 37,8cm
Szerokość: 15,5cm
Grubość: (11,33mm + 13,45mm):2 = 12,39mm
Dachówka nr.2 - prostokątna, z jednej strony zaokrąglona. Wymiary sprawdzono analogicznie jak w dachówce poprzedniej. Otrzymano:
Długość krawędzi: (33,2cm+33,8cm):2 = 33,5cm
Długość maksymalna (pośrodku dachówki): 38,9cm
Szerokość: 18,2cm
Grubość: (16,43mm + 12,48mm):2 = 14,46mm
Dachówka nr.3 - kształt prostokątny, z jednej strony szerokość zaokrąglona, charakterystyczne poprzeczne zgrubienia. Wymiary zbadano podobnie jak w przypadku dachówek poprzednich. Wyniki pomiarów:
Długość krawędzi: (33,9cm+34,0cm):2 = 33,9cm
Długość maksymalna (pośrodku dachówki): 38,0cm
Szerokość: 18,2cm
Grubość: (10,83mm + 11,85mm):2 = 11,34mm
Gąsior dachowy nr.1 - przekrój poprzeczny zbliżony do kształtu półkolistego, przyjmującego płaski grzbiet wzdłuż gąsiora. Długość zmierzono wzdłuż grzbietu gąsiora, natomiast pomiar grubości wykonano przy bocznej krawędzi oraz przy zgrubieniu poprzecznym na końcu gąsiora.
Długość: 43,2cm
Szerokość: 24,2cm
Grubość (przy krawędzi):14,78mm
(na końcu gąsiora): 20,41mm
Gąsior dachowy nr.2 - przekrój poprzeczny półkolisty. Wymiary sprawdzono tą samą metodą co gąsiora poprzedniego. Otrzymano:
Długość (jako średnia długości obu krawędzi): (45,7cm + 45,9cm):2 = 45,8cm
Szerokość (jako średnia szerokości z obu stron gąsiora, przy krawędziach): (26,2cm+26,3cm):2 = 26,3cm
Grubość: 13,35mm
b). wichrowatość i skrzywienia powierzchni pomierzono przymiarem liniowym.
We wszystkich dachówkach stwierdzono wichrowatość 0mm. Powierzchnia równa występowała w dachówkach 1 i 2, natomiast w trzeciej dachówce występowały charakterystyczne (w ilości 3) podłużne zgrubienia.
W gąsiorze pierwszym zmierzono odchylenie równe 3mm, natomiast w drugim 5mm. Wichrowatość w obu równa 0mm.
c). odbicia i odpryski sprawdzono poprzez oględziny.
We wszystkich dachówkach stwierdzono odpryski brzegów (spowodowany najprawdopodobniej uszkodzeniami mechanicznymi).
W gąsiorze 1 występowały drobne ubytki nie dyskwalifikujące wyrobu z użytku (drobne pęknięcia itp.), natomiast drugi gąsior żadnych ubytków nie posiadał.
d). obcięcie zaczepu sprawdzono poprzez oględziny.
W dachówce nr.1 zauważono obok zaczepu mały ubytek nie dyskwalifikujący dachówki z użytku. Pozostałe dachówki miały zaczepy nienaruszone.
Zaczep gąsiora 1 posiadał niewielki ubytek nie dyskwalifikujący wyrobu z użytku, natomiast w drugim gąsiorze zaczep był prawidłowy.
e). jednolitość barwy sprawdzono poprzez oględziny.
Ustalono, że wszystkie badane wyroby posiadają jednolitą barwę.
Oprócz wymienionych materiałów dekarskich sprawdzono również cechy zewnętrzne płytki parapetowej. Długość jej wynosiła 22,7cm, szerokość 11,5cm co zmierzono pomiarem liniowym, natomiast grubość wynosiła 27,50mm (zbadano śrubą mikrometryczną). Wichrowatość w danym wyrobie wynosiła 0mm. Brak jakichkolwiek odprysków. Barwa jednolita. Cechą badanej płytki parapetowej były charakterystyczne żłobki, umożliwiające lepsze połączenie płytki z zaprawą.
III. Określenie twardości płytek.
Twardość płytek określono wg. skali Mohsa. Badane płytki umieszczono na twardej powierzchni i unieruchomiono. Następnie ostrą krawędzią ręcznie rysowano po powierzchni płytki minerałami o określonej twardości.
Otrzymane wyniki:
Płytka nr.1 (szklista) została zarysowana topazem, który ma twardość 8, zatem twardość badanej płytki wynosi HB = 7.
Płytka nr.2 (klinkierowa) została zarysowana kwarcem, który ma twardość 7, a więc stwierdzono, że płytka ma twardość HB = 6.
Płytka nr.3 (glazurowana) nie została zarysowana topazem (twardość 8), w związku z tym uznano, że płytka ma twardość HB >= 8.