Warunki stosowania prawideł wymijania:

• statki muszą widzieć się wzrokowo (możliwość wzajemnego obserwowania się wzrokowo oznacza możność widzenia np. w nocy świateł statku przeciwnego, rozpoznania rodzajów statków i wykonywanych przez nie zajęć, określenia wzajemnych kursów i szybkości, położenia względem siebie (kąty kursowe i odległości), a także możność stwierdzenia czy istnieje ryzyko zderzenia. Ponadto w dzień - oznacza możność oceny wielkości zbliżającego się statku oraz oszacowania jego przypuszczalnych zdolności manewrowych. Zobaczenie tylko zarysu sylwetki drugiego statku, albo przebłysku jego świateł nie oznacza że statki widzą się wzajemnie. Natomiast jeżeli są odpowiednie warunki widzialności, a statek w skutek wadliwej obserwacji nie widzi drugiego statku, to należy uznać że statki widzą się wzajemnie - mają zastosowanie prawidła rozdziału II);

• statki zbliżają się do siebie w taki sposób, że powoduje to ryzyko zderzenia (wyjątek stanowi prawidło 13 - wyprzedzanie);

• w spotkaniu uczestniczą tylko 2 statki (jeżeli mamy do czynienia ze zgrupowaniem statków, to ich wzajemne położenie, parametry ruchu i możliwość ryzyka zderzenia rozpatrujemy parami: nasz statek-statek przeciwny);

• obydwa statki są w drodze (nie na kotwicy, nie na mieliźnie oraz nie przycumowane do brzegu);

• spotkanie jest niezamierzone;

Opisz manewr wyprzedzania:

Wyprzedzanie ma miejsce gdy statek wyprzedzający zbliża się do statku wyprzedzanego z kierunku sektora świecenia światła rufowego statku wyprzedzanego, czyli pow. 22,5° z tyłu jego trawersu), odległość między statkami maleje (różnica prędkości) i spadnie poniżej 3 M_M. Statek wyprzedzający nie może stać się statkiem przecinającym kurs bez względu na zmianę namiaru między tymi statkami. Gdy jest wątpliwość czy występuje przecinanie kursu, czy wyprzedzanie, należy przyjąć że jest to wyprzedzanie. Statek wyprzedzający musi ustąpić z drogi statkowi wyprzedzanemu. W miarę możliwości powinien starać się nie przechodzić przed dziobem statkowi wyprzedzanemu. Obowiązkiem statku wyprzedzanego jest trzymanie swojego kursu i prędkości, natomiast statek wyprzedzający ma obowiązek utrzymywania bezpiecznej odległości między statkami (aby nie występowało zjawisko przysysania lub w razie wystąpienia awarii któregoś ze statków), aż do chwili ostatecznego wyprzedzenia go i oddalenia się. Statek wyprzedzający sam wybiera manewr ustąpienia z drogi. Koniec wyprzedzania następuje dopiero wtedy, gdy statek wyprzedający oddali się na taką odległość, że nie będzie mogło zaistnieć ryzyko zderzenia. Przy wyprzedzaniu na kursach równoległych istotne jest ustalenie odległości bocznej. Do 3 M_M mamy do czynienia z wyprzedzaniem i ma zastosowanie prawidło 13. Powyżej 3 M_M w sytuacji gdy statek B nie wie o obecności statku A (np. nie używa radaru, nai

Kursy przecinające się:

Występują, gdy statki zbliżają się do siebie w taki sposób, że nie występuje sytuacja kursów wprost lub prawie wprost ani wyprzedzanie (kursy zbliżających się statków mogą różnić się w granicach od kilku do 174°) i istnieje ryzyko zderzenia to mamy do czynienia z kursami przecinającymi się. Obowiązek ustąpienia z drogi ma statek o napędzie mechaniczny innemu statkowi o napędzie mechanicznym, który zbliża się z sektora prawej burty w prawem kącie kursowym od

6-112,5° idącemu na przecięcie kursu w taki sposób że powoduje to ryzyko zderzenia. Manewrem mającym na celu ustąpienie z drogi może być zmiana kursu, prędkości (aż po całkowite zatrzymanie statku), lub oba manewry wykonanie jednocześnie). O wyborze manewru każdorazowo decydują panujące warunki i okoliczności w jakich ma miejsce spotkanie. Jedynym ograniczeniem w wyborze manewru jest wymaganie nie przecinania w miarę możliwości kursu przed dziobem statku któremu ustępuje się z drogi.

Kursy wprost lub prawie wprost:

Pojęcie to (w myśl prawidła) dotyczy tylko i wyłącznie 2 statków o napędzie mechanicznym idących kursami przeciwnymi lub prawie przeciwnymi (czyli w granicach sektora przeświecania świateł burtowych (6°) lub max 7° biorąc pod uwagę myszkowanie) w taki sposób, że powoduje to ryzyko zderzenia. Sytuacja taka ma miejsce, gdy statek widzi drugi statek przed dziobem lub prawie przed dziobem, a w nocy widzi jego światła masztowe w nabieżniku lub prawie w nabieżniku oraz oba światła burtowe tego statku. Obydwa statki powinny zmienić kurs w prawo tak aby minąć się lewymi burtami. Mogą pojawić się wątpliwości co do zachowania się statków, takie jak:

- czy są to kursy wprost lub prawie wprost, czy kursy przecinające się?

- czy prawidło 14 ma zastosowanie?

- czy można zmienić kurs w lewo i minąć się prawymi burtami?

W razie takich wątpliwości należy zmienić kurs w prawo (wyjątek stanowi sytuacja gdy jeden ze statków uzna że miną się bezpiecznie prawymi burtami, a drugi uzna za stosowną zmianę kursu w prawo. Wtedy ryzyko zderzenia jest wyjątkowo duże, należy więc zachować najwyższą ostrożność i bacznie obserwować zachowanie statku przeciwnego, podejmując kolejne działania w celu uniknięcia zderzenia, korygujące niebezpieczną sytuację).

Działanie statku ustępującego z drogi:

Statek taki powinien w miarę możliwości zawczasu (tak żeby drugi statek nie miał wątpliwości co do naszych zamiarów) podjąć odpowiednie działanie aby trzymać się w znacznej odległości i rozwiązać sytuację jak tylko zauważy że ryzyko zderzenia może zaistnieć. Powinien zrobić to zanim statek z pierwszeństwem drogi wyśle sygnał wątpliwości. Musi podjąć działanie wydatne (czyli manewr łatwo zauważalny i zrozumiały dla statku przeciwnego, a w razie potrzeby odpowiednio zasygnalizowany). Działanie to powinno być zgodne z odpowiednimi prawidłami MPDM oraz dobrą praktyką morską. Statek ustępuje z drogi gdy:

- przy kursie wprost lub wprawie wprost, gdy statek nie może skręcić w prawo: ustępuje

ten, który może;

- przy kursach przecinających się: ustępuje gdy ma drugi statek z prawej burty

- przy wyprzedzaniu: statek wyprzedzający ustępuje z drogi statkowi wyprzedzanemu i

ma obowiązek zachować bezpieczną odległość od niego.

- statek o napędzie mechanicznym ustępuje statkowi żaglowemu

- w przypadku dwóch statków żaglowych: lewy hals ustępuje prawemu, przy wietrze z

tej samej burty, statek nawietrzny - zawietrznemu.

- w sytuacji szczególnej stosujemy drabinkę uprzywilejowania.

Kiedy statek z pierwszeństwem może podjąć działanie?

Jeżeli jeden z dwóch statków ma ustąpić z drogi, to drugi statek powinien zachować swój kurs i szybkość. Ten drugi statek może jednak podjąć działanie celu uniknięcia zderzenia własnym manewrem, gdy tylko stanie się oczywiste dla niego że statek obowiązany do ustąpienia z drogi nie podejmuje właściwego działania stosownie do prawideł MPDM (przy czym należy pamiętać o niebezpieczeństwie, jakie niesie ze sobą zmiana kursu w lewo).

Jeżeli z jakiejkolwiek przyczyny statek obowiązany do zachowania swojego kursu i prędkości znajduje się tak blisko, że nie można uniknąć zderzenia tylko przez działanie statku ustępującego z drogi, wówczas powinien podjąć takie działanie, które najlepiej przyczyni się do uniknięcia zderzenia.

---